032 - Productiviteitsstijging in marksector van Nederlandse economie
Datum: 15 maart 2007
Internationaal onderzoek onder leiding van RUG toont aan dat algehele
productiviteits-vertraging in Europa belangrijke verschillen tussen
landen verbergt. De Nederlandse economie heeft het qua
productiviteitsprestatie relatief goed gedaan. Dat geldt in het
bijzonder in de marktsector, vooral marktdiensten als de detail- en
groothandel en de transportsector. Daarentegen is er aanzienlijk
ruimte voor verbetering in andere bedrijfstakken, zoals de financiële
en zakelijke dienstverlening. Overigens is de productiviteitsgroei in
Nederland aanzienlijk lager geweest dan in bijvoorbeeld de Verenigde
Staten. In de niet-marktsector (inclusief gezondheidszorg, onderwijs
en overheid) is de productiviteitsgroei in Nederlands sinds het midden
van de jaren negentig zelfs sterk achtergebleven.
Dit zijn enkele resultaten die zijn ontleend aan EU KLEMS. Dat is een
nieuwe databron voor maatstaven van economische groei en
productiviteit voor de Europese Unie, alsmede de Verenigde Staten en
Japan. Op donderdag 15 maart 2007 wordt deze database in Brussel
gepresenteerd door het EU KLEMS-onderzoeksconsortium, dat bestaat uit
16 onderzoeks-instituten en universiteiten in Europa. De RUG heeft dit
Europeesbrede onderzoeksproject gedurende de afgelopen tweeënhalf jaar
als hoofdonderzoeker aangevoerd. In Nederland hebben het Centraal
Planbureau en het instituut AMBER van de Vrije Universiteit in
Amsterdam tevens aan het onderzoek meegewerkt. Het onderzoek is
gefinancierd door het Directoraat Generaal Onderzoek van de Europese
Commissie in het kader van het Zesde Kaderprogramma.
Grote verschillen tussen landen
Het onderzoek laat grote verschillen in productiviteitsgroei tussen
Europese landen zien. De algehele vertraging in de groei van de
arbeidsproductiviteit in de EU sinds het midden van de jaren negentig
is in belangrijke mate te wijten aan de ineenstorting van
productiviteits-groei in Italië en Spanje, en een meer gematigde
vertraging in Duitsland en Frankrijk. De productiviteitsgroei in
Engeland is slechts enigszins vertraagd en in een aantal kleinere
landen, waaronder Griekenland, Ierland en Nederland, is deze zelfs
versneld - in ieder geval voor de marktsector van deze economieën. De
productiviteitsgroei in de nieuwe lidstaten van de EU is veel sneller
geweest, vanwege een inhaalmanoeuvre ten opzichte van het
productiviteitsniveau in de `oude' EU-15. Dit is echter gepaard gegaan
met een sterke afname van de werkgelegenheid.
ICT
De meeste `oude' EU-landen hebben in de afgelopen tien jaar een
verbetering laten zien in de groei van de werkgelegenheid. De bijdrage
van meer scholing aan de productiviteitsgroei is echter gestagneerd.
Niettemin vertoont het gemiddelde scholingsniveau een toenemende
trend. Tevens blijkt dat de verschuiving van investeringen van
kapitaalgoederen anders dan informatie en communicatietechnologie
(ICT) naar ICT-kapitaal (computers, telecommunicatieapparatuur en
software), in Europa veelal langzamer is geweest dan bijvoorbeeld in
de VS. In Nederland hebben investeringen in ICT, in combinatie met een
efficiënter gebruik van de productiemiddelen, belangrijk bijgedragen
aan de verbeterde productiviteitsprestatie in de handels- en
transportsector. Evenals elders in Europa is de
productiviteitsbijdrage van meer scholing in deze bedrijfstakken
echter achtergebleven.
Toekomstige productiviteitsgroei
De onderzoekers constateren dat het moeilijk valt te voorzien welke
bedrijfstakken in de toekomst de meest productieve zullen zijn, omdat
de ontwikkeling van technologie en innovatie per definitie moeilijk is
te voorspellen. De toekomst van de productiviteitsgroei in de Europese
Unie zal vooral afhangen van een efficiëntere benutting van een beter
geschoold werknemersbestand, het realiseren van markthervormingen die
de allocatie van kapitaal en andere hulpbronnen naar de meest
productieve bedrijven in de economie faciliteren, en verbeteringen in
het innovatieve vermogen van bedrijven en instellingen in de markt- en
overheidssectoren van de economie.
Noot voor de pers
- Informatie: prof.dr. B. van Ark (RUG), tel. 050 363 3674 of 06 2189
4241; e-mail: h.h.van.ark@rug.nl
- De presentatie van de EU KLEMS Groei en Productiviteitsrekeningen
vindt plaats op 15 maart 2007 in Brussel (Albert Borschette Centre,
rue Froissart 36, 1040 Brussel).
- De database en aanvullende informatie staan op de EU KLEMS website:
www.euklems.net U verlaat de RUG site
Rijksuniversiteit Groningen