Herodotus gaf blijk van scherp politiek inzicht
Promotie Griekse letterkunde
dinsdag 13 maart, 12.00 uur
De Griekse geschiedschrijver Herodotus (vijfde eeuw voor Christus) staat vanwege zijn omvangrijke Historiën ook wel bekend als 'vader van de geschiedschrijving'. Al sinds de oudheid beoordelen critici de Historiën volgens maatstaven die pas na zijn tijd door de ontwikkeling van de wetenschap en de retorica gangbaar werden. Zij associëren speeches vooral met publieke redevoeringen, die in de Historiën maar op beperkte schaal voorkomen. Volgens Mathieu de Bakker is dat geen tekortkoming van Herodotus maar van de periode waarover hij schreef: de archaïsche en vroegklassieke periode van de Griekse wereld en omstreken. Politieke beslissingen werden toen zelden genomen in publieke gremia, maar veeleer in de achterkamers van tirannenpaleizen en vorstenhoven. Daarom bevat Herodotus' werk betrekkelijk weinig publieke redevoeringen. De speeches bewijzen dat Herodotus een zeer scherpe neus had voor politiek en diplomatie. Dit blijkt niet alleen uit de grote rol die gezanten en diplomaten spelen in zijn werk (maar liefst dertien procent van de speeches wordt overgebracht door gezanten), maar ook uit de talrijke leugens en halve waarheden die zijn personages gebruiken om anderen te overreden. Zo laat Herodotus Griekse lobbyisten de rijkdommen van Perzië 'opseksen' om de Grieken tot een expeditie te verleiden, terwijl het Perzische hof het Griekse gevaar aandikt om de Perzen te bewegen tot een pre-emptive strike. Uit de speeches blijkt dat Herodotus oog had voor geopolitieke motieven en instabiele machtsverhoudingen, en dat hij het ontstaan van oorlogen op verbazingwekkend moderne wijze analyseerde.
M.P. de Bakker: Speech and Authority in Herodotus' Histories. Promotor is mw. prof. dr. I.J.F. de Jong.
Locatie: Aula van de UvA, Singel 411, Amsterdam.
Meer informatie over de items in deze agenda kunt u krijgen bij de afdeling Persvoorlichting, tel. 020 - 525 2695, e-mail:
Universiteit van Amsterdam