Wekelijkse nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health van het Julius Centrum, Utrecht
ZORGVERZEKERAARS WILLEN AWBZ BEHOUDEN
Van de AWBZ maken vier groepen cliënten gebruik: 1. herstellende patiënten 2. mensen met verstandelijke en lichamelijke beperkingen vanaf de geboorte 3. chronische zieken en ouderen en 4. chronische psychiatrische patiënten. De zorgverzekeraars in Nederland pleiten via hun koepel Zorgverzekeraars Nederland (ZN) ervoor om de financiering van de zorg aan groepen 1 en 3 over te hevelen naar de Zorgverzekeringswet. Voor groepen 2 en 4 zou de AWBZ behouden moeten blijven. Dit ZN standpunt uit 2005 besprak ondergetekende in een voordracht voor ruim 200 indicatie adviseurs van het Centrum Indicatiesstelling Zorg (CIZ). Zij kwamen op maandag 29 mei bijeen in Amersfoort. Grote waardering had ik voor het indelen van Awbz cliënten in de vier genoemde groepen. Die verschillen onderling van elkaar. Bij de eerste groep is samenhang van belang met de curatieve zorg en bij de tweede met het onderwijs, jeugdzorg en sociale werkvoorziening. Bij de derde en vierde groep gaat het om samenwerking met wonen en welzijn respectievelijk met geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg en de openbare orde. Bij deze doelgroepenbenadering blijft vraagsturing overeind en wordt ketenzorg gestimuleerd. Eens ben ik het met de overheveling van de zorg aan herstellende patiënten naar de Zorgverzekeringswet. Dat zou de transmurale zorg enorm faciliteren: een regelgevingskloof is dan verdwenen. Wat ik niet begrijp is, dat ZN met geen woord in haar rapport rept over de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Zelf zou ik ervoor kiezen om de bekostiging van de zorg aan chronische zieken en ouderen over te hevelen naar deze wet. Dat duurt dan wel zo'n tien jaar, maar het is aantrekkelijk als de lokale bevolking meer verantwoordelijk wordt voor de zorg aan haar eigen chronische zieken en ouderen. Of ook groepen 2 en 4 overmoeten naar de Wmo, daarover twijfelde ik in mijn voordracht bij het CIZ. Ik mis de kennis, vaardigheden en netwerken bij kleine gemeenten om om te gaan met de vaak gespecialiseerde zorg aan groepen 2 en 4. De PPP's van mijn lezing tref je aan op
Op donderdag 27 juni, 1300 -2100 houdt ondergetekende opnieuw een voordracht over de toekomst van de Awbz en de Wmo. Dat gebeurt op het congres De Nieuwe Wetten bevorderen de continuïteit van zorg: helemaal mee eens, ik weet het niet, helemaal mee oneens. Dan bespreek ik ook de recente adviezen daarover van het College voor Zorgverzekeringen en de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg. Andere sprekers stellen op 27.6 de toekomst aan de orde van de ketenzorg en de relatie met de Zortgverzekeringswet en met de DBC's. Wil je aan dat congres op 27 juni deelnemen? Surf dan naar
AWBZ GEÏNDICEERDE HEEFT RECHTOP ZORG
Wetgeving en jurisprudentie geven geïndiceerden het gelijk aan hun zijde als zij zich beroepen op hun recht op Awbz zorg. Het zorgkantoor is verantwoordelijk voor het leveren van die zorg, tenzij het met een oevereenkomst deze verantwoordelijkheid heeft verlegd naar zorgaanbieders. Geïndiceerden kunnen de zorgaanbieder aanspreken als er minder wordt geleverd dan geïndiceerd, als de zorgverleningsovereenkomst of het zorgplan daartoe aanleiding geeft. Cliënten moeten proberen hun positie via die overeenkomsten te versterken. Deze conclusie trekt auteur mr. Kees Weevers in zijn boek Het recht op zorg in de Awbz; recht of zorg. In dat boek behandelt hij de jurisprudentie over rechtszaken die Awbz-geïndiceerden en -cliënten hebben aangespannen tegen de Staat, zorgkantoren, zorgverzekeraars en zorgaanbieders. De jurisprudentie betreft de rechtszaken sinds 1996. Deze heeft geleid tot veel ontwikkelingen in de Awbz. waaronder het verdwijnen van wachtlijsten. Het boek maakt duidelijk dat rechten en plichten van alle Awbz partijen zijn vastgelegd. Het legt uit waarom het toch niet lukt dat recht op Awbz zorg te realiseren. In een bijlage staat alle jurisprudentie van 1996 tot en met 2005 opgesomd. Het boek is uitgegeven door de Vereniging van Instellingen voor Verpleging en Verzorging in Utrecht (IVVU). Het kost 17,50 euro exclusief verzendkosten. Wil je het, ook voor niet-juristen makkelijk leesbare, boek bestellen? Surf dan naar
OMGEVING EN FINANCIËLE PRIKKELS BEVORDEREN PREVENTIE
Minder vet eten is makkelijker als het aantal calorieën per gerecht op de menukaart staat en ongezonde producten in de supermarkt te herkennen zijn aan rode stickers. En als gebak duurder wordt en fruit goedkoper. Dit zijn de eerste zinnen van een artikel van ondergetekende in Medisch Contact van 2 juni. Ik spreek daarin mijn waardering uit om via campagnes, cursussen en voorlichting burgers te stimuleren tot meer bewegen, minder roken, minder alcoholgebruik, gezondere voeding en meer ontspanning. Deze preventie is prima maar niet genoeg. Ook de fysieke omgeving, bijvoorbeeld gezondheidsetikettering op levensmiddelen, moet meewerken. Ook financiële regelingen binnen de Zorgverzekeringswet, bijvoorbeeld preventie op recept, en lagere prijzen voor gezonde producten in school- en bedrijfsrestaurants stimuleren gezond gedrag. Ik beargumenteer mijn pleidooi om het tegenwoordige preventiebeleid niet alleen op gedrag maar ook op de omgeving te richten op het succes van de infectieziektenbestrijding in de negentiende eeuw en de ongevallenpreventie in de twintigste eeuw. Bij de infectiebestrijding ging het erom het onhygiënische gedrag van burgers te veranderen: zij moesten zich vaker gaan wassen. Maar het ging er ook om de omgeving hygiënischer in te richten door bijvoorbeeld het aanleggen van riolen. Bij ongevallenpreventie gaat het erom het gedrag van de verkeersdeelnemer te veranderen, bijvoorbeeld via de campagne met een BOB kom je thuis. Maar het gaat er ook om de verkeersomgeving veilig in te richten. Zo lukt het niet meer om te hard te rijden door alle treitercircuitjes die overal zijn aangelegd. Mijn artikel is een bewerking van een lezing bij een debat van Zorgpoort in Perscentrum Nieuwspoort te Den Haag. Het staat op de pagina's 908-910 van Medisch Contact, 2006.
MIDDELBARE SCHOOL WIL MEER PREVENTIE IN LESSEN, OP FEESTEN EN OP SCHOOLPLEIN
Geef een les over de gevolgen van alcoholgebruik op de hersencellen. Ontwerp een schoolfeest met een gering risico op indrinken en dronkenschap van leerlingen. Bedenk het assortiment van gerechten dat de schoolkantine moet bieden. Dit zijn drie van de acht opdrachten die ondergetekende twee weken geleden gaf aan 24 veertienjarigen van de Werkplaats Kindergemeenschap Kees Boeke, een middelbare school in Bilthoven. De leiding van deze instelling had mijn advies gevraagd om in het onderwijs en in en rond het schoolgebouw meer te doen aan preventie. Mijn eerste advies was om zich door de kinderen zelf te laten adviseren over de beste aanpak. Het probleem is namelijk dat een preventieve boodschap van docenten en schoolleiding nogal eens averechts werkt. Dat bijvoorbeeld drugsvoorlichting juist leidt tot meer gebruik. Mijn advies leidde ertoe dat 24 schuchtere VWO klas 3 leerlingen zich medio mei bij het Julius Centrum meldden. Ik hield een inleidend college onder de titel Een gezond leven begint bij veertien. Op 15 juni, 830 -1030 presenteren de leerlingen met Power Point presentaties de antwoorden op hun opdrachten aan de schoolleiding, aan preventiewerkers van Centrum Maliebaan en aan ondergetekende. Wil je daarbij zijn als professional of als journalist? Stuur een email naar ondergetekende op
EVIDENCE BASED MEDICINE BEVORDERT WERKPLEZIER VAN JEUGDARTSEN
De beroepsidentiteit van jeugdartsen neemt toe, als zij kunnen werken met evidence based interventies. Deze waarneming deed ex Inventgroeplid en kinderarts Ferko Ory tijdens een scholingsbijeenkomst van jeugdartsen in opleiding. Deze vond op 1 juni plaats bij TNO in Leiden. Ory besteedt al zijn tijd aan het uitdragen van kennis over evidence based medicine voor jeugdartsen. In zijn voordracht op 1 juni pleitte hij ervoor om in randomized clinical trials over het effect op de beroepsidentiteit, of kortweg het werkplezier, te meten. Want betere arbeidsmotivatie dankzij EBM leidt weer tot extra kwaliteit van zorg. Ondergetekende trad na Ferko Ory op. Ik vergeleek de gerealiseerde Amsterdamse Ouder- en Kindcentra (OKC's) met de theorie daarover in het rapport van de Inventgroep. De Amsterdamse OKC's zijn prima voorbeelden in lijn met de Inventgroep theorieën. Mijn waardering is groot. Maar de lat kan nog hoger in Amsterdam door bijvoorbeeld het elektronisch kinddossier verder te ontwikkelen. Op 21 juni vindt een congres plaats over de Amsterdamse OKC's. Wil je daarheen? Stuur dan een email naar contactpersoon en jeugdarts Annemiek van Woudenberg op
MASTERCLASS FINANCIEEL MANAGEMENT OOK GESCHIKT VOOR ARTSEN EN ANDERE PROFESSIONALS
Begin september start de Masterclass over Prestatie indicatoren en financiëel management in de zorg. Het Julius Centrum en Deloitte organiseren deze elf middagen durende cursus, die in het voorjaar 2007 eindigt. Tijdens de laatste bijeenkomst op 31 mei van het studiejaar 2005-2006 spraken de cursisten grote waardering uit voor de vaardigheidstrainingen. Zo kwamen in de laatste bijeenkomst twee rollenspellen aan de orde. Eén over het voeren van een kennismakingsgesprek met een wethouder WMO die er niets van begrijpt maar wel de macht heeft. Het tweede spel ging over het onderhandelen over prijs en kwaliteit van heupoperaties tussen zorgverzekeraar enerzijds en ziekenhuisbestuur en maatschap orthopedie anderzijds. Vanwege deze grote waardering voor de vaardigheidstrainingen komt in de Masterclass 2006 -2007 op elke middag een blok vaardigheidstraining. Naast de genoemde rollenspellen komen bijvoorbeeld aan de orde: 1. het vertellen van slecht financieel nieuws aan de Raad van bestuur 2. het gebruik van benchmark resultaten om professionals te stimuleren en 3. het vertellen van slecht nieuws aan professionals over niet gehaalde kwaliteitsstandaarden. Door deze accentverschuiving naar vaardigheden komt de theorie van het financiële management minder aan bod. Dat leidt ertoe dat de Masterclass nu ook geschikt is voor, niet financieel onderlegde, leiding gevende professionals. Wil je aan de Masterclass deelnemen? Surf dan naar
KAPOTTE EIEREN EN NIEUWE KUIKENS BIJ BEDRIJFSGENEESKUNDE
Het gaat slecht met de bedrijfsgeneeskunde in Nederland. De meeste arbodiensten zitten in de rode cijfers en moeten ingrijpend reorganiseren. Dat komt omdat bedrijven niet meer verplicht zijn de bedrijfsgeneeskundige zorg aan te kopen bij arbodiensten. Tegelijk gaat het ook goed met de bedrijfsgeneeskunde in Nederland. Tal van initiatieven komen van de grond rond bijvoorbeeld 1. preventief beleid ofwel health management in bedrijven 2. arbocuratieve samenwerking met huisartsen en specialisten 3. per beroep gedifferentiëerde gezondheidsscreening en 4. het overnemen van interventies uit de sportgeneeskunde door bedrijfsartsen bij patiënten met klachten aan het houdings- en bewegingsapparaat. Deze goede en slechte ontwikkelingen kwamen naar voren tijdens het tweedaagse congres van de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Berijfsgeneeskunde (NVAB) dat op 1 en 2 juni in Papendal plaatsvond. In wandelgangen en tijdens de lunch riepen zij het beeld op van eierschalen die kapot gaan en nieuwe kuikens die daaruit komen. Zelf pleitte ondergetekende ook voor een nieuw kuiken. ik hield een pleidooi voor disease management programma's voor werknemers met een hernia en met een burn out. Op basis van mijn onderzoek onder de Arbodienst van de Landmacht zou de herstelduur voor deze patiënten omlaag kunnen indien bedrijfsartsen, huisartsen, medisch specialisten intensief in een team zouden samenwerken. De PPP's bij mijn lezing tref je aan op
PRIJSVRAAG UITGESCHREVEN OVER MODERNE HUISVESTING VAN SENIOREN
In het kader van haar 50 jarig bestaan heeft de Van Baaren Stichting samen met de Hogeschool Utrecht een prijsvraag uitgeschreven voor studenten om een vernieuwend archetectonisch en stedenbouwkundig plan te ontwerpen voor seniorenhuisvesting. Als mogelijke locatie hiervoor is het terrein van het Mesos Ziekenhuis Overvecht gekozen. Dit ziekenhuis zal in 2008/2009 verhuizen naar Leidsche Rijn. De defintieve bestemming van het vrijkomende terrein is nog onbekend. De studenten worden geacht te ontwerpen voor 55-plussers met berschillende zorgbehoeften die nu of in de toekomst niet meer in staat zijn geheel zelfstandig te wonen. De inzendingen moeten met beeld, tekst en maquettes worden toegelicht. Ruim 20 studenten hebben zich individueel of in groepjes aangemeld. De hoofdprijs is een geldbedrag van 10000 euro. Van 14 tot en met 29 juni zijn maquettes en tekeningen te bezichtigen in het Centraal Museum te Utrecht. Op 30 juni, 1430 uur vindt de prijsuitreiking plaats in het Spoorwegmuseum. De jury bestaat uit de Leidse hoogleraar gezondheidssystemen Wim de Gooijer, directeur ontwikkeling Utrecht Stationsgebied Arnold Hutschemaekers, oud secretaris van het Bouwcollege Wim Meijer en ondergetekende. Wil je meer weten over de prijsvraag en de Van Baaren Stichting? Surf dan naar
WERKSTUDENT GEZOCHT VOOR VERVOLGTOETSING ORTHOPEDISCHE PROGRAMMA'S
In 2003 hebben Juliusonderzoekers onderzocht in welke mate heup- en knieprogramma's voldoen aan een set van kwaliteitsindicatoren. De toetsing bestond uit het afnemen van een lijst met vragen over structuur- en proceskenmerken van deze programma's. Deze zomer willen wij deze toetsing herhalen. Om na te gaan of er uitdoofeffecten zijn opgetreden. Of dat de kwaliteit verder omhoog is gegaan. Voor het telefonisch afnemen van de vragenlijst zoeken wij een werkstudent die bij voorkeur geneeskunde studeert. De betrokkene kan werken in de zomer behalve in de periode 15 juli t/m 7 augustus. Heb je belangstelling voor deze vakantiebaan? Wil je 10 euro per uur verdienen? Meld je dan aan bij orthopedisch onderzoek Ria Matthijssen via
VERANTWOORDING
Wil je meer weten of een activiteit bijwonen naar aanleiding van dit bericht, neem dan contact op. Wil je delen van de nieuwsbrief verspreiden onder collega's, doe dat. Je collega's kunnen zich ook aanmelden voor rechtstreekse toezending. Je meldt je aan en af door een mail te sturen naar Guus.Schrijvers@wxs.nl
De nieuwsbrief is gericht aan een aantal relaties van de Disciplinegroep: collega's binnen en buiten het Julius Centrum, pao- en keuzeblok studenten, gastdocenten, stage-verleners aan co assistenten Sociale Geneeskunde, onderzoeksrelaties, subsidiënten en overigen die geïnteresseerd zijn in Utrechts Volksgezondheids onderwijs en in onderzoek naar zorginnovaties, ketenzorg en transmurale zorg. De Nieuwsbrief verschijnt wekelijks op zondag of maandag. Eerdere edities tref je aan vanaf nr 65 op de internetsite http://www.integratedcare.nl/
Opsteller van deze nieuwsbrief is:
Guus Schrijvers
Hoogleraar Structuur en functioneren van de Gezondheidszorg
Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijnsgeneeskunde
Universitair Medisch Centrum Utrecht
email: a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl
tel 030 250 9359