Academisch ziekenhuis Maastricht

TOP subsidie Maastrichts onderzoek jojo-effect Publicatiedatum: 30-05-2011 Bron: Um Auteur: UM Datum: 30-05-2011

De hoogleraren Edwin Mariman en Marleen van Baak van het Maastricht UMC+ ontvangen van ZonMW een subsidie van 675.000 euro om hun onderzoek naar de mechanismen van het jojo-effect verder uit te bouwen. Met deze subsidie gaan zij een interventiestudie uitvoeren om erachter te komen of de kans op het jojo-effect verschillend is als mensen snel of juist langzaam afvallen.

Daarnaast wordt in het celmateriaal van de proefpersonen uit deze interventiestudie op moleculair niveau gekeken naar de mechanismen die het jojo-effect beïnvloeden, om zo aanknopingspunten te vinden voor preventie.

Vetcelmodel Uit eerdere studies van de Maastrichste onderzoekgroep is gebleken dat vetcellen zich sterk conditioneren om na gewichtsverlies opnieuw vet te gaan stapelen. Mariman ontwikkelde op basis van deze studies het `vetcelmodel', waarmee hij dit verschijnsel probeert te verklaren. Dit model is gebaseerd op het gegeven dat afvallen cellulaire stress veroorzaakt. Vetcellen zitten met hun celmembraan vast aan de omliggende structuur, de extracellulaire matrix (ECM). Bij gewichtsverlies krimpen de vetcellen, waardoor het celmembraan onder spanning komt te staan door hun hechting aan de ECM. Dit veroorzaakt cellulaire stress, die de cel probeert op te lossen door weer vet te gaan stapelen. Dat doen ze door hun celstofwisseling aan te passen en hormonen (adipokines) af te scheiden.

Interventieonderzoek In het door ZonMW gesubsidieerde project wordt dit vetcelmodel nader onderzocht. Proefpersonen met overgewicht worden in twee groepen verdeeld: één groep volgt gedurende vijf weken een streng dieet van 500 kcal per dag en de andere groep volgt drie maanden lang een dieet van 1250 kcal per dag. In hun bloed en biopten van hun vetweefsel wordt tijdens en na het gewichtsverlies gekeken naar de mate van cellulaire stress, de rol van de ECM en de metabole en hormonale veranderingen, dit alles in relatie tot de mate waarin de proefpersonen erin slagen hun gewicht te handhaven.

TOP subsidies TOP subsidies zijn een onderdeel van het ZonMw Open Programma gezondheidsonderzoek, waarmee ZonMw ruimte creëert voor belangrijke wetenschappelijke initiatieven op het terrein van gezondheidsonderzoek.