Antwoorden op kamervragen van Gill'ard over embryo-adoptie
De Voorzitter van de Tweede Kamer
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
14 januari 2008
Antwoorden van staatssecretaris Bussemaker op kamervragen van het Kamerlid Gill’ard (PvdA) over embryo-adoptie (2070802790).
Vraag 1
Kent u het artikel «Adopteren embryo’s wordt hier al toegepast»?
Antwoord 1
Ja.
Vraag 2
Deelt u de mening dat embryo-adoptie gelijk is aan embryodonatie? Zo neen, wat is dan het verschil? Zo ja, is de term embryodonatie niet een betere term?
Antwoord 2
‘Embryodonatie’ is wat ons betreft de juiste term voor wat in het artikel minder juist is aangeduid als ‘embryo-adoptie’. De Minister van Justitie en ik delen dus niet de mening dat embryoadoptie gelijk is aan embryodonatie. Wanneer zowel de eicel als het sperma waaruit het embryo is ontstaan van een derde afkomstig is, wordt ook voor de terbeschikkingstelling van zo’n embryo al ruim tien jaar de term ‘embryodonatie’ gebruikt (zie bijvoorbeeld Kamerstukken II 1996/97, 25000-XVI, nr. 62, blz. 12 en Handelingen I 2001/2002, blz. 1317). Er is ook een belangrijk juridisch verschil: anders dan in geval van adoptie heeft het kind dat wordt geboren als gevolg van terbeschikkingstelling van een embryo ten behoeve van de zwangerschap van een ander, van rechtswege de vrouw uit wie het geboren wordt tot moeder en haar echtgenoot, dan wel, indien de moeder niet gehuwd is, de man die het kind heeft erkend, tot vader. Adoptie van het kind, teneinde de familierechtelijke betrekking van het kind met dezen te vestigen, is dus niet aan de orde. Ook daarom is de term ‘embryodonatie’ in deze gevallen een passende aanduiding.
Vraag 3
Kwalificeert u deze ontwikkeling als een nieuw fenomeen dat nieuwe ethische vragen oproept? Zo ja, welke ethische dilemma’s zijn dat?
Antwoord 3
Embryodonatie is geen nieuw fenomeen. De mogelijkheid van embryodonatie is immers reeds voorzien in de Embryowet, terwijl de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting daarmee ook rekening houdt. Bij de totstandkoming van deze wetten zijn vele ethische vragen die aan embryodonatie verbonden zijn aan de orde geweest, waaronder het recht van het na embryodonatie geboren kind om inzicht te krijgen in bepaalde gegevens omtrent zijn (genetische) afstamming.
Vraag 4
Is deze ontwikkeling gereguleerd onder de Embryowet?
Antwoord 4
De zeggenschap omtrent embryodonatie is, net als die bij terbeschikkingstelling van een embryo voor wetenschappelijk onderzoek, inderdaad gereguleerd onder de Embryowet, met name in artikel 8. Het eerste lid, onder a, daarvan houdt in dat meerderjarigen die in staat zijn tot een redelijke waardering van hun belangen ter zake, embryo’s die ten behoeve van de eigen zwangerschap buiten het lichaam tot stand zijn gebracht maar niet meer daarvoor zullen worden gebruikt, ook ter beschikking kunnen stellen ten behoeve van de zwangerschap van een ander. In een protocol als bedoeld in artikel 2 van de wet moeten wanneer embryodonatie en implantatie van embryo’s aan de orde zijn, ook daarover regels zijn opgenomen. Andere aspecten van embryodonatie dan de aspecten die verband houden met de zeggenschap over respectievelijk implantatie van embryo’s, zijn geregeld in andere wetgeving, zoals in de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting. Die laatste wet houdt voor wat betreft de rechten van het kind dat door middel van embryodonatie ter wereld komt, onder meer in dat in dat geval van zowel de man als de vrouw van wie het sperma respectievelijk de eicel afkomstig is, de in de wet opgesomde gegevens moeten worden opgenomen in de door de Stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting gehouden registratie. Die wet bepaalt ook onder welke voorwaarden het kind van zestien jaar of ouder, de persoonsidentificerende gegevens van de donoren kan verkrijgen.
Vraag 5
Is het wenselijk dat deze ontwikkeling niet volledig gereguleerd is onder de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting? Zo neen, wat bent u voornemens hiertegen te doen?
Antwoord 5
Wij menen dat de in de vraag bedoelde ontwikkeling adequaat en volledig is gereguleerd.