Centraal Bureau voor de Statistiek
Persbericht
PB05-057
12 mei 2005
Economie krimpt licht in eerste kwartaal 2005
De Nederlandse economie is in het eerste kwartaal van 2005 voor het eerst
sinds 2003 gekrompen. Het bruto binnenlands product (BBP) was 0,3 procent
lager dan een jaar eerder. Het eerste kwartaal van 2005 telde een werkdag
minder dan het eerste kwartaal van 2004 hetgeen mogelijk van invloed is
geweest op het groeicijfer. De werkgelegenheid is in het eerste kwartaal van
2005 opnieuw gedaald. De afname was echter iets kleiner dan in de
voorgaande vier kwartalen. Dit blijkt uit de eerste raming van de
kwartaalrekeningen van het CBS.
Belangrijke oorzaak van de geringe daling van het BBP is de ontwikkeling van
de export. De groei van de export is in het eerste kwartaal met meer dan de
helft afgenomen. Verder hebben huishoudens minder gekocht en zijn de
investeringen teruggelopen. De overheidsconsumptie groeide bescheiden.
Kwartaal-op-kwartaalgroei licht negatief
Het volume van het BBP was in het eerste kwartaal van 2005, na correctie
voor werkdag- en seizoeneffecten, 0,1 procent lager dan in het vierde kwartaal
van 2004. Bij de kwartaalvergelijking is gecorrigeerd voor het effect dat het
eerste kwartaal van 2005 een werkdag minder telde dan het eerste kwartaal
van 2004.
Groei uitvoer met meer dan de helft afgenomen
Het volume van de uitvoer van goederen en diensten was in het eerste
kwartaal 3,7 procent hoger dan in hetzelfde kwartaal van 2004. Dat betekent
een afname van de groei met meer dan de helft in vergelijking met 2004.
De groei van de export in het eerste kwartaal is geheel toe te schrijven aan de
ln.... ondergaan. De export van in Nederland geproduceerde goederen en diensten
wederuitvoer van elders geproduceerde goederen. Deze worden via
Nederland gedistribueerd, nadat ze een geringe bewerking hebben
sbc....
nam niet meer toe. De invoer groeide met 4,3 procent. Ook hier kwam de
groei vrijwel geheel voor rekening van de wederuitvoer.
Huishoudens kopen minder
w In het eerste kwartaal van 2005 hebben huishoudens 1,0 procent minder
w besteed dan in het overeenkomstige kwartaal van 2004. In 2004 was er nog
een licht herstel van de consumptie van huishoudens, na de krimp in 2003.
w Vooral aan duurzame consumptiegoederen als personenauto's, meubelen en
CBS Persbericht PB05-057 pagina 1 van 6
consumentenelektronica gaven de Nederlandse consumenten minder uit. Ook
aan voedings- en genotmiddelen hebben ze echter, voor prijsveranderingen
gecorrigeerd, iets minder uitgegeven.
Bescheiden groei overheidsconsumptie
Het volume van de overheidsconsumptie was in het eerste kwartaal van 2005
1,6 procent hoger dan in het eerste kwartaal van 2004. De reële uitgaven van
de overheid voor zorg en welzijn namen toe. Dit komt voor een deel doordat
onder het nieuwe subsidiestelsel meer uitgaven voor kinderopvang bij de
overheid worden geboekt. De uitgaven voor onderwijs en openbaar bestuur
waren nagenoeg stabiel.
Investeringen lager door minder bouwactiviteit
In het eerste kwartaal van 2005 waren de investeringen in vaste activa 1,8
procent lager dan in hetzelfde kwartaal van 2004. De daling komt vooral voor
rekening van fors lagere investeringen in bedrijfsgebouwen en infrastructuur.
Maar ook in woningen is minder geïnvesteerd. De daling van de
bouwinvesteringen hangt voor een deel samen met een kleiner aantal
gewerkte uren. In zakenauto's en vooral computers is wel fors meer
geïnvesteerd.
Productiedalingen bij goederenproducenten
Vanuit de productie benaderd is de geringe krimp van de economie de
resultante van lichte productiegroei bij de diensten en stevige productiedaling
bij de goederen. De productiedaling in de industrie komt vooral voor rekening
van de chemie en de elektrotechnische industrie. Daarnaast waren ook de
productiedalingen in de bouw en bij de delfstoffenwinning substantieel. De
dienstensector liet lichte stijgingen zien. De groothandel en het transport
profiteerden van de bloeiende distributiefunctie van ons land. De
uitzendbranche spon garen bij de terughoudendheid van ondernemers om
mensen in vaste dienst te nemen.
Geringere afname werkgelegenheid
In het eerste kwartaal van 2005 was het aantal banen van werknemers 78
duizend oftewel 1,1 procent lager dan een jaar geleden. De daling in
arbeidsjaren was relatief iets groter, namelijk 1,3 procent. Hiermee is het
aantal banen voor het achtste kwartaal op rij lager dan een jaar eerder. Wel is
de daling minder dan in de voorgaande vier kwartalen.
Cijfers voor revisie
Jongstleden 20 april heeft het CBS voor 2001 herziene cijfers van de
Nationale rekeningen gepubliceerd. De revisie is gebaseerd op iets gewijzigde
definities, ramingsmethoden en nieuwe en herziene statistieken. Aanstaande
30 juni worden ook de gereviseerde cijfers voor de jaren en kwartalen na 2001
gepubliceerd. De cijfers in dit persbericht zijn nog gebaseerd op gegevens van
voor de revisie en sluiten aan op de eerder op 31 maart 2005 gepubliceerde
cijfers over 2004
CBS Persbericht PB05-057 pagina 2 van 6
Technische toelichting
Nieuwe cijfers economische groei
Op 30 juni 2005 worden nieuwe cijfers voor het BBP van het eerste kwartaal
2005 gepubliceerd die aansluiten bij de op 20 april jl. gepubliceerde
gereviseerde cijfers van de Nationale rekeningen voor het jaar 2001. Dan
worden ook de jaar- en kwartaalcijfers voor 2002, 2003 en 2004 gepubliceerd
met de stand na revisie. Bij de tweede raming komen bovendien meer
detailgegevens beschikbaar. In een later stadium worden de gegevens nog
aangepast aan nieuwe jaarramingen.
Nieuwe cijfers werkgelegenheid
Op 1 juli 2005 worden nieuwe cijfers voor de werkgelegenheid van het eerste
kwartaal 2005 gepubliceerd die aansluiten bij de op 20 april jl. gepubliceerde
gereviseerde cijfers van de Nationale rekeningen voor het jaar 2001. Dan
worden ook de jaar- en kwartaalcijfers voor 2002, 2003 en 2004 gepubliceerd
met de stand na revisie. De nieuwe cijfers over het eerste kwartaal van 2005
bevatten daarbij ook een verdeling van de werkgelegenheid naar
bedrijfstakken.
Algemeen
De economische groei wordt gemeten aan de volumegroei van het bruto
binnenlands product (BBP). Dit is het totaal van de in het productieproces
gevormde inkomens (de `toegevoegde waarde').
In dit persbericht is de eerste raming van de economische groei in het eerste
kwartaal van 2005 gepubliceerd. Deze "flash-raming" heeft een voorlopig
karakter. De cijfers kunnen nog worden aangepast op basis van statistische
broninformatie die de komende tijd beschikbaar komt.
In dit persbericht zijn de cijfers over voorgaande kwartalen niet gewijzigd.
Seizoengecorrigeerde cijfers voor voorgaande kwartalen kunnen door het
toevoegen van het eerste kwartaal 2005 wel fractioneel zijn veranderd. In
tabel 1 zijn de bijgestelde cijfers cursief aangegeven.
Conform Europese afspraken is een eerste raming van de werkgelegenheid in
het eerste kwartaal van 2005 gemaakt en in dit persbericht gepubliceerd.
Deze raming heeft uitsluitend betrekking op werknemers. Zelfstandigen blijven
buiten beschouwing. De raming luidt zowel in banen als in arbeidsjaren
(=voltijdbanen).
CBS Persbericht PB05-057 pagina 3 van 6
Bruto binnenlands product: volume
% mld euro
7 94
6 93
5 92
4 91
3 90
2 89
1 88
0 87
-1 86
-2 85
-3 84
I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
%-mutatie t.o.v. dezelfde periode een jaar eerder (links)
seizoengecorrigeerd, mld euro in prijzen 1995 (rechts)
Bron: CBS
Tabel 1: Bruto Binnenlands Product (marktprijzen)
Verandering ten opzichte van
zelfde periode vorig jaar Voorgaande periode 1)
volumemutaties in %
2001 1,4 .
2002 0,6 .
2003 -0,9 .
2004 1,4 .
2001-I 1,8 0,2
II 1,9 0,6
III 1,3 -0,1
IV 0,7 0,0
2002-I 0,4 0,2
II 0,4 0,4
III 1,0 0,2
IV 0,5 -0,3
2003-I -0,2 -0,5
II -1,4 -0,7
III -1,4 0,2
IV -0,5 0,6
2004-I 1,2 1,0
II 1,4 -0,1
III 1,6 0,3
IV 1,6 0,0
2005-I -0,3 -0,1
1) Gecorrigeerd voor seizoeninvloeden en werkdageffecten.
Bijgestelde cijfers zijn cursief aangegeven.
Bron: CBS
CBS Persbericht PB05-057 pagina 4 van 6
Tabel 2: Goederen- en dienstentotalen
2004 2004 2005
I II III IV I
volumemutaties in % t.o.v. een jaar eerder
Consumptieve bestedingen 0,1 0,1 0,0 0,5 0,0 -0,2
w.v. door huishoudens 0,3 0,3 0,2 0,7 0,2 -1,0
door overheid -0,2 -0,4 -0,3 0,3 -0,4 1,6
Investeringen in vaste activa 2,5 4,6 1,5 0,6 3,0 -1,8
Veranderingen voorraden 1) 0,0 0,5 -1,4 1,3 -0,2 0,9
Nationale bestedingen 0,6 1,1 -0,1 0,7 0,8 -0,2
Uitvoer goederen en diensten 8,3 3,9 10,4 10,5 8,4 3,7
Invoer goederen en diensten 7,5 4,0 8,4 10,0 7,8 4,3
Bruto binnenlands product 1,4 1,2 1,4 1,6 1,6 -0,3
1) In procenten van het BBP in constante prijzen.
Bron: CBS
Tabel 3: Waarde- en prijsontwikkeling van het BBP (marktprijzen)
Waarde Waardeverandering Prijsverandering
mld euro in % t.o.v. jaar eerder
2001 429,3 6,7 5,2
2002 445,2 3,7 3,1
2003 454,3 2,0 3,0
2004 466,3 2,6 1,2
2001-I 104,8 8,0 6,0
II 109,6 7,2 5,2
III 104,5 6,4 5,1
IV 110,5 5,4 4,6
2002-I 108,2 3,3 2,9
II 113,3 3,4 3,0
III 109,1 4,5 3,4
IV 114,5 3,6 3,2
2003-I 111,6 3,1 3,3
II 116,1 2,5 3,9
III 109,9 0,8 2,2
IV 116,6 1,8 2,4
2004-I 114,3 2,4 1,2
II 118,8 2,4 0,9
III 113,1 2,8 1,2
IV 120,1 3,0 1,4
2005-I 116,2 1,6 2,0
Bron: CBS
CBS Persbericht PB05-057 pagina 5 van 6
Tabel 4: Toegevoegde waarde van producenten (bruto, basisprijzen)
2004 2004 2005
I II III IV I
volumemutaties in % t.o.v. een jaar eerder
Producenten van:
Goederen 2,0 2,3 1,9 2,2 1,8 -2,7
Landbouw en visserij 1,9 1,5 1,0 2,3 2,5 -0,2
Industrie en energie: 2,3 1,9 3,1 3,1 1,1 -2,4
w.o. Industrie 0,9 1,7 1,4 0,5 0,0 -1,8
Bouwnijverheid 1,4 3,5 -1,3 -1,1 4,1 -4,3
Commerciële diensten 1,8 0,8 2,4 1,9 1,9 0,8
Handel, horeca en transport 2,7 1,4 3,5 3,3 2,7 0,6
Financiële en zakelijke
diensten 1,0 0,3 1,5 0,9 1,3 0,9
Niet-commerciële diensten 0,6 0,4 0,9 0,9 0,3 0,9
Bron: CBS
Tabel 5: Banen en arbeidsvolume van werknemers
2004 2004 2005
I II III IV I
x 1 000
Banen 7 355 7 368 7363 7360 7330 7290
Arbeidsjaren 5 598 5 613 5632 5593 5554 5541
%-mutatie t.o.v. dezelfde periode van het voorgaande jaar
Banen -1,4 -1,4 -1,6 -1,5 -1,2 -1,1
Arbeidsjaren -1,7 -1,8 -1,8 -1,7 -1,5 -1,3
Bron: CBS
CBS Persbericht PB05-057 pagina 6 van 6
---- --