Toespraak 'Goud spinnen uit stro'

Toespraak | 01-07-2008

Dames en heren,
Ik vind het een schitterende titel: 'Goud spinnen uit stro'. Het vat zo goed samen wat hier- in de Ooijpolder en omgeving is gebeurd. Neem het wandelpad dat we zojuist geopend hebben. Dat is toch ook weer een nieuw gesponnen draad die aan dit toch al prachtige gebied een extra goudglans geeft.

Toch... zoals we allemaal weten komt 'Goud spinnen uit stro' uit Repelsteeltje. Uit het sprookje Repelsteeltje. En zoals we allemaal weten blinken sprookjes niet bepaald uit in realiteitszin.

Daarom wil ik graag ook een ander beeld gebruiken. Dat van de ruwe diamant die langzaam is gevormd en geslepen tot een prachtige edelsteen met vele facetten. En al die facetten schitteren ons vandaag tegemoet. Kijk om u heen: we zien natuur, we zien landbouw en een prachtig landschap, we zien recreatie, we zien water en we zien de Ooijpolder als een oase in de hectiek van met name de Nijmegenaren.

En al die facetten samen maken van de diamant Ooijpolder en omgeving een buitengewoon waardevol gebied. En dat maakt dat de minister hier zo graag bij deze manifestatie aanwezig wilde zijn. Helaas kwam er op het laatste moment wat tussen, vandaar dat ik hier nu voor u sta. Maar de boodschap is hetzelfde. Hier gaan boeren, burgers en buitenlui voor een samenspel tussen landschap, landbouw en recreatie. Hier gebeurt waar we in de rest van Nederland nog van dromen. Hier gebeurt waar we het bij LNV allemaal voor doen.

En waar doen we het dan allemaal voor? Dat is eigenlijk teveel om op te noemen. Maar waar ik zelf door getriggerd werd, is de samenwerking. Er is, en wordt, hier ontzettend veel en goed samengewerkt. Ik denk aan:

• De samenwerking tussen Nijmegen, de Ooijpolder en vele andere partijen, waardoor De Gelderse Poort en de Millingerwaard zijn ontwikkeld.
• De samenwerking tussen Nederlandse en Duitse agrarische ondernemers in het project Grenzeloos Vermarkten, met extra aandacht voor streekproducten!
• De samenwerking tussen Nederlandse en Duitse ministeries op het gebied van o.a. landbouw en toerisme. De agrobelevingsfietsroute is daar een mooi voorbeeld van.
• De samenwerking tussen private en publieke partijen, waardoor een heel netwerk van wandel-, kano-, en paardenroutes over de polder wordt gelegd.

En zo kan ik nog wel even doorgaan. Er zijn schooltuinen aangelegd, cultuurhistorische routes uitgezet. Enfin, het is echt teveel om op te noemen. Wat hier is gebeurd, is dat met vereende krachten een toch wat ingeslapen en sleets geworden landschap is omgevormd tot een buitengebied met een hoge belevingswaarde. Het oude landschap is omgevormd tot een aantrekkelijk gebied waar het - door de landinrichting - prettig wonen, werken en recreëren is.

Toch vormt dat voor mij nog maar de helft van het plezier. Want ik sta hier natuurlijk ook als LNV'er. Als iemand die het buitengewoon belangrijk vind dat waardevolle landschappen worden beschermd en op een goede manier worden onderhouden. Dat de afstand tussen stad en platteland wordt verkleind. Als iemand die het belangrijk vind dat kinderen weer leren om in de natuur te spelen. Dat agrarische ondernemers ook gaan zoeken naar alternatieve inkomensbronnen om hun economische positie te versterken.

Al die elementen vind ik hier vandaag terug. En dat vind ik een groot compliment aan allen die zich hebben beziggehouden met de herinrichting van de Ooijpolder.

Immers, dit gebied is waardevol. De Ooijpolder maakt deel uit van het Nationaal Landschap Gelderse Poort, één van de twintig meest waardevolle karakteristieke landschappen in Nederland. En dat maakt het haast tot een monument. En u weet, met monumenten moet met zorg worden omgesprongen. Temeer ook omdat het gebied - met de Millingerwaard - ook nog eens de bakermat is voor natuurontwikkeling in de uiterwaarden.

Toch is het gelukt om het gebied zo in te richten dat het landschap niet wordt geschonden. Sterker nog, het landschap wordt verrijkt doordat andere functies zijn toegevoegd. Denk aan recreatie. Het zojuist geopende fiets- en wandelpad is daarvan een mooi voorbeeld. En een bijkomend voordeel is dat ook de stedeling zo op een heel toegankelijke en makkelijke manier van het mooie gebied kan genieten. En ook heel leuk vind ik dat aan het begin van de Ooijpolder een schooltuin wordt ontwikkeld, waar de kinderen smaaklessen krijgen, in de tuin kunnen werken en vanuit de tuin boerderijen kunnen bezoeken in de omgeving.

Hier gebeurt dus, waar we bij LNV op hopen. Sterker nog: de inkt van de beleidsnota's is nog niet opgedroogd, of het vindt hier al plaats.

• Een innovatief concept als de landschapsveiling, vond hier al plaats.
• Een deel van de wandelroute is geadopteerd door private partijen. Dat is een mooi voorbeeld van een nieuwe vorm van maatschappelijke financiering van het landschap.
• En tenslotte: om ervaring op te doen met verschillende vormen van betaling van agrarische ondernemers voor het beheer van landschapselementen, is Ooijpolder-Groesbeek aangewezen als pilotgebied voor groenen diensten.

Dames en heren,
Ik had afgesproken een korte toespraak te houden. Die is echter iets uitgelopen. Maar dat komt door u. Wat u allen hier heeft gepresteerd, is niet in vijf minuten te vatten. Als ik een hoed ophad, zou ik 'em voor u afnemen. Door samenwerking heeft u hier bergen verzet. Nieuwe ontwikkelingen zijn opgepakt en in praktijk gebracht. En dat geeft heel veel vertrouwen voor de toekomst.