Rijksoverheid
Datum 28 januari 2011
Beantwoording Kamervragen 2010Z20019 en 2010Z20073
Kenmerk
2011!0000055389
Bijlagen
2
Hierbij bied ik u de antwoorden aan op de schriftelijke vragen van de leden Heijnen
en Groot (beiden PvdA) over accountantsdiensten bij gemeenten, die werden
ingezonden op 21 december 2010 met kenmerk 2010Z20019, en de antwoorden op
de schriftelijke vragen van het lid Koopmans (CDA) over accountantscontrole bij
gemeenten, die werden ingezonden op 22 december 2010 met kenmerk
2010Z20073.
De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
J.P.H. Donner
Pagina 2 van 5
Datum
28 januari 2011
Kenmerk
2011!0000055389
2010Z20073
Vragen van het lid Koopmans (CDA) aan de minister van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties over accountantscontrole bij gemeenten (ingezonden 22
december 2010).
Vraag 1
Hebt u kennisgenomen van het artikel «Gemeente moet accountant aanbesteden:
helft gemeenten gaat nog steeds in de fout en kiest voor handjeklap bij het
aanstellen van controleurs»?
Antwoord:
Ja.
Vraag 2
Is het waar dat bijvoorbeeld ruim 40% van de gemeenten met meer dan 50 000
inwoners (waaronder drie van de vijf grootste gemeenten) de accountantscontrole
niet Europees aanbesteden, terwijl ze daartoe wettelijk verplicht zijn? Zo ja,
waarom doen gemeenten dat naar uw inzicht niet?
Antwoord:
Ik heb geen aanleiding aan te nemen dat ruim 40% van de gemeenten met meer
dan 50 000 inwoners de accountantscontrole niet Europees aanbesteden, terwijl ze
daartoe wettelijk verplicht zijn. Uit de Nalevingsmeting Europees aanbesteden die
het ministerie van EL&I periodiek uit laat voeren blijkt dat gemeenten met meer
dan 50.000 inwoners bij diensten die Europees aanbesteed zouden moeten worden
de Europese aanbestedingsregels over het algemeen goed naleven. Wat betreft de
aanbesteding van de accountantscontrole is verder van belang dat niet alle
relevante aspecten zijn meegenomen bij de algemene conclusie uit het artikel dat
te veel gemeenten nog steeds in de fout gaan.
Een gemeente met meer dan 50.000 inwoners is niet per se wettelijk verplicht om
de accountantscontrole Europees aan te besteden. Een gemeente kan bijvoorbeeld
een eigen gemeentelijke accountantsdienst (GAD) hebben en heeft dan de vrijheid
om de controle van de jaarrekening op te dragen aan de eigen GAD. Bij twee van
de vijf grootste gemeenten is dit het geval (Den Haag en Amsterdam). Ook komt
het voor dat een aantal gemeenten hun accountantscontrole gezamenlijk
aanbesteden, zoals bijvoorbeeld bij Netwerkstad Twente (Almelo, Borne, Enschede,
Hengelo en Oldenzaal).
De omvang van de accountantscontrole en !kosten bij gemeenten (net als bij elke
andere organisatie) is voorts sterk afhankelijk van de kwaliteit van de interne
organisatie en eventueel aanwezige (verbijzonderde) interne controle. Naar mij is
verteld kan dat er aan bijdragen dat de controle van de jaarrekening (beduidend)
minder dan ¤1 per inwoner kan kosten.
Tot slot is van belang dat de aanbestedingskalender waarop de auteur van het
artikel zijn conclusies baseert niet verplicht is. Niet alle organisaties die (Europees)
aanbesteden staan op de aanbestedingskalender. Ook is goed voorstelbaar dat er
gemeenten zijn die de accountantscontrole vóór 2006 (Europees) hebben
aanbesteed (het contract voorziet bijvoorbeeld in de optie van verlenging) en
daarmee buiten het zicht van de auteur van het artikel zijn gebleven.
Vraag 3
Pagina 3 van 5
Datum
28 januari 2011
Kenmerk
2011!0000055389
Behoort de accountant te beoordelen of Europese aanbesteding van de
accountantscontrole heeft plaatsgevonden? Kan een accountant die een contract
met een gemeente heeft gesloten waarvoor geen Europese aanbesteding heeft
plaatsgevonden, dit oordeel naar uw opvatting in onafhankelijkheid vellen?
Antwoord:
De regels van het Europees aanbesteden behoren tot het normenkader voor de
accountantscontrole. In zijn controleopzet zal de accountant het naleven van deze
regels meenemen om op basis van de controlebevindingen in de
accountantsverklaring een betrouwbare oordeel over het aspect rechtmatigheid te
kunnen geven. Dat wil overigens niet zeggen dat de accountant alle individuele
contracten die Europees aanbesteed moeten worden in zijn controle betrekt.
Het is goed denkbaar dat het contract met de accountant in de controle valt. Ik heb
geen aanleiding om te veronderstellen dat de accountant anders met de
bevindingen van dit onderdeel van de controle zou omgaan dan met andere
bevindingen van de controle. Onafhankelijkheid is het bestaansrecht van elke
controlerend accountant. De beroepsgroep hanteert voorschriften die zowel de
kwaliteit van de controle als de onafhankelijkheid van de accountant moeten
waarborgen.
Vraag 4
Deelt u de conclusie dat gemeenten tijd en geld kunnen besparen door de
accountantscontrole aan te besteden?
Antwoord:
Aanbesteden is een goede manier om opdrachten in de markt te zetten. Door
concurrentiestelling optimaliseren aanbestedende gemeenten hun kansen op de
beste prijs/kwaliteitverhouding.
Vraag 5
Welke maatregelen kunt en gaat u nemen om de kosten van accountantscontrole
voor gemeenten terug te brengen?
Antwoord:
Gemeenten zijn zelf verantwoordelijk voor de keuze en de kosten van een
accountant. Maatregelen van mijn kant verhouden zich daar niet mee.
Pagina 4 van 5
Datum
28 januari 2011
Kenmerk
2011!0000055389
2010Z20019
Vragen van de leden Heijnen en Groot (beiden PvdA) aan de minister van
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over accountantsdiensten bij gemeenten
(ingezonden 21 december 2010).
Vraag 1
Kent u het bericht «Gemeente moet accountant aanbesteden»?1
Antwoord:
Ja.
Vraag 2
Bestaat er inzicht in de totale kosten per gemeente van de accountantskosten? Zo
ja, wilt u dat de Kamer doen toekomen? Zo niet, wilt u in overleg treden met de
VNG om dit inzicht te verkrijgen?
Antwoord:
Ik heb geen inzicht in de totale kosten per gemeente en navraag bij de VNG leerde
dat deze ook geen inzicht heeft in deze kosten.
Ik zie voorts geen aanleiding om een onderzoek te laten verrichten om dit inzicht te
verkrijgen. Het aanbesteden van de accountantscontrole is de verantwoordelijkheid
van een individuele gemeente. Bovendien kan een gemeente aanvullende
controleopdrachten en/of zwaardere controle!vereisten in het programma van eisen
opnemen, en is het de vraag of een dergelijk overzicht duidelijke informatieve
waarde heeft.
Ook zal een dergelijk onderzoek extra administratieve lasten voor gemeenten met
zich meebrengen, waarvan uw Kamer en ik het belangrijk vinden om die juist
minder te laten worden.
Vraag 3
Is het waar dat veel gemeenten zich niet houden aan de verplichting om hun
accountantsdiensten aan te besteden zodra de opdrachtwaarde de
aanbestedingsdrempel overstijgt? Zo ja, om hoeveel gemeenten gaat het?
Antwoord:
Voor dit antwoord verwijs ik naar mijn antwoorden op de vragen van het lid
Koopmans over accountantscontrole bij gemeenten (2010Z20073).
Vraag 4
Is het waar dat deze gemeenten hierdoor meer accountancykosten maken dan
noodzakelijk is, en hierop dus bespaard zou kunnen worden? Zo ja, hoeveel
bedragen die extra kosten en bent u bereid om bij deze gemeenten aan te dringen
op efficiënter beleid?
Antwoord:
Ook voor dit antwoord verwijs ik naar mijn antwoorden op de vragen van het lid
Koopmans over accountantscontrole bij gemeenten (2010Z20073).
Vraag 5
Is het waar dat bij gemeenten die de wettelijk voorgeschreven aanbesteding niet
volgen er vaak sprake is van vaag vastgelegde opdrachten en handjeklap bij het
aanstellen van controleurs? Zo ja, wat zijn de gevolgen daarvan voor de kwaliteit
en betrouwbaarheid van de controles? Zo ja, deelt u de mening dat dit een
Pagina 5 van 5
Datum
28 januari 2011
Kenmerk
2011!0000055389
onwenselijke ontwikkeling is omdat een kritische controle op gemeentelijke
financiën hiermee ondermijnd wordt? Welke mogelijkheden ziet u om hier iets aan
te doen?
Antwoord:
Ook voor dit antwoord verwijs ik naar mijn antwoorden op de vragen van het lid
Koopmans over accountantscontrole bij gemeenten (2010Z20073).
---- --