CIDI - Centrum Informatie en Documentatie Israël
Doden bij overname 'Gazavloot'
zo 30-05-2010
Bij een aanval op 6 schepen met pro-Palestijnse actievoerders zijn
tenminste 2 doden en vele gewonden gevallen. Om hoeveel slachtoffers
het gaat is nog niet duidelijk; volgens Al Jazeera zouden er 16 doden
zijn. Ook de precieze toedracht van het incident is onzeker. Volgens de
IDF vielen de doden toen activisten probeerden de soldaten hun wapens
te ontrukken. Er zou een soldaat zijn neergestoken.
De marine enterde de schepen vroeg in de morgen, toen zij
waarschuwingen om van koers te veranderen bleven negeren. Israel wilde
de schepen onderscheppen en omleiden naar Ashdod, vanwaar de activisten
naar huis gestuurd zouden worden en de lading, na controle, naar Gaza.
Dat de activisten aanstuurden op een confrontatie was vanaf het begin
duidelijk, maar de marine had voor de actie verklaard ingehouden te
zullen optreden. De 6 schepen met 700 pro-Palestijnse activisten en
10.000 ton hulpgoederen vertrokken zondag met bestemming Gaza. Israel
had verschillende malen aangeboden de lading over land naar Gaza te
vervoeren, maar de activisten weigerden. De Turkse regering ging na de
aanval in crisisberaad en ontbood de Israelische ambassadeur.
De activisten, die naar eigen zeggen vastbesloten waren een
confrontatie aan te gaan en door te varen naar Gaza, veranderden in
eerste instantie van koers na een eerste waarschuwing zondagavond. Zij
kondigden aan hun reis vanmorgen bij daglicht voort te zetten. Israel
beschouwde de actie als een provocatie.
De vloot bestond oorspronkelijk uit 8 schepen; slechts 3 daarvan
vervoerden goederen, de overige 5 waren bestemd voor 800 passagiers.
Zij vertrokken later dan gepland door technische problemen en doordat
Cyprus hen verbood vandaar uit te varen. Zondag vertrokken 6 van de 8
schepen vanaf het door Turkije bestuurde deel van het eiland. Ruim 300
van de passagiers en ook de schepen zouden Turks zijn. Naast
Palestijnse vlaggen voeren ze die van Algerije, Turkije, Zweden en
Ierland, die hebben bijgedragen aan de actie. Volgens het Palestijns
persbureau Ma'an willen de actievoerders ballonnen oplaten met daaraan
foto's van dode kinderen, omgekomen bij de Gaza-actie van vorig jaar.
Israel stelt dat het voornaamste doel van de vloot provocatie is, en
het zwartmaken van Israel. De actievoerders wekken de indruk dat Gaza
hermetisch is afgesloten van hulpgoederen, hoewel Israel wekelijks
15.000 ton goederen toelaat. Bouwmaterialen werden lange tijd
categorisch geweerd. Volgens Israel kunnen ze worden gebruikt voor de
bouw van tunnels en bunkers, maar hierdoor stagneert wel de wederopbouw
na operatie Cast Lead. Sinds kort worden zij in beperkte mate
doorgelaten, mits bestemd voor specifieke opbouwprojecten.
De aanvoer van goederen gebeurt over land in vrachtwagens. Maar de
actievoerders weigeren deze weg te volgen en willen allemaal mee om de
goederen persoonlijk te overhandigen en "de blokkade te breken". Ook
hebben zij geweigerd een pakje mee te nemen voor de ontvoerde
Israelische soldaat Gilad Shalit, die deze zondag 1435 dagen gevangen
wordt gehouden door Hamas en bij wie zelfs geen vertegenwoordigers van
het Rode Kruis worden toegelaten. De vader van Gilad had aangeboden te
bemiddelen bij de regering als zij een pakje bij hem wilden bezorgen.
Israel heeft in de haven van Ashdod tenten met airconditioning
opgeslagen, waar de actievoerders medische hulp zullen krijgen en voor
de keus worden gesteld: vrijwillig retour naar huis of arrestatie. De
lading zal worden gecontroleerd op zwart geld en wapens. Zaken als
cement, die gebruikt kunnen worden voor de bouw van bunkers en tunnels,
zullen alleen worden doorgelaten als ze gekoppeld zijn aan een
specifiek project. De overige goederen worden naar Gaza doorgestuurd.
De hele actie zou vreedzaam kunnen verlopen, maar de actievoerders
kiezen voor een confrontatie en de sfeer wordt steeds grimmiger. Israel
zet grote schepen in en veel troepen: "De ervaring leert dat daardoor
minder geweld nodig zal zijn om de missie uit te voeren", zei een
woordvoerder van de marine. "Wij realiseren ons dat de actievoerders
zulllen trachten ons zwart te maken. Wij zullen ingehouden te werk gaan
en niet op provocaties ingaan; wij zullen niet meer doen dan nodig is
om de missie uit te voeren, maar ook niet minder."
Als er geen verdere vertragingen optreden, zullen de schepen maandag de
'verboden zone' ingaan. Er zijn een groot aantal journalisten aan boord
van de zes schepen. Ook Israel heeft aangekondigd buitenlandse
journalisten toe te laten aan boord van haar schepen. Dat zullen er
aanzienlijk minder zijn; doorgaans laat Israel geen buitenlandse
journalisten toe omdat zij de actie voor de voeten kunnen lopen, gewond
kunnen raken, en naar men vreest de slechtst mogelijke beelden zullen
doorgeven.