Toespraak bij de prijsuitreiking van het managementgame De Beste Boer
Toespraak van de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit bij de prijsuitreiking van het managementgame De Beste Boer op 3 december in Amsterdam
Dames en heren,
Ik vind het geweldig dat ik vandaag prijzen mag uitreiken aan de teams die 'De Beste Boer' het beste hebben gespeeld. Jammer dat ik zelf niet mee mocht doen, het zou een goed testmoment zijn geweest.
Het is goed dat het spel De Beste Boer is bedacht. Zo wordt er beter stilgestaan bij wat er allemaal komt kijken bij het runnen van een boerenbedrijf. Maar laat ik voorop stellen dat er voor mij niet slechts één boer de beste boer is. Voor mij zijn er heel veel beste boeren. En voor sommige buitenstaanders is ons land zelfs een Hall of Fame van beste boeren.
Allereerst wil ik de bedenkers van dit spel complimenteren voor de leuke manier waarop zij mensen aan het denken zetten over het runnen van een agrarisch bedrijf. U heeft in dit spel niet alleen agrariërs aan het denken gezet, maar ook mensen uit de agribusiness, studenten, docenten…. eigenlijk kon iedereen meespelen. Er is ook veel inschrijving geweest! Ik heb begrepen dat er ruim 1000 teams waren ingeschreven. Daarvan zijn er uiteindelijk 800 gestart en hebben slechts ruim 500 het spel afgerond. Het blijkt dus, je kunt niet zomaar starten, er is meer voor nodig om boer te zijn en te blijven! Ik vind het spel heel realistisch. Er gebeuren dingen die in een echte bedrijfsvoering ook kunnen gebeuren: belangrijke ontwikkelingen in de agrarische sector, werkdruk en geruchten. En laat ik u geruststellen: wat mij betreft gaan we de varkensrechten niet afschaffen!
Het spel begint in de eerste ronde met: "Kijk om u heen. Let goed op wat er gebeurt op uw bedrijf, in de markt en hou rekening met alle belanghebbenden. Analyseer, evalueer, calculeer en neem een beslissing." Wat hiermee werd bedoeld is: toon ondernemerschap. Door ondernemerschap te tonen haalt u het beste uit uzelf en uw bedrijf. Dat is goed voor u en voor onze economie en belangrijk voor de samenleving. Want ondernemers in verbinden met de samenleving weten wat er speelt in de markt. En als je dan die markt ook nog wat kunt voorspellen, dan ben je een superondernemer! Door ondernemerschap te tonen kunt u ook de winnaar worden van De Beste Boer. Ook al hebt u thuis geen boerderij.
Wat ik belangrijk vind aan ondernemerschap is dat u maximaal kansen in de markt weet te creëren, te ontdekken en/of te benutten. En dat u oog heeft met markt en maatschappij.
Ik ben opgegroeid op een boerderij in Zwammerdam midden in het Groene Hart. Ik leerde van jongs af aan: We hebben een boerderij om onze boterham te verdienen, maar je moet wel goed zijn voor dieren en de omgeving die je zijn toevertrouwd. Doe je dat niet, dan betaal je daar vroeg of laat de rekening voor. Dat rentmeesterschap en rekening houden met de omgeving draag ik in mijn bloed en in mijn genen. En dat kunt u herkennen in mijn beleid.
We hebben een sterke agrarische sector en dat willen we zo houden. Om zestien miljoen Nederlanders - en velen over de grens - dagelijks van goed voedsel te voorzien. Om zestien miljoen Nederlanders rust en ruimte en schoonheid te bieden in landschap en natuur. Maar om dat te realiseren, zal er wel het een en ander moeten gebeuren. Internationale concurrentie en steeds strengere maatschappelijke eisen aan de productie maken dat een nieuw en vernieuwend soort ondernemer nodig is.
Met de nota 'Kiezen voor landbouw' heeft LNV de sector uitgedaagd om met ondernemerschap aan de slag te gaan. Want, en daar bent u ook achter gekomen tijdens het spel, agrarische ondernemers zijn zelf verantwoordelijk voor hun toekomst, zowel voor het eigen bedrijf als voor de sector. De rol van de overheid is niet om alleen maar regels te maken. De overheid stimuleert en ondersteunt waar nodig.
De agrarische sector heeft veel vooruitgang geboekt door midden in de maatschappij te staan en door samen te werken: ook met partijen van buiten.
Samenwerken is cruciaal voor ondernemersschap. En dat stimuleer ik. Daarom stel ik volgend jaar opnieuw geld voor samenwerking ter beschikking, waaronder subsidies voor praktijknetwerken, en voor innovatie. Ik weet dat deze subsidies op veel belangstelling kunnen rekenen.
Als het gaat om ondernemerschap werken ook mijn ministerie en mijn ambtenaren met het bedrijfsleven, de wetenschap, en het onderwijs samen. Concreet doen we dat bijvoorbeeld in 'Partners voor Ondernemerschap'. Deze partners streven er onder andere naar dat afgestudeerden van agrarische opleidingen beter zijn toegerust voor het ondernemerschap.
Terug naar De Beste Boer. Er zijn verschillende strategieën die teams tot De Beste Boer kunnen maken. Ook in werkelijkheid verschillen de strategieën die succesvolle ondernemers kiezen sterk: de één ziet meer in kostprijsverlaging, de ander zoekt het in unieke producten, een volgende in samenwerking binnen de keten of in het vergroten van de afzetmogelijkheden en weer een ander streeft naar neveninkomsten. Zo veel ondernemers, zo veel strategieën.
Succesvolle ondernemers zijn ondernemers met lef die mogelijkheden zien. Niet alleen de mogelijkheden van hun bedrijf en hun omgeving, maar ook van zichzelf en de maatschappij. Zij kijken om zich heen én verder. Zij zien soms kansen die anderen niet zagen, maar soms ook zijn zij simpelweg beter in het uitvoeren van hun plannen.
Het zijn niet de kànsen, maar de mènsen die het verschil en dus het succes maken. Succesvolle ondernemers hebben altijd iets speciaals.
In deze game heeft u op een veilige manier met ondernemerschap kunnen oefenen. Ik daag u uit om op uw eigen bedrijf, werk of studie met durf, duurzaamheid en transparantie te ondernemen. Durf risico's te nemen, hou rekening met de omgeving, kijk wat er in de samenleving gebeurd en wat de samenleving vraag of gaat vragen. En laat uw successen zien. Want de agrarische sector is eraan toe om meer gezien en gewaardeerd te worden!