Toespraak door staatssecretaris Van Bijsterveldt, bij de uitreiking van de Prijs voor het Beste erkende leerbedrijf, in Rotterdam op 15 maart 2007
Dames en heren, ik wilde graag openen met een Chinese wijsheid:
‘Als je een jaar vooruitkijkt, plant je rijst.
Als je tien jaar vooruit kijkt, plant je bomen.
Als je honderd jaar vooruit kijkt richt je je energie op het ontwikkelen van mensen’.
Ik zou zeggen: dat hebben we alvast met elkaar gemeen. Ik als nieuwe staatssecretaris van onderwijs. U als erkende leerbedrijven, in samenwerking met de ROC’s en de kenniscentra. Samen richten we onze energie maximaal op het ontwikkelen van mensen, van jonge mensen. Als een investering in henzelf. Als een investering in een slimme, vaardige en creatieve beroepsbevolking. Als een investering in de Nederlandse samenleving.
Dames en heren, ik moet u zeggen - al loop ik nog niet zo heel lang mee in de wereld van het beroepsonderwijs - het valt me toch steeds weer op. Ook hier weer, op deze beurs, en hier in de zaal: positieve energie. Dat gevoel van: samen iets moois willen neerzetten. Handen uit de mouwen, ‘niet lullen maar poetsen’ (ik mág het zeggen in mijn geboortestad). De sfeer van: samen werken aan de kwaliteit van ons Nederlandse beroepsonderwijs. Die spreekt me áán.
Een heel andere ervaring dan het beeld dat in de media heerst over het beroepsonderwijs. Natuurlijk moeten we elkaar scherp houden. De plekken waar het niet goed gaat, in kaart brengen. Zeker nu jongeren ook zelf aan de bel trekken, via de jongerenorganisaties.
Maar het beeld is me te eenzijdig. Er zijn een hoop mensen die zich heel constructief inzetten voor de kwaliteit van het Nederlandse beroepsonderwijs. Daar hebben we ècht wat aan.
Zo was ik een week geleden in het Amsterdamse WTC. Bij de lancering van het tv-programma TeamsUp. Een initiatief van Joop van den Ende. De KRO. In nauwe samenwerking met het ROC in Amsterdam. Tien groepen van elk vijf stagiaires liepen stage bij Van den Ende en negen andere bedrijven op de Amsterdamse Zuidas. Werkend aan volwassen opdrachten. Samenwerking voorop. Er werd gewerkt met aansprekende coaches. En als kers op de taart dus: de verfilming van de stages in een eigen docusoap. Een geweldig, positief project dat de stagiaires een unieke leerervaring biedt. Dat bedrijven laat inzien hoe belangrijk het is om te investeren in nieuw talent. En dat Nederland laat zien wat er nou echt omgaat in het beroepsonderwijs.
Een heel ander voorbeeld, waar ik vanmiddag naartoe ga, werd geïnitieerd door het Albeda College. Dit Rotterdamse ROC start in september dit jaar met een nieuwe opleiding tot medisch technicus. Daarvoor is nauwe samenwerking gezocht met ziekenhuizen (onder meer het Erasmus MC) en medisch technische bedrijven als Medrott en Adquipment.
De opleiding is gericht op toekomstige werksituaties, en gastdocenten die direct van de werkvloer naar de opleiding komen. Tegelijkertijd vindt een belangrijk deel van de opleiding plaats ín de bedrijven. En de decanen van het Albeda College worden bijgespijkerd in de medische techniek. Hier wordt gewerkt aan een optimale matching van opleiding en praktijk. Daar moeten we naartoe. Vraag en aanbod op elkaar afstemmen.
En ja, dat brengt me op u: de genomineerde leerbedrijven. De jury was in het algemeen enthousiast over het aantal en de kwaliteit van de inzendingen. Over de bevlogenheid van praktijkopleiders. Maar drie inzendingen sprongen er bovenuit. Je hèbt als erkend leerbedrijf natuurlijk al een keurmerk. Déze genomineerden voegen daar eigenhandig nog een Michelinster aan toe. Over een kwartier mag ik pas bekend maken bij wie die ster het hardst fonkelt. Ik maak u vast deelgenoot van de beoordeling uit het juryrapport.
Ik noem het schildersbedrijf Hagemans, dat leerlingen in een aparte leerklas onderbrengt. Vanaf dag één zijn de leerlingen volwaardig schilder. En onder de bezielende leiding van de leermeester werken ze aan een serieuze opdracht. Coaching precies op maat van de individuele leerling. Dat was voor de jury reden om het bedrijf te nomineren.
Ik noem ook het aannemersbedrijf Van de Water. Het bedrijf vindt scholing, in alle vormen, enorm belangrijk. Bovendien worden leerlingen zelf actief betrokken bij het overleg met praktijkopleiders over hun opleiding.
En dit bedrijf onderscheidt zich óók door een uitstekend netwerk. Met het ROC Nijmegen, met het Technovium. Essentieel voor de afstemming van opleiding en aanbod.
En dan tot slot: het Universitair Medisch Centrum in Groningen. Een zorgbedrijf dat de eigen leerstijl van de stagiaires centraal stelt. En leerlingen zelf verantwoordelijk maakt voor wat ze leren. Vrijheid voor de individuele leerling, onder stevige begeleiding. Het kán dames en heren, het werpt zijn vruchten af. Dat laat dit UMC in Groningen zien.
Kortom: bedrijven die actief meewerken aan de kwaliteit van het beroepsonderwijs. Door visie, door samenwerking. Door tijd te investeren in talent. Door het opleiden centraal te stellen. Om die combinatie gaat het. Van een goede praktijkstage, waar je serieus wordt genomen, zelf mag bepalen wat je leert, maar óók goed wordt begeleid: van zo’n stage leer je als mbo-er het méést.
Dames en heren, we reiken jaarlijks aan erkende leerbedrijven een prijs uit. Waarom eigenlijk? Het is toch immers ook een investering in henzelf? Dat klopt. Om onze kennissamenleving goed te laten draaien hebben we menselijk kapitaal nodig. Creatieve, innovatieve werknemers.
Opgeleid aan het wetenschappelijk onderwijs, het hoger beroepsonderwijs en het ROC. En voorbereid op de praktijk door een goede, passende stage. Zeker nu de krapte op de arbeidsmarkt toeneemt. Bedrijven die echt vooruitkijken, die wéten dat.
En die weten óók dat het kortzichtig is, om jongeren in dienst te nemen, nog vóór ze hun startkwalificatie hebben gehaald. Nadelig zelfs. Niet alleen voor de jongere zelf, die zich ook in mindere tijden staande moet kunnen houden op de arbeidsmarkt. Maar ook voor het bedrijfsleven zelf.
Wil je echt in talent investeren, dan moet je het laten groeien. Onze kenniseconomie moet het straks hebben van een goed opgeleide beroepsbevolking. De bedrijven die dat inzien, die ècht weten wat opleiden in de praktijk is, die zijn goud waard. Daarom reiken we hem uit, die Prijs voor het beste erkende leerbedrijf. Goed voorbeeld doet goed volgen.
Dames en heren,
Ik zei in mijn opening:
‘Als je een jaar vooruitkijkt, plant je rijst.
Als je tien jaar vooruit kijkt, plant je bomen.
Als je honderd jaar vooruit kijkt richt je je energie op het ontwikkelen van mensen’.
Dit Kabinet wil ervoor zorgen dat iedereen kan meedoen. Dat betekent onder andere: met goede papieren participeren op de arbeidsmarkt. De kwaliteit van het Nederlands beroepsonderwijs is daarvoor een onmisbare schakel.