Valiterra: `Saneringsplicht vergalt leven ex-ondernemer'
ERMELO, 20070315 -- De overheid gaat bedrijven met een historische bodemverontreiniging verplichten te saneren. Voor veel oudere en ex-ondernemers wordt dit een hard gelag. Deze generatie heeft vaak een gebrekkige pensioenvoorziening. Het inkomen van veel gepensioneerde ondernemers bestaat voor een deel uit huuropbrengsten van het voormalige bedrijfsterrein. De verkoopwaarde van verontreinigd vastgoed is te laag om voldoende inkomen uit te generen. Een investering van tienduizenden euro's of een veelvoud daarvan is onvermijdelijk een aanslag op het besteedbare inkomen.
Voorlichtingscampagne voor ondernemers is gestart
Op initiatief van bedrijfsorganisaties en de stichtingen BSB worden dit voorjaar op meerdere plaatsen verspreid over het land voorlichtingsbijeenkomsten gehouden voor ondernemers met een verontreinigd bedrijfsterrein. De belangstelling is zo groot dat extra bijeenkomsten geboekt zijn. Bodemsanering kan ondernemers veel geld kosten maar ook veel opleveren voor de uitvoerders.
Onder de aanwezigen zullen veel ondernemers zijn die nieuwsgierig zijn naar wat de totaaloplossing van het Bodemcentrum inhoudt. Ook aanwezig zijn degenen die mogelijk in aanmerking willen komen voor de Bedrijvenregeling. Ook zullen er veel vertegenwoordigers zijn uit de bodemsaneringsmarkt. Volgens Marien van den Ham, de directeur van Valiterra, zullen twee belangrijke categorieën grotendeels afwezig zijn. Dat zijn namelijk de oudere ex-ondernemers en diegenen die weigeren te gaan saneren of gewoonweg geen zin hebben om zich te laten informeren.
Oudere en ex-ondernemers die moeten saneren zijn de klos
Valiterra is een adviesbureau dat is gespecialiseerd in projectmanagement van saneringen van verontreinigd vastgoed. In de praktijk ontmoet Valiterra wel eens een oudere Veluwse ex-ondernemer die allang heeft besloten om niets meer te investeren in bodemsanering. Vaak is de huuropbrengst van de bedrijfsbebouwing het aanvullende pensioen. Een sanering die op latere leeftijd nauwelijks meer te financieren is, zou hun leven volledig ontwrichten. Bij uitvoering van de aangepaste Wet Bodembescherming waarin saneringsplicht en kostenverhaal is vastgelegd, zal deze groep een zware wissel moeten trekken als er tienduizenden euro's, of een veelvoud daarvan, op tafel moet worden gelegd. Daarnaast is er uiteraard ook nog een grote groep ondernemers die nauwelijks kan rondkomen van een zelfstandig bestaan. Ook deze groep van ondernemers heeft, in het besef dat ooit de grond schoongemaakt moet worden, wel eens een slapeloze nacht.
Politieke doestellingen staan soms haaks op de realiteit
Zoals op veel beleidsterreinen is ook op dit onderwerp een kloof ontstaan tussen het beleid en de praktijk. Politici worden afgerekend op het aantal gesaneerde locaties en willen graag de kosten op de eigenaren verhalen. De verontreinigingen in de openbare ruimte en die op nog in gebruik zijnde bedrijfsterreinen zullen op den duur wel worden aangepakt. Maar er zijn ook duizenden locaties die nog nooit zijn onderzocht omdat men zwijgt over het verleden.
Valiterra krijgt soms anoniem personen aan de telefoon die zoeken naar een oplossing. Ze hebben het gevoel tegen de muur te staan en overschatten bijna altijd de omvang van het probleem. Een deel van deze probleemhebbers kan Valiterra wel helpen door uiteindelijk het terrein te laten saneren zonder dat financiële problemen ontstaan.
Het opleggen van bodemsanering en de hoge kosten werken ook illegale saneringen in de hand. Iedere gemeente kent het probleem van gronddepots die tijdens het weekeinde aangroeien en illegale stort. Voor die groepen die niet of niet meer in staat zijn de kosten voor bodemsanering te dragen moet er een gepaste oplossing komen volgens Valiterra. De dagelijkse praktijk wijkt duidelijk af van wat politici steeds bedenken in termen van kostenverhaal en het presenteren van de rekening aan het bedrijfsleven.
De kosten voor bodemsanering zijn vaak nog niet bekend
Vanaf 1992 is bodemonderzoek op bedrijfsterreinen gestimuleerd door de stichtingen BSB. In totaal zijn er meer dan 100.000 onderzoeken gedaan waarvan bij elf- tot vijftienduizend bedrijfsterreinen sprake is van een ernstige bodemverontreiniging waarbij sanering urgent is. In de praktijk zijn alleen die terreinen gesaneerd omdat het goed uitkwam in verband met een transactie, bedrijfsbeëindiging of nieuwbouw. Saneren op een natuurlijk moment wordt dat genoemd. De bovengenoemde gepensioneerde eigenaren met een bodemprobleem hebben dat moment voorbij laten gaan, omdat de saneringskosten totaal niet bekend waren. In de visie van Valiterra zal de saneringslag alleen succesvol worden als de eigenaren van vervuilde bedrijfsterreinen bij benadering inzicht krijgen in de kosten van een bodemsanering.
Daarnaast is het bodembeleid inmiddels gewijzigd waardoor terreinen minder vergaand gereinigd behoeven te worden. In veel gevallen is er meer mogelijk dan men denkt. Verouderde terreinen kunnen herontwikkeld worden, maar saneren is ook het opheffen van waardevermindering van het vastgoed. In binnenstedelijke gebieden kan bodemsanering renderen. Het is van belang dat bedrijven zich wenden tot adviseurs die meer doen dan alleen bodemonderzoeken volgens standaard protocollen en keer op keer nader onderzoek aanbevelen. Een dossierstudie van Valiterra kan in ieder stadium financieel inzicht geven in het saneringsproces en vooral een houvast zijn voor ondernemers naar de toekomst.
Het Bodemcentrum en de Bedrijvenregeling
Het Bodemcentrum is een initiatief van werkgeverorganisaties, brancheorganisaties en de Rabo-bank, dat het gehele bodemprobleem van de ondernemer kan overnemen. Voor een deel van de ondernemers zal het aantrekkelijk zijn een contract af te sluiten met het Bodemcentrum die de gehele sanering afkoopt voor een vast bedrag. Deze totaaloplossing is vooral gunstig voor bedrijven uit de branches met relatief grote verontreinigingen. Door een geclusterde saneringsoperatie binnen bepaalde regio's zal bovendien een aanzienlijk schaalvoordeel te behalen zijn.
De bedrijvenregeling is een subsidie voor sanering van bodemverontreiniging die ontstaan is voor 1987 en die kan oplopen tot 70% voor niet veroorzakers en tot 40% voor de eigenaren die zelf de vervuiling hebben veroorzaakt. De hoogte van deze bijdrage is afhankelijk van het deel van de vervuiling die voor 1975 is ontstaan. Uiteindelijk zal het rijk naar schatting slechts 10% van de kosten van de gehele saneringsslag op bedrijfsterreinen, die is te begroten op circa 2 miljard euro, voor haar rekening nemen. De overige 90% van de kosten, die gemiddeld ¤ 120.000 per locatie gaan bedragen, moet door de eigenaren van de bedrijfsterreinen worden betaald. Het zal duidelijk zijn dat voor bepaalde groepen ondernemers dit niet kan worden opgebracht. Binnen bepaalde branches is een cofinanciering mogelijk voor verontreinigingen die zijn ontstaan voor 1987. Landelijk zal tot 2030 circa 12 miljard euro aan bodemsanering worden besteed.
Neem voor financieel bodemadvies contact op met Valiterra.
Telefoon: 0341 560234
www.valiterra.nl