TLN-jaarcongres
Alleen de uitgesproken tekst geldt.
Dames en heren,
Of je nu in het kabinet of op de bok van een dertig tonner diesel zit: goed anticiperen is van levensbelang. Ik heb de daad bij het woord gevoegd en laten onderzoeken welke kant het vrachtvervoer over de weg de komende decennia uitgaat. Kernvraag was hoe het maatschappelijk rendement zich ontwikkelt en wat we kunnen doen om dit rendement verder te vergroten. Met ’we‘ bedoel ik niet alleen mezelf, of de overheid in brede zin, maar ook u – de wegvervoersector zelf.
De uitkomst van het onderzoek is hoopgevend: Ons land behoort nog steeds tot de aantrekkelijkste vestigingsplaatsen voor logistieke activiteiten in Europa. Onze mainports doen het goed, de arbeidsproductiviteit in de logistiek is relatief hoog en – al zou u het misschien niet zeggen – ons belastingklimaat is relatief gunstig.
Kijken we specifiek naar het wegvervoer, dan zien we nog meer sterke punten. Zo beschikken we in Nederland over een modern, kwalitatief hoogwaardig wagenpark en goed opgeleide chauffeurs. Ze spreken hun talen en hebben oog hebben voor de veiligheid. Dat zijn unique selling points waar je mee voor de dag kunt komen. Al met al is de verwachting dat het transport over de weg de komende decennia zal blijven groeien.
Maar laten we elkaar niet voor het lapje houden: het is niet al goud wat er blinkt. We rijden aan kop, maar de concurrentie zit ons achterna. Bovendien komen we onderweg nogal wat hobbels tegen.
Ik heb het dan bijvoorbeeld over de krappe arbeidsmarkt. Goede chauffeurs zijn schaars. En dat blijft voorlopig nog wel even zo. Polen inhuren dan maar?
Vergeet het maar. De salarissen stijgen daar in rap tempo en de werkloosheid neemt af. Je zult wel gek zijn om als Pool in Nederland te gaan rijden als je thuis ook een goed betaalde baan kunt krijgen.
Nee, die krapte op de arbeidsmarkt zult u toch echt zelf moeten oplossen. Door het beroep van vrachtwagenchauffeur zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Met gunstige arbeidsvoorwaarden kom je al een heel eind. Maar ik denk dat het vooral belangrijk is dat het imago wordt verbeterd. Zodat meer jonge Nederlanders bewust kiezen voor een carrière waar je mee vooruit komt – een carrière als vrachtwagenchauffeur. En blijf niet afwachten. Ga actief de boer op. Pluk die mensen van straat en overtuig ze.
Een ander onderwerp dat ons bezighoudt is de verkeersveiligheid. De daling van het aantal ongevallen met vrachtauto’s blijft achter bij de daling van het aantal ongevallen met personenauto’s en dat is zorgelijk. Het aantal dodehoekongevallen lijkt zelfs weer toe te nemen. Wij hebben de dodehoekspiegel verplicht gesteld maar het is aan uw mensen om er daadwerkelijk in te kijken!
En dan het milieu. Met de aanpak van de uitstoot van roet en fijn stof zijn we weliswaar goed op weg, maar ondertussen wordt het terugdringen van geluidsoverlast steeds belangrijker. Verder vraagt ook de klimaatverandering om maatregelen. Op 1 november hebben kabinet en bedrijfsleven het Duurzaamheidsakkoord ondertekend. Het bedrijfsleven gaat zich inspannen om de uitstoot van broeikasgassen tot 2020 met tenminste 20 procent te verminderen.
Ik ben daar natuurlijk ontzettend blij mee, maar ik vind het belangrijk dat het niet bij mooie woorden blijft. Onderdeel van het Duurzaamheidsakkoord is dat u voor 1 april 2008 met sectorakkoorden komt en dan moet duidelijk zijn wat u precies gaat doen om die 20 procent reductie daadwerkelijk te halen. Ik zie daar ontzettend naar uit en hoop dat u met goede voorstellen komt.
Waar ik kan, zal ik uw inspanningen ondersteunen. Ik zal u door middel van subsidieregelingen bijvoorbeeld blijven stimuleren om schadelijke uitlaatgassen te verminderen. In 2008 zal er extra budget komen voor retrofit roetfilters. Ik ben blij u te kunnen melden dat ik volgend jaar 15 miljoen euro extra aan subsidiegelden beschikbaar kan stellen. Mijn collega van Vrom doet daar nog eens 10 miljoen euro bovenop.
Ik blijf ook aan de slag met het terugdringen van de administratieve lasten. Binnenkort spreek ik met Tweede Kamer over het wetsvoorstel Wegvervoer Goederen. Dat heeft een paar uitgangspunten die u zeker zullen bevallen. Zo willen we niet strenger zijn dan de EU ons voorschrijft. En waarom zouden we ook? Het zou alleen maar slecht zijn voor de concurrentiepositie van Nederland.
Een van de grootste problemen van dit moment – een van de grootste bedreigingen voor onze koppositie – is de congestie. De files groeien in rap tempo en dit land dreigt op sommige plekken compleet vast te lopen. Met name de Randstad wordt zwaar getroffen. En als wij dan wegen willen bouwen, dan kan het vaak niet. Ik denk aan de A4 bij Leiderdorp en Zoeterwoude. Verbreding is hard nodig. Maar strenge milieueisen en stroperige procedures zorgen ervoor dat we nog steeds niet aan de slag kunnen. Daar baal ik ontzettend van. En ik niet alleen.
Mede om dit soort vertragingen in de toekomst te voorkomen, heb ik kort geleden de commissie-Elverding ingesteld. ‘Weer een commissie?’, denkt u nu misschien. Ja, inderdaad, maar wél een die ons straks veel tijd gaat besparen. Ik heb de heer Elverding gevraagd om te bekijken waar de oorzaken van vertraging in besluitvorming en waar die versneld kan worden, uiteraard op een weloverwogen manier. Hij zal eventueel nieuwe wetgeving voorstellen. De heer Elverding geeft het goede voorbeeld, want hij werkt snel. Begin 2008 komt hij met zijn advies.
Hopelijk draagt het advies van de commissie-Elverdink ook bij aan de realisatie van een andere belangrijke ambitie van mij: de komende vijf jaar 1.200 kilometer strooklengte aan het hoofdwegennet toevoegen. Dat is een toename van bijna 10 procent. De afgelopen jaren kwamen we niet eens aan de helft. Het is nu dus echt menens.
Ik zeg daar meteen bij: meer asfalt alléén is natuurlijk geen oplossing. We zullen meer moeten doen om dit land in beweging te houden.
Innovatie is cruciaal. Zoals u weet heb ik mij daarom ook sterk gemaakt voor de inzet van Lange en Zware Vrachtwagens in Nederland, de zogeheten LZV’s. Met de start van de ervaringsfase op grotere schaal begin november, lopen we voorop in Europa! De LZV creëert een win-win-situatie: hij is goed voor de economie én goed voor het milieu en dús ook voor het imago van de sector!
Minder voertuigen betekent daarnaast ook dat je minder chauffeurs nodig hebt voor dezelfde lading. En dat is positief, als je bedenkt hoe moeilijk het is om goede chauffeurs te vinden.
Ik begrijp heel goed dat u het maximum gewicht van LZV’s wil verhogen van 50 naar 60 ton. Maar we moeten verstandig omspringen met onze infrastructuur: ik wil voorkomen dat er schade optreedt aan bruggen en viaducten. Ik heb in de Tweede Kamer toegezegd dat als het kan, ik bereid ben het maximumtonnage weer te verhogen, maar laten we eerst de resultaten afwachten van het onderzoek dat ik momenteel laat uitvoeren.
Ik wil graag opmerken dat ik de ondergrens laadvermogen voor koeriersdiensten in de nieuwe Wet Wegvervoer Goederen juist wél graag optrek van 500 kilo naar 3,5 ton. Waarom zouden we in Nederland strenger zijn dan de Europese regels? Dat is zeker niet in uw belang. In Duitsland is de grens al lang 3,5 ton, dus wij lopen op dit punt achter. Vanuit Duitsland kunnen nu al koeriersdiensten met voertuigen onder de 3,5 ton, zonder vergunning, de Nederlandse markt bedienen. In uw eigen TLN-blad geeft u aan de concurrentie aan te willen gaan door te investeren in innovatie en door kwaliteit aan te bieden. Daar ben ik het van harte mee van eens. Dat is een betere weg dan concurrentie afschermen met een lagere ondergrens. De vrees dat het optrekken van de ondergrens slecht voor de verkeersveiligheid is, deel ik absoluut niet. De vergunningplicht vervalt dan wel voor het lichte vervoer, zij moeten nog steeds aan alle verkeersregels blijven voldoen.
En nee, ik geloof ook niet dat je de verkeersveiligheid bevordert door een kentekenplicht voor landbouwvoertuigen in te voeren. Bij 11 van de 811 dodelijke ongevallen die afgelopen jaar plaatsvonden was een landbouwvoertuig betrokken. Ik vraag mij af of een kentekenplaat die tragedies hadden kunnen voorkomen. Feit is wel dat een kentekenplicht miljoenen aan administratieve lasten gaat kosten – dat moeten we niet willen.
Dames en heren,
Zoals ik al zei: we zullen de komende jaren onderweg hindernissen tegenkomen die ons soms flink afremmen. Maar als we onze schouders eronder zetten, weet ik zeker dat we die hindernissen kunnen overwinnen. Dat moeten we sámen doen, maar wel ieder vanuit zijn eigen rol. Ik doe wat ik kan als minister van Verkeer en Waterstaat, en ik verwacht dat u hetzelfde doet als branche.
Ondertussen moeten we goed blijven anticiperen. Maar laten we niet vergeten regelmatig ook even in de spiegel te kijken. Ik wens u een goed congres.
Dank u wel.