Wageningen Universiteit

Persbericht

24 november 2004, nr. 114

Schimmel gaat malariamuggen te lijf

Malaria mug Wageningen Universiteit is een nieuwe milieuvriendelijke methode op het spoor om malariamuggen via een insect-pathogene schimmel te bestrijden. Onderzoeksresultaten tonen aan dat volwassen malariamuggen als gevolg van infectie door de schimmel Metarhizium anisopliae binnen enkele dagen sterven en dat hiermee de kans om als mens geïnfecteerd te worden met de malariaparasieten drastisch afneemt. Deze nieuwe biologische bestrijdingsmethode kan een bijdrage leveren aan de wereldwijde malariabestrijding. Dat concludeert ir. Ernst-Jan Scholte die op 30 november promoveert op dit onderzoek aan Wageningen Universiteit.

Per minuut gaan er vier kinderen dood als gevolg van een infectie met malaria. Deze parasieten worden overgebracht door geïnfecteerde malariamuggen. Bestrijding van deze ernstige ziekte is in veel landen een steeds groter probleem. De malariaparasieten worden namelijk steeds vaker resistent tegen medicijnen, en de malariamuggen zelf worden resistent tegen insecticiden. Dit heeft als gevolg dat er steeds meer insecticide gebruikt moet worden, wat weer leidt tot gezondheidsschade voor mens en milieu.

Scholte heeft de mogelijkheden onderzocht om insect-pathogene schimmels in te zetten als biologisch bestrijdingsmiddel tegen malariamuggen. De schimmel Metarhizium anisopliae die Scholte heeft gebruikt, komt van nature wereldwijd voor en wordt door meerdere bedrijven reeds op de markt gebracht als biologische bestrijder voor plaaginsecten in de land- en tuinbouw.

Bijzonder aan deze nieuwe bestrijdingsmethode is, is dat het de eerste keer is dat een biologisch middel tegen adulte muggen is gericht. De schimmel is onschadelijk voor mens en milieu. Juist de bestrijding van volwassen muggen biedt het beste resultaat in de preventie van malaria-infecties, omdat de volwassen muggen de `vectoren' zijn in de verspreiding.

Onder laboratoriumomstandigheden veroorzaakte de schimmel een sterfte (mortality rate) tot 100% onder de blootgestelde muggen. Deze schimmel is vervolgens opgebracht op doeken, die in Tanzania binnenshuis zijn aangebracht, op de natuurlijke rustplaatsen van de mug. Na het vangen van alle aanwezige muggen in dezelfde ruimte bleek 23% geïnfecteerd met de schimmel. Modelstudies berekenen vervolgens dat hierdoor het aantal infectueuze steken met malaria daalt van gemiddeld 262 naar 64 per jaar per persoon. Verwacht wordt dat relatief simpele aanpassingen aan de toepassingsmethode dit aantal infectieuze steken verder kan doen dalen.
Door verdere verbeteringen van de nieuwe methode en in combinatie met andere malariabestrijdingsmethoden, zoals het gebruik van klamboes, larvale muggenbestrijding tijdens het larvale stadia, betere gezondheidszorg en beschikbaarheid van medicatie kan het malariarisico verder omlaag worden gebracht.