Zwevende kiezer onder de loep genomen

Ter gelegenheid van de presentatie van het boek ‘Een verdeeld electoraat’ én als opwarmer voor de 'Week van de democratie' vond in de Haagse Sociëteit de Witte een mini-symposium plaats. Onderwerp van discussie was de ‘onnavolgbare’ kiezer en de vraag of het huidige politieke stelsel hier voldoende op is voorbereid. Staatssecretaris Bijleveld zei op het symposium dat het voor de gekozen volksvertegenwoordigers vooral belangrijk is te staan voor je kiezer. “Je bent gekozen voor het beleid dat je uitdraagt.”

Een teken van deze tijd? Of iets wat met een regelmaat van de klok terugkeert. Volgens de cijfers laat de kiezer steeds meer een wisselende voorkeur zien. De kiezer lijkt van links naar rechts te vliegen en laat de stemkeuze steeds vaker afhangen van de persoonsvisie in plaats van partijvisie. Socioloog/publicist Dick Pels stelde tijdens de discussie dat de (politieke) elite deels verantwoordelijk is voor dit wisselende stemgedrag: “De elite weet zelf niet waar ze naar toe moet. Deze houding wordt geprojecteerd naar onderen, naar de kiezer toe. Een deel daarvan gaat daardoor wisselend gedrag vertonen.” Staatssecretaris Bijleveld stelde vast dat het politieke veld steeds meer te maken heeft met wisselende kiezers die enerzijds emotioneel kiezen en anderzijds de ‘tegenstem’ willen hanteren. “Vaak hoor je dat je moet luisteren naar de stem van het volk. De vraag is of het volk daar nu altijd wel op zit te wachten. Het volk verwacht vooral dat je als politiek stelling inneemt en de stap zet.”