Engineering of sugar metabolism in Lactococcus lactis
Datum: 20 juni 2008
Promotie: mw. W.A. Pool, 14.45 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5,
Groningen
Titel: Engineering of sugar metabolism in Lactococcus lactis
Promotor(s): prof.dr. O.P. Kuipers, prof.dr. J. Kok
Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen
Knutselen aan het suikermetabolisme van Lactococcus lactis
Lactococcus lactis is een melkzuurbacterie die gebruikt wordt in de
zuivelindustrie. Wietske Pool beschrijft in haar proefschrift het
genetisch knutselen aan het suikermetabolisme van L. lactis. Naast de
fundamentele interesse voor dit suikermetabolisme en de regulatie
hiervan, was er interesse vanuit de zuivelindustrie. Pool maakte L.
lactis stammen die de suikers galactose en lactose beter kunnen
verteren, om zuivelproducten met een lagere concentratie van deze
suikers te maken. Dit is gunstig voor mensen die lijden aan de
stofwisselingsziektes lactose intolerantie of galactosemie, die
respectievelijk geen lactose of galactose kunnen verteren. Ze worden
ziek als ze producten met (ga)lactose consumeren en hebben dus
levenslang bepaalde voedselrestricties. Normaal gesproken geeft L.
lactis de voorkeur aan de suiker glucose om te groeien; glucose zal
dan ook als eerste uit het medium worden gehaald door de bacterie. Om
te zorgen dat L. lactis eerst galactose en lactose afbreekt, om de
eindconcentraties van deze suikers in het eindproduct te verlagen,
werd door Pool het glucosemetabolisme in L. lactis uitgeschakeld. De
glucose die achterblijft in het medium kan dienen als natuurlijke
zoetstof.
Fundamenteel gezien deed Pool ook een aantal nieuwe ontdekkingen. Ze
definieerde onder andere een nieuwe glucose-transporter en een nieuwe
galactose transporter in L. lactis. Ze karakteriseerde drie
verschillende glucose transporters en onderzocht ook het effect van
het gebruik van de verschillende transporters op het vervolg van het
glucose metabolisme. Bovendien bepaalde zij het gen dat codeert voor
het snelheidsbepalende enzym in de afbraak van galactose
(alfa-phosphoglucomutase) en karakteriseerde het enzym zelf.
Wietske Pool (Boelenslaan, 1977) studeerde biologie aan de
Rijksuniversiteit Groningen, waar zij haar promotieonderzoek deed bij
de afdeling Moleculaire genetica, die valt onder de onderzoeksschool
GBB (Groningen Biomolecular Sciences and Biotechnology Institute). Het
onderzoek werd gefinancierd door de EU. Zij werkt momenteel als
docente bij de Hanzehogeschool Groningen. /FC
Rijksuniversiteit Groningen