Overdracht kustwachtvliegtuigen

Alleen de uitgesproken tekst geldt.

Dames en heren,

Eigenlijk is het een beetje een vreemd verhaal. Verkeer en Waterstaat bouwt twee nieuwe kustwachtvliegtuigen en zodra ze klaar zijn, worden ze overgedragen aan het ministerie van Defensie. Maar de overdracht van deze gloednieuwe Dorniers is minder vreemd dan het op het eerste gezicht lijkt. Het is namelijk een logisch gevolg van de afspraken die zijn gemaakt in het kader van de Kustwacht Nieuwe Stijl.

De Kustwacht is sinds 1 januari 2007 niet meer een samenwerkingsverband van zes ministeries, maar één zelfstandige organisatie met eigen taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Het kabinet heeft daar in 2006 toe besloten om de samenwerking en efficiency te verbeteren. Juist bij de Kustwacht is het van levensbelang dat de verantwoordelijkheid niet over teveel schijven is verdeeld. In de nieuwe opzet coördineert het ministerie van Verkeer en Waterstaat de Noordzeeaangelegenheden en zijn het beheer en de taakuitvoering van de Kustwacht in handen van het ministerie van Defensie. Vandaar dat de Dorniers, die al waren besteld vóór de nieuwe Kustwacht Nieuwe Stijl van start ging, nu van eigenaar wisselen. De directeur Kustwacht krijgt overigens de zeggenschap over de inzet van beide toestellen.

De Kustwacht moet nog verder groeien en vorm krijgen, maar de positieve gevolgen van de centralisering zijn nu al zichtbaar. De Kustwacht kan door de verbreding en verdieping van haar taken beter controleren en effectiever handhaven. Door het instellen van de Handhavingsdesk met een 24-uursbezetting, is het aantal processen-verbaal tegen tankers die de regels niet naleven bijvoorbeeld flink gestegen. Over 2007 heeft dat maar liefst 470.000 euro aan boetes opgeleverd, maar het is jammer dat er zoveel tankers zijn die de regels nog steeds niet naleven. Ook wordt er hard gewerkt aan een verbreding van de opsporingsbevoegdheid van de waarnemers aan boord, waardoor een soort Buitengewoon Opsporingsambtenaar voor de Kustwacht zal ontstaan.

Eén van de doelstellingen van de Kustwacht Nieuwe Stijl is dat er efficiënter gebruik wordt gemaakt van de middelen, en ook dat is al zichtbaar over 2007. De verhouding tussen het aantal vaaruren en het aantal uitgevoerde controles is bijvoorbeeld sterk verbeterd.

Internationaal valt de nieuwe Nederlandse aanpak ook op. Onlangs moesten een luchtwaarnemer van Rijkswaterstaat Noordzee en een handhaver van de Koninklijke Marechaussee getuigen in een rechtszaak in de Verenigde Staten. Mede dankzij hun getuigenis is een verontreinigend schip veroordeeld. Een goede start, voor de Kustwacht Nieuwe Stijl.

Dames en heren,
Deze Dorniers stellen de Kustwacht nog beter in staat om hun taken te vervullen. Ten eerste omdat het hele moderne vliegtuigen zijn. Met de allernieuwste technische apparatuur kan de Kustwacht Search and Rescue-acties beter uitvoeren en meer ondersteuning bieden bij incidenten. De vliegtuigen kunnen met infraroodcamera’s bijvoorbeeld ’s nachts schepen herkennen, olie detecteren en zelfs drenkelingen opsporen.

Ten tweede krijgt de Kustwacht nu twéé vliegtuigen, tegen het éne dat de Kustwacht tot voor kort heeft gebruikt. Het oude vliegtuig heeft in vijftien jaar meer dan vijfhonderd schepen en zestig platforms betrapt op illegale lozingen en enkele reddingsacties uitgevoerd, dus stelt u zich eens voor wat twee vliegtuigen kunnen bereiken. Monitoring vanuit de lucht is onmisbaar bij snelle opsporing van calamiteiten op zee. De Dorniers kunnen sneller in actie komen in het geval van nood, elkaar vervangen tijdens reparaties, en er is meer milieuhandhaving mogelijk. Daar komt nog bij dat een aantal landen rondom de Noordzee heeft afgesproken bij te springen bij calamiteiten op zee. Aan die afspraak kan Nederland nu beter bijdragen.

Dames en heren,
Tot slot wil ik iedereen bedanken die zich de afgelopen jaren heeft ingezet voor de komst van deze twee prachtige nieuwe vliegtuigen: alle betrokken partijen hebben samen veel werk verzet.

Ik wens de bemanning van beide Dorniers een behouden vlucht.

Dank u wel.