Gemeenten onvoldoende gevoelig voor drinkgedrag stappers
Stap
Onderzoek: Uitgaansbeleid vooral op openbare orde en economisch belang gebaseerd
Utrecht - 20/1/2006
Bij het uitgaansbeleid van de gemeente draait het vooral om het bestrijden van overlast en
het aantrekkelijk maken van de stad voor bezoekers. Dat blijkt uit een uitgebreide
wetenschappelijke analyse van het uitgaansbeleid van vier Nederlandse gemeenten.
De relatie tussen overmatig alcoholgebruik in het uitgaansleven en het ontstaan van
uitgaansgeweld komt in het uitgaansbeleid nauwelijks tot uiting.
Gemeenten zetten vooral in op het beperken van overlast op het moment dat jongeren weer
naar huis gaan na het uitgaan. Extra politie-inzet, deurbewaking, cameratoezicht en
gespreide sluitingstijden zijn populaire maatregelen die worden ingezet. Het onderzoek,
Ingangen voor Uitgaansbeleid is uitgevoerd door de Universiteit Twente in opdracht van
STAP (Stichting Alcoholpreventie).
Oorzaken van overlast meestal niet in beeld gebracht
Uit het onderzoek blijkt dat gemeenten vooral bezig zijn met het zoeken naar manieren om
problemen in het uitgaansleven te beperken. Oorzaken van ontstane problemen verdwijnen
hierbij naar de achtergrond. De relatie met alcoholgebruik wordt veelal niet gelegd bij
de vormgeving van het uitgaansbeleid. Het overmatige alcoholgebruik van jongeren tijdens
uitgaan blijft daardoor ongemoeid. Het beleid is doorgaans gericht op het bereiken van
economische doelstellingen, waarbij problemen met de openbare orde geminimaliseerd dienen
te worden.
Lokale samenwerking en afstemming verlopen goed
Positief resultaat van onderzoek is dat gemeenten er goed in slagen om in korte tijd de
meeste relevante partners bij het uitgaansbeleid te betrekken. De horeca en de politie
zijn de belangrijkste gesprekspartners. Sturingsinstrumenten als convenanten worden
daarbij veelvuldig ingezet. Ook de einddoelgroep, in dit geval de uitgaanders, wordt in
een aantal gemeenten actief betrokken bij de vormgeving van het uitgaansbeleid.
Concrete doelen ontbreken bij uitgaansbeleid
Gemeenten formuleren geen concrete doelen om overlast bij het uitgaan tegen te gaan. Het
is daarom moeilijk voor een gemeente om achteraf na te gaan welke maatregelen welk effect
hebben opgeleverd. Wat opvalt is dat dronkenschap en het overmatig schenken van alcohol
meestal onbesproken onderwerpen blijven.
De instrumenten die een gemeente hanteert om overlast tegen te gaan blijken vooral gericht
op de beïnvloeding van het gedrag van de uitgaanders op straat. Cameratoezicht, de
inzet van portiers, een horecatelefoon en extra taxi's zijn daarvan sprekende
voorbeelden.
Aanbeveling uit onderzoek: meer aandacht voor oorzaken overlastproblematiek
Gemeenten wordt aangeraden om de invloed van overmatig alcoholgebruik op het
uitgaansgeweld en andere vormen van overlast beter in beeld te brengen.
Relevante factoren zijn: de leeftijd van uitgaanders, het schenkbeleid van de horeca en
promotieacties voor alcohol. Ook wordt gemeenten geadviseerd criteria te ontwikkelen
waaraan het beleid getoetst kan worden. Haalbare en meetbare doelstellingen vergroten de
kans op een succesvol uitgaansbeleid.
Opzet onderzoek Ingangen voor Uitgaansbeleid
Het onderzoek is uitgevoerd in 2005 onder vier gemeenten die de laatste jaren opvallend in
het nieuws waren met hun uitgaansbeleid. Er is geen sprake van een representatieve
steekproef, maar van een selectie van gemeenten die relatief veel aandacht hebben voor
uitgaansproblematiek. Per gemeente is een diepteanalyse uitgevoerd aan de hand van
diverse informatiebronnen. De onderzochte gemeenten zijn Leeuwarden, Katwijk, Eindhoven
en Enschede.
Utrecht, 20 januari 2006
STAP (Stichting Alcoholpreventie)
Dhr. Ir. W.E. van Dalen