FNV KIEM

Bezuiniging op de AOW: argumenten tegen de kabinetsplannen

week 43 | 22-10-2009 | 11:23:23 | Redactie

Het kabinet gebruikt een aantal argumenten om de bezuiniging op de AOW door het verhogen van de leeftijd van 65 naar 67 jaar te onderbouwen. In deze FNV-notitie worden ze kritisch onder de loep gelegd.

Blijft de AOW wel betaalbaar? Belangrijk argument dat je iedere keer hoort, is dat de AOW niet langer betaalbaar is. We leven langer, en in plaats van vier werkenden tegenover één gepensioneerde staan straks nog maar twee werkenden tegen over iedere gepensioneerde.

De grote denkfout in dit argument, is dat het lijkt of de AOW een werknemersverzekering is, die alleen wordt opgebracht door werkenden. Dat is niet zo: de AOW is een volksverzekering, die voor een belangrijk deel wordt betaald via de belastingen. Dat is prima vol te houden. En betaalbaar? We geven nu minder uit aan de AOW (als percentage van het bruto binnenlands product) dan in 1980. En toen was de AOW volgens iedereen prima betaalbaar!

Wat doen we met de zware beroepen? Het kabinet heeft bedacht dat werkgevers en werknemers samen moeten zorgen dat zware beroepen uitgebannen worden. Waar dat niet lukt, en een werknemer 30 jaar in een zwaar beroep heeft gewerkt, moet de werkgever een forse boete betalen, die het mogelijk moet maken dat die werknemer toch eerder stopt.

De FNV heeft deze regeling een `gedrocht' genoemd. Het is een uitnodiging aan werkgevers om mensen uit hun bedrijf te lozen net voordat de dertig jaar om zijn. En voor veel werkgevers is het ook nog eens een onmogelijke opgave. Hoe moet een klein bedrijfje in de bouw of de metaal al zijn medewerkers ooit licht werk aanbieden?

Zwaar werk voorgoed uitbannen is een illusie. En uitzonderingen maken voor zware beroepen vereist dat je die moet benoemen. Dat wordt een eindeloos getouwtrek en gekibbel. Daarom zegt de FNV: iedereen moet kunnen stoppen op 65, met een fatsoenlijke uitkering.

Mensen zelf laten kiezen Het kabinet heeft één element uit het FNV-alternatief overgenomen, maar dan wel heel anders: de mogelijkheid toch te kiezen met 65 te stoppen. In het FNV-alternatief is het uitgangspunt dat je op je 65ste kunt stoppen en dan een AOW-uitkering krijgt op een fatsoenlijk niveau. Je mag er ook voor kiezen langer door te gaan. Dat levert je dan een hogere AOW op. Voor je aanvullend pensioen geldt hetzelfde.

In het kabinetsplan is het uitgangspunt dat de leeftijd omhoog gaat voor iedereen en over de hele linie. Als je toch met 65 wilt stoppen krijg je een strafkorting die op kan lopen tot 15 procent. Zo lang als je leeft. Via de belastingaftrek dwingt het kabinet bovendien de pensioenfondsen ook de leeftijd omhoog te doen. De FNV noemt dit pensioenroof. De pensioenen zijn van werkgevers en werknemers samen. Daar heeft het kabinet vanaf te blijven.

De sociale zekerheid boven 65 In het kabinetsplan gaat de officiële AOW-leeftijd omhoog, en moet daarom ook de leeftijd omhoog voor die uitkeringen die nu automatisch stoppen met 65. Het kabinet creëert een gat voor mensen met een uitkering, en moet dat gat vervolgens vullen. In het FNV-plan valt geen gat. Iedereen kan net als nu met 65 stoppen met een fatsoenlijke uitkering. Dat komt omdat de AOW in dat plan welvaartsvast wordt gemaakt: de uitkering stijgt met de werkelijk verdiende lonen, in plaats van alleen maar met het gemiddelde van de cao-lonen.

Het werk moet wel gedaan worden In de praktijk werken nog maar heel weinig mensen op hogere leeftijd. Van de 63-jarigen werkt bijvoorbeeld nog maar 13 procent. En als je op je 50e werkloos wordt, is de kans dat je weer betaald werk vindt maar 10 procent. Als we zorgen dat iedereen die dat kan gewoon doorwerkt tot 65 hebben we al een wereld gewonnen. En dan is verhoging van de AOW-leeftijd ook om die reden niet nodig.

De meest sociale oplossing De scherpe leeftijdsgrenzen zijn erg onrechtvaardig. Een uurtje te laat geboren zijn kan betekenen dat je een vol jaar langer moet doorwerken. Jongeren betalen het gelag, want zij moeten de volle twee jaar langer doorwerken of op een andere manier overbruggen. In het FNV-alternatief wordt de rekening voor iedere generatie apart opgemaakt, en is de solidariteit tussen jong en oud dus optimaal.