Rijksoverheid
18 juli 2011
Beantwoording vragen van de leden Peters en El Fassed, Pechtold en
Hachchi en Timmermans over De mediasituatie in Arabische landen, in
Jemen en Bahrein in het bijzonder
Geachte Voorzitter,
Graag bieden wij u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld
door de leden Peters, El Fassed, Pechtold, Hachchi en Timmermans over de
mediasituatie in Arabische landen, en in Jemen en Bahrein in het bijzonder. Deze
vragen werden ingezonden op 4 mei 2011 met kenmerk 2011Z09534.
De Minister van Buitenlandse Zaken, De Staatssecretaris van Buitenlandse
Zaken,
Dr. U. Rosenthal Dr. B. Knapen
Antwoorden van Dr. U. Rosenthal, Minister van Buitenlandse Zaken, en
Dr. B. Knapen, Staatssecretaris van Buitenlandse Zaken, op vragen van de
leden Peters en El Fassed, Pechtold en Hachchi en Timmermans
(GroenLinks, D66, PvdA) over de mediasituatie in Arabische landen, en in
Jemen en Bahrein in het bijzonder.
Vraag 1
Deelt u de zorgen dat nu ook in Jemen en Bahrein in reactie op de betogingen het
internet van overheidswege zwaar wordt beperkt qua bandbreedte en toegang?
Deelt u de zorgen dat burgers en betogers als gevolg daarvan nauwelijks toegang
tot informatie meer hebben en nauwelijks meer video en beelden kunnen
uploaden, terwijl steeds gewelddadiger op hen wordt ingegrepen 1)
Vraag 2
Deelt u de zorgen dat lokale en onafhankelijke media in Jemen en Bahrein steeds
minder in staat zijn de betogingen en gewelddadige overheidsreacties te verslaan,
nu mediastations uit de lucht worden gehaald? 2)
Vraag 3
Deelt u de zorgen over de beperkingen voor internationale media, nu in Jemen
Westerse journalisten en journalisten van Al Jazeera het land worden uitgezet? 3)
Antwoord
Wij delen uw zorgen over de beperkingen op toegang tot vrije media en de
mogelijkheden tot vrije nieuwsgaring die in verschillende Arabische landen worden
opgelegd.
Vraag 4
Bent u bereid het gewelddadige ingrijpen en de mediarestricties in Bahrein en
Jemen net zo scherp te veroordelen als in het geval van Libië? Zo nee, waarom
niet?
Antwoord
Ja. Het gewelddadig ingrijpen tegen vreedzame demonstranten, het opleggen van
mediarestricties en het beperken van internetvrijheid zijn zware inbreuken op de
vrijheid van meningsuiting. Wij veroordelen deze inbreuken waar ze ook ter
wereld plaatsvinden.
De verslechtering van de mediavrijheid in Jemen baart niet alleen Nederland maar
ook de EU zorgen. Dit is zowel bilateraal als in EU-kader aan de orde gesteld bij
de Jemenitische overheid. Zo heeft Nederland, bijvoorbeeld, zorg uitgesproken bij
de Jemenitische autoriteiten over een voorstel voor een restrictievere nieuwe
mediawet. Naar aanleiding van diezelfde wet heeft de EU later gedemarcheerd om
zijn zorg te uiten.
De EU ministers van Buitenlandse Zaken hebben zich meerdere malen publiekelijk
uitgesproken over de situatie in Bahrein, meest recentelijk op 23 mei jl. Onze
collega's en wij hebben onze zorgen uitgesproken over de arrestaties van
personen die hun recht op vrijheid van meningsuiting vreedzaam hebben gebruikt.
De autoriteiten zijn opgeroepen hen direct vrij te laten en de mensenrechten te
respecteren, inclusief de vrijheid van meningsuiting. Op 15 mei jl. heeft de EU een
demarche uitgevoerd bij de Onderminister voor Buitenlandse Zaken, waarbij de
zorgen van de EU over mensenrechtenschendingen aan de orde zijn gesteld. Op
ons verzoek zijn dezelfde grote zorgen ook bilateraal overgebracht door de
Nederlandse ambassadeur te Koeweit in een gesprek met de Onderminister voor
Buitenlandse Zaken op 19 mei jl.
Vraag 5
Op welke wijze zullen de Verenigde Staten de vrije toegang tot internet in het
Midden-Oosten bevorderen, nu minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton
middelen heeft vrijgemaakt voor het ondersteunen van internettechnologie en het
omzeilen van internetcensuur in onder andere Egypte en Iran? 4)
Antwoord
Het Amerikaanse beleid inzake internetvrijheid is door Secretary of State Clinton
uiteengezet in een toespraak op 15 februari bij de George Washington University
(http://www.state.gov/secretary/rm/2011/02/156619.htm). Aan de bevordering
van internetvrijheid besteedde de VS de afgelopen drie jaar $20 miljoen, voor dit
jaar is $25 miljoen beschikbaar gesteld. Focus ligt op Egypte en Iran, maar de
financiering kan wereldwijd worden ingezet. Nederland deelt regelmatig
ervaringen met de VS over vergelijkbare projecten die worden gesteund vanuit
het Mensenrechtenfonds.
Vraag 6
Op welke wijze bent u van plan u in te zetten voor het veiligstellen van toegang
tot internet in de regio en met name in partnerland Jemen, waar Nederland zich
inzet voor democratisering en mensenrechten? Bent u bereid hier met urgentie
stappen te ondernemen, voordat de situatie in deze landen verder verslechtert?
Zo nee, waarom niet?
Vraag 7
Bent u bereid initiatieven voor het ter beschikking stellen van satellietmodems aan
burgerjournalisten in die landen te ondersteunen?
Antwoord
Persvrijheid is een belangrijke prioriteit in het Nederlandse mensenrechtenbeleid.
In Jemen wordt gewerkt aan een project ter ondersteuning van de media, gericht
op de versterking van een journalistensyndicaat en training van journalisten en
NGOs. De voorbereidingen voor dit project worden sinds de repatriëring van de
ambassadestaf vanwege de veiligheidssituatie voor zover mogelijk vanuit Den
Haag voortgezet.
Daarnaast worden in de regio uit het Mensenrechtenfonds projecten ondersteund
gericht op bevordering van mediadiversiteit en internetvrijheid. Voor de bredere
inzet van Nederland op de bevordering van internetvrijheid verwijzen wij u naar
de Kamerbrief die u over dit onderwerp zult ontvangen.
Vraag 8
Bent u bereid deze vragen te beantwoorden voor het algemeen overleg over de
Arabische regio op 28 juni 2011?
Antwoord
Dit is helaas niet mogelijk gebleken.
1) Mondelinge mededeling van de internationale internetorganisatie Avaaz, die in contact staat met burgeractivisten in die landen, 16 maart 2011
2) Reporters Without Borders 1 maart 2011, http://en.rsf.org/middle-east-north-africa-forced-being-used-to-restrict-01-03-2011,39655.html
3) Guardian 14 maart 2011, http://www.guardian.co.uk/world/2011/mar/14/yemen-expels-four-foreign-journalists
4) Hearing in FY 2012 State Department Budget van 4 maart 2011, http://pomed.org/blog/2011/03/pomed-notes-hearing-on-fy2012-statedepartment-
budget.html/