Hirsch Ballin wil actieve rol bestuursrechter bevorderen
Persbericht | 31-05-2010
Bestuursrechters die vroeg in een procedure met partijen de stand van
zaken doorspreken, blijken vaker het geschil definitief op te lossen.
Dit komt naar voren uit proefprojecten bij de bestuurssectoren van
enkele rechtbanken waarbij de inzet was om binnen drie maanden contact
te hebben met de indiener van het beroepschrift. Een regiezitting is
daar geschikt voor maar daar maken bestuursrechters (nog) weinig
gebruik van.
Daarom wil minister Hirsch Ballin van Justitie die werkwijze een meer
verplichtend karakter geven. Hij bereidt daartoe een wetsvoorstel voor
dat een actievere rol voor de bestuursrechter beoogt. Dit blijkt uit
een brief die de bewindsman vandaag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd
en waarin maatregelen staan om procedures te versnellen. Zowel voor
woningbouw en infrastructuur, als voor kleinere bestuursrechtelijke
geschillen is dat noodzakelijk.
De huidige aanpak van de bestuursrechter kenmerkt zich door het
zogenaamde "zittingsgerichte werken". Daarbij wordt niet of nauwelijks
vooronderzoek gedaan, anders dan bestudering van het dossier. Deze
werkwijze heeft als nadeel dat als op zitting blijkt dat er gaten
zitten in bijvoorbeeld de bewijsvoering door het bestuur, de rechter
niets anders kan doen dan de zaak aanhouden voor nader onderzoek of het
besluit vernietigen. Met als gevolg dat meer tijd nodig is om de zaak
af te wikkelen.
Door vroegtijdig een regiezitting te houden zal de rechter in veel
bestuursrechtelijke zaken de afwikkeling van het geschil kunnen
versnellen. Op een regiezitting kunnen rechters de geschilpunten
inventariseren zodat duidelijk wordt hoe groot het juridische probleem
is, en hoe de bewijslast moet worden verdeeld. Partijen weten dan waar
ze aan toe zijn en wat op tafel moet komen om de rechter in staat te
stellen de kwestie snel en definitief op te lossen.
Het wetsvoorstel zal de bestuursrechter ook meer ruimte geven voor
belangenafweging. Nu volstaat hij in de meeste gevallen met
vernietiging van een besluit als hij de burger in een procedure tegen
bijvoorbeeld diens gemeente gelijk geeft. Straks krijgt de rechter meer
mogelijkheden om door het treffen van een voorziening het geschil te
beëindigen. Als bijvoorbeeld de aanleg van een weg slechts een kleine
groep omwonenden treft, kan de bestuursrechter het publieke belang
zwaarder laten wegen dan het private belang ondanks onvolkomenheden in
het overheidsbesluit. Ter compensatie kan hij dan opdracht geven tot
geluidswerende maatregelen of een schadevergoeding toekennen.
Tot slot wil de bewindsman de mogelijkheden tot
proceskostenveroordeling verruimen. Een financiële sanctie moet
voorkomen dat burgers lichtvaardig beroep instellen of voortzetten
zonder een gedegen afweging te maken. Op dit moment kan een
veroordeling in de kosten alleen als iemand duidelijk misbruik heeft
gemaakt van het procesrecht.
Meer informatie
* Brief Tweede Kamer: Derde Evaluatie Awb en project Versnelling
besluitvorming ruimtelijk domeinBrief / circulaire / beleidsregels
| 31-05-2010 | pdf-document, 86 KB
Zie het origineel
* Rapport: Versnelling besluitvorming in het ruimtelijk domeinRapport
| 01-05-2010 | pdf-document, 1.90 MB