Nederlands Vaccin Instituut
Therapeutisch vaccin
vrijdag, 04 december 2009
Therapeutisch vaccin tegen tumoren
Naast preventieve vaccinatie tegen baarmoederhalskanker, die inmiddels
deel uitmaakt van het Rijksvaccinatieprogramma, komt er ook meer zicht
op de mogelijkheid van therapeutische vaccinatie. Daarvan is sprake
als het vaccin wordt toegediend nadat besmetting met het humaan
papillomavirus (HPV), een belangrijke veroorzaker van schaamlip- en
baarmoederhalskanker, heeft plaatsgevonden.
Onderzoekers van het LUMC in Leiden hebben een vaccin ontwikkeld tegen
een virustype dat een hoog risico heeft om te resulteren in een tumor
aan de schaamlippen (en ook van baarmoederhalskanker), namelijk
HPV-16. Een aantal vrouwen die in een voorstadium verkeren van deze
vorm van kanker kregen dit vaccin verschillende malen toegediend. Bij
iets minder dan de helft van de patiënten verdwenen de tumorachtige
afwijkingen en het virus na verloop van tijd volledig. Bij eenderde
van de vrouwen was er sprake van verbetering, maar niet van genezing.
Sommige patiënten reageerden niet op de therapie. Met dit onderzoek is
bewezen dat het principe dat vaccinatie kan genezen werkt. En dat het
immuunsysteem gericht kan worden geactiveerd om voorstadia van tumoren
op te ruimen. Ook is duidelijk dat de immuunreactie van groot belang
is. Vrouwen bij wie het immuunsysteem maar in geringe mate door het
vaccin geactiveerd wordt, hebben ook minder kans op genezing.
De resultaten van het Leidse onderzoek zijn verschenen in The New
England Journal of Medicine. Ze zijn van belang omdat voor het eerst
een therapeutisch vaccin goed blijkt te werken bij mensen met een door
een virus veroorzaakte tumor. Het onderzoek biedt ook uitzicht op
mogelijke behandeling van baarmoederhalskanker, omdat deze door
hetzelfde virus, HPV-16, wordt veroorzaakt. Zover is het echter nog
niet, omdat er nog de nodige klinische onderzoeken naar werkzaamheid
en veiligheid moeten worden gedaan.
In Nederland wordt jaarlijks bij zo'n 600-700 vrouwen
baarmoederhalskanker vastgesteld. Daarvan overleven tussen de 200 en
250 vrouwen de ziekte niet.
Bron: The New England Journal of Medicine, november 2009
Kijk voor meer informatie op:
+ Toekomst NVI