Ingezonden persbericht
Persbericht, 26 februari 2007
9 maart: Symposium 'Staat en Stand'
Massa's teksten over bestuur en politiek in Middeleeuwen openbaar
Het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis organiseert op vrijdag 9
maart het symposium Staat en Stand. Het is de afsluiting van het
onderzoeksprogramma Staatsvorming Late Middeleeuwen. Dat project maakt
een massale hoeveelheid teksten beschikbaar over de
politiek-bestuurlijke geschiedenis van Nederland.
Het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis organiseert het symposium
samen met de leerstoelgroep Middeleeuwse Geschiedenis van de
Universiteit van Amsterdam. Plaats van handeling is de Koninklijke
Bibliotheek te Den Haag.
*** Presentatie boek 'Holland bestuurd' ***
Op het symposium belichten diverse onderzoekers aspecten van de
staatsvorming en de rol van Staten en standen. Sluitstuk van de dag
vormt de presentatie van het boek 'Holland bestuurd'. Deze bundel gaat
in op het bestuur van het graafschap Holland tussen 1299 en 1567.
'Holland bestuurd' bundelt 104 teksten die te maken hebben met het
bestuur van Holland. Huwelijkse voorwaarden, testamenten, zoenbrieven en
financiële overeenkomsten konden grote gevolgen hebben voor het
graafschap en voor de verhoudingen binnen de grafelijke familie: wie
krijgt wat en hoe gaan we voortaan met elkaar om?
De oudste tekst, uit 1303, is het testament van graaf Jan II en zijn
vrouw. De jongste tekst dateert uit 1559 en is de aanstelling door
koning Filips II van Willem van Oranje tot stadhouder van Holland.
Ook teksten die van fundamenteel belang zijn voor de verhouding tussen
de graaf of gravin en de onderdanen, zoals de grote privileges en
verbonden, maken deel uit van de bundel. Deze vormt daarmee een
afspiegeling van de geschiedenis van het graafschap Holland in
hoofdlijnen: de opeenvolging van de verschillende geslachten uit
Henegouwen, Beieren, Bourgondië en Oostenrijk, de conflicten tussen
Hoeken en Kabeljauwen, de machtsbalans tussen vorst en onderdaan en de
toenemende greep van de hertogen van Bourgondië en aartshertogen van
Oostenrijk op het bestuur en hun wens tot een strakke organisatie.
De bundel geeft de teksten naar het origineel of het beste afschrift.
Hiervoor is onderzoek gedaan in vele binnen- en buitenlandse archieven.
Hij zal zijn nut bewijzen in het universitaire onderwijs en bij de
geschiedschrijving over het graafschap Holland.
*** Afsluiting ING-project ***
Het onderzoeksprogramma Staatsvorming Late Middeleeuwen startte in
1999. Het onderzoek omvat de projecten 'Dagvaarten van de Staten en
steden van Holland', 'Landdagrecessen van Gelre en Zutphen 1423-1584',
'Dagvaarten van de Staten van Zeeland tot 1572', de 'Gids voor de
landsheerlijke archieven' en de bundel 'Holland bestuurd. Teksten over
het bestuur van het graafschap Holland in het tijdvak 1299-1567'.
Overigens was het oorspronkelijke idee om documenten van bestuurlijke
aard te verzamelen en te reconstrueren. Bij gebrek aan zogeheten
primaire teksten zoals notulen en resoluties kwam de nadruk te liggen op
de secundaire bronnen: brieven en oorkonden, passages in verhalen, en
posten uit rekeningen.
Over een periode van enkele eeuwen kan de onderzoeker nu de
ontwikkelingen in de machtsbalans tussen de graaf en zijn onderdanen
bestuderen. Toenemende invloed van de steden vanwege het geld dat daar
zit, en de uitschakeling rond 1500 van de kleine steden en het
platteland door het hogere gezag, zijn bijvoorbeeld opvallende
fenomenen.
Op internet staat uitgebreide informatie over het onderzoeksprogramma
Staatsvorming Late Middeleeuwen:
http://www.inghist.nl/Nieuws/Actueel/20070207StaatStand
*** Het ING maakt het verleden toegankelijk ***
Het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis (ING) bevordert onderzoek
naar de geschiedenis van Nederland. Het instituut ontsluit historische
bronnen, maakt naslagwerken en databases en produceert een
wetenschappelijk tijdschrift. Het ING maakt deel uit van de Nederlandse
Organisatie voor W
etenschappelijk Onderzoek (NWO)
---
Noot voor de redactie,