30 november 2005
In museum Jacob van Horne
Unieke kerststallen uitgestald
'Kerststallen Uitgestald' is de naam van de bijzondere expositie van Santons (provencaalse kerstgroepen) in het gemeentemuseum Weert, locatie Jacob van Horne. Het gaat hier om de verzameling van pastoor Van Oss uit Schimmert van kerstgroepen uit de Provence in Zuid-Frankrijk.
Daarnaast toont het museum zijn eigen kerstverzameling waaronder de oudste kerststal van West-Europa. Al dit moois is te zien in het middeleeuwse museumgebouw dat is versierd met sfeervolle kerstdecoraties.
De unieke kerstgroepen zijn gemaakt in de Provence. Santon betekent in het provencaals kleine heilige. Traditioneel staat een aantal figuren rond de stal, maar de Santons beelden meer uit dan alleen de geboorte van Christus. De hoofdfiguren krijgen gezelschap van provencaalse volkstypen uit het dagelijkse leven, zoals een bedelaar, een scharensliep, moeders met kinderen, een molenaar, de postbode, een vrouw met een mandje knoflook, marktmensen, de smid, de timmerman, de boerin, etc. Ook ziet men een man die tegen de mistral worstelt en een persoon loopt met een fles wijn rond. Het hele dorp loopt uit om getuige te zijn van de geboorte.
De bezoeker kan de talloze ontroerende of grappige scènes, regelrecht uit het dagelijkse leven gegrepen, bewonderen.
Heel dorp
De santons waren tijdens de Franse Revolutie symbool van burgerlijke ongehoorzaamheid. De revolutionairen verboden al het paapse. De kerstmis en stallen verplaatsten zich van de kerk naar de huiselijke kring. Omdat de grote beelden uit de kerk niet in de huizen pasten maakte de bewoners van de Provence kleinere beeldjes van klei. Gaandeweg werd er een heel dorp gemaakt. De figuren vond men zo bijzonder dat ze na 1803 verkocht werden op de markten van Marseille.
Kunstwerken
De santonnier maakt de figuren van beschilderde klei en de grotere uit draadwerk. Al deze figuren kleedt hij aan met Provençaalse stoffen de z.g. Santons Habillées.
Nu nog zijn dorpsbewoners van dorpen in de Provence verbaast bij het zien van hun eigen personages. Het kostte wel 8.000 werkuren en een ongelooflijke precisie om de plaats te vervaardigen. In de twee eeuwen heeft de Santon wel veranderingen ondergaan en zijn het echte kunstwerken geworden. Ook de decors vormen nu een belangrijk onderdeel en verhogen de waarde van de beeldjes. Bijna in elke grote stad van de Provence kan men een santonnier aan het werk zien of zijn kunstwerken kopen. Graveson, een dorpje tussen Avignon en Arles, zou het geboortedorpje zijn van de Santons. Daar zijn nog ambachtslui aan het werk te zien. De groepen zijn sprookjes om te zien.
Verzameling pastoor Van Oss
Hoe kwam de indrukwekkende verzameling van pastoor Van Oss tot stand? Met stof aangeklede figuren in een winkel trokken de aandacht van de pastoor. Voor een klein bedrag kon hij ze meenemen. Tijdens zijn verblijf in de Provence bij zijn medebroeders leerde hij de achtergronden van de Santons kennen. Een rijke geschiedenis met vele volksverhalen. Hij was vooral gecharmeerd van de rijke verhalen rond de figuren.
Tentoonstelling
De tentoonstelling vertelt het verhaal van de Santons in verschillende afdelingen. Naast het verhaal van de Santons ziet men welke invloed de stijl heeft op het kerstfiguren van religieuzen die vanuit Peru in de Provence kwamen wonen.
Naast al dit moois is ook de 16e eeuwse oudste kerststal van West-Europa te zien. Ook dit jaar is het middeleeuwse gebouw tijdens de kersttijd versierd met bijzondere sfeervolle kerstdecoraties.
Andere openingstijden
De tentoonstelling is te bezichtigen van 17 december 2005 tot en met 8 januari 2006. Gemeentemuseum Weert, locatie Jacob van Horne, is gevestigd aan de Markt in Weert. Geopend is het museum van dinsdag tot en met zondag van 14.00 tot 17.00 uur.
Tijdens enkele dagen gelden andere openingstijden. Zo is het museum op Eerste en Tweede Kerstdag geopend van 14.00 tot 17.00 uur. Op Nieuwjaarsdag is het museum gesloten. De toegang is gratis.
Na de sluiting van de kersttentoonstelling is het Jacob van Horne niet meer te bezoeken tot medio mei 2006 vanwege restauratie van het gebouw.
Tijdens Eerste Kerstdag en Nieuwjaarsdag is het Gemeentemuseum Weert, locatie de Tiendschuur, gesloten.
Informatie
Voor meer informatie kan men contact opnemen met het museum: tel. (0495) 531 920 of e-mail museumweert@planet.nl. Ook kunt u een bezoek brengen aan www.museumweert.nl.
Noot voor de pers,
Gemeente Weert