Manifest MDP

Dit is ons manifest. Het is een verzameling van onze overtuigingen. Enkel de grondlijnen van ons denken zitten hierin vervat, maar deze zijn voor ons essentieel om een menselijke, democratische en solidaire samenleving uit te bouwen volgend op onze principes en plicht als moslims. In deze postindustriële samenleving is het koesteren van overtuigingen en hiervoor ondubbelzinnig uitkomen iets wat indruist tegen de zogenaamde `postmoderne' overtuiging dat er geen overtuigingen meer zijn, dat er geen zekerheden meer zijn. Wij geloven, wij zijn zeker van onze overtuiging, en wij schamen ons niet om hiervoor uit te komen.

Spiritualiteit en geloof in onze Tijd

We kunnen niet accepteren dat de spiritualiteit uit ons leven wordt gezogen en dat die wordt omgezet in een consumptiegericht proces. Wij verwerpen de mythe dat modernisering en secularisatie onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, alsook dat de moderne wetenschap een einde heeft gemaakt aan de godsdienst. Als de moderne wetenschap de spirituele dimensie van ons bestaan of het mysterie van het leven en het dilemma van de eerste oorzaak (Wat was er voor de `big bang'? Wat is de herkomst van de energie waaruit het heelal ontstond: de oorzaak van alle oorzaken?) niet wil benaderen, dan is dat omdat de materiële wetenschap niet in staat is een overtuigend antwoord op die vragen te formuleren en haar beperkingen daarom liever wegstopt door te verklaren hoe dingen functioneren dan te antwoorden op de vraag waaróm ze functioneren en waaróm ze op die specifieke manier functioneren. Wetenschap is volledig gericht op het ontdekken en manipuleren van de wetten die over de natuur heersen, maar faalt als het gaat om antwoord te geven op de vraag waar die wetten vandaan komen. Toen de materialistische wetenschappers dachten dat ze met de chaostheorie een antwoord hadden gevonden op het oude deterministische dilemma (het gegeven dat het heelal wordt geregeerd door deterministische wetten), waren ze algauw teleurgesteld toen ze zich realiseerden dat chaos de uiterste vorm van orde is en extreem regelmatige patronen laat zien. Met andere woorden: de materiële wetenschap vertelt ons hoe een machine werkt, maar niet waarom en wie ervoor gezorgd heeft dat hij op die manier werkt.

Voor ons is religieus denken veel intelligenter en wetenschappelijker dan atheïstisch denken. De heilige Koran leert ons dat wetenschappers mensen zijn die God het meest vrezen omdat zij degenen zijn die voortdurend met de bewijzen van zijn bestaan worden geconfronteerd. Sommige wetenschappers weigeren echter voorbij de materiële dogma's te gaan, uit vrees God te ontdekken; de ontdekking van God zou hen confronteren met andere, diepere vragen, die zij niet wensen te beantwoorden, zoals de vraag naar de betekenis van het leven en het doel ervan. Het zijn vragen die niet erg van pas komen voor wie de mythe in stand wil houden dat het enige doel van het leven produceren en consumeren is, of trots te zijn op je met hard werken bereikte productie en te genieten van je consumptie. Maar spiritualiteit is een essentieel onderdeel van ons leven en onze identiteit, en we beschouwen haar als een meer wetenschappelijke benadering van het leven. Voor ons gaat wetenschap over alles wat bestaat, en omdat we in God en in de menselijke ziel geloven, willen we er alles over weten ­ en willen weten over dingen is wetenschap. Een wetenschap die slechts de materie bestudeert is een materialistische wetenschap en geen totale wetenschap, en daarom beschouwen we ons geloof in God als een wetenschap.

De islam is onze manier om goddelijkheid te begrijpen en de bedoeling van het leven te begrijpen. Het is een zeer wetenschappelijk gerichte religie, die redeneren aan de oorsprong van het geloven zet. Het is de enige religie die mensen niet tot geloven heeft gebracht door middel van fantastische wonderen, maar door argumenten. En samen met onze taal en onze geschiedenis is de islam aan onze kinderen onderwijzen een cruciaal onderdeel van het behoud van een gezonde en rationele identiteit.

Naar een dynamische opvatting van Islam

Wij geloven in de eeuwigheid van de geest van de openbaring van de Koran. In die betekenis is er geen moderne en geen oude islam. Maar wel zijn er moderne en oude opvattingen van de teksten. Wij geloven dat de deur naar ijtihad (interpretatie en theoretisch werk) openstaat en open moet blijven staan. Wij geloven dat de religieuze teksten gelezen moeten worden in relatie tot hun doelstelling, en niet altijd volgens de semantiek. Wanneer de context verandert, moet een interpretatie worden gezocht die de betekenis van de tekst in overeenstemming brengt met de nieuwe context. Dat is wat wij een dynamische opvatting van de islam noemen. Die dynamiek is ook noodzakelijk om de maatschappij dynamisch te houden en om te voorkomen dat we gevangen raken in verouderde ideeën die ingekapseld zijn in bepaalde, traditioneel sociale patronen en die niets van doen hebben met de doelstellingen van de religie.

De essentie van ijtihad is dat ze open is, en verschillende meningen kan opleveren, meningen die allemaal eenzelfde waarschijnlijkheid hebben waar of onwaar te zijn, zolang de opinie maar is ingegeven door de integere wil de waarheid te vinden. Maar de werkelijke waarheid is in haar absoluutheid slechts het bezit van Allah. De profeet Mohammed (vrede zij met hem) leerde ons dat iedereen die ijtihad in praktijk brengt en erin slaagt de waarheid te onthullen twee keer beloond zal worden. Maar hij zei ook, en dat is essentieel, dat iedere persoon die ijtihad beoefent en faalt in het vinden van de waarheid en dus een verkeerde opinie formuleert, één keer beloond wordt. Dit is een duidelijke aansporing voor mensen om na te denken en opinies te geven zonder bang te hoeven zijn te falen. Het is de islam zelf, in de woorden van zijn boodschapper, die dynamiek eist in het begrijpen van de islam, ongeacht het daadwerkelijke vinden van de universele, absolute waarheid. Maar natuurlijk zijn er veel moslims en veel moslimscholen die deze benadering van de hand wijzen en er de voorkeur aan geven de dynamische elementen van de islamitische gedachte te versluieren, of ze dat nu doen om de belangen van de heersende klasse of die van de dominerende klasse veilig te stellen. Of misschien doen ze het wel uit angst om te falen, een angst waarvan de profeet Zelf ons heeft bevrijd omdat Hij wist dat als angst de rede overheerst, er geen rede overblijft en de evolutie zal stoppen. Dit dynamische karakter van de islam is niet alleen bekritiseerd en afgewezen door kortzichtige moslims, het is ook afgewezen en verketterd door de vijanden van de islam. De vijanden van de islam zouden de islam graag gevangen willen blijven zien in zijn archaïsche interpretaties van de teksten en zullen alles doen wat in hun vermogen ligt om de islam voor te stellen als een onderdrukkende, antimoderne religie.

Dus altijd wanneer zij aan de islam refereren, zullen ze er de meest beperkende en stagnerende interpretatie uit nemen en met opzet alle andere, dynamischer, volgens de ijtihad geïnterpreteerde opvattingen weglaten. En omdat de islam geen kerk heeft en geen centraal lichaam voor interpretaties kent, zullen ze de opinies van een individuele moslimgeleerde of zelfs van een leek nemen als aanleiding om de hele moslim-oemma in twijfel te trekken. We kunnen dus beide groepen negeren, evenals de kortzichtige Moslims (die de deur van de

Ijtihad gesloten achten en alleen een imitatie van onze voorouders voorschrijven) en hun verklaring dat we ongelovig zijn omdat wij doen wat de profeet van ons vraagt: nadenken en pogingen ondernemen een beter begrip van onze religie te krijgen. Ook negeren we de anti- islamitische stromingen die ons fundamentalisten noemen; we weigeren het beeld dat zij van de islam schetsen te accepteren omdat we nog altijd geloven dat de islam ons moderne oplossingen biedt voor ieder probleem waarmee we worden geconfronteerd.

Islam en pluralisme

In de islam bestaat geen geloofsdwang: "La iqraha fi-ad-dien" (2:256). De mens beschikt over een vrije wil en verstand en is als zodanig zelf in staat morele keuzes te maken in het leven, waarover in het volgende leven rekenschap zal moeten worden afgelegd. Daarbij moet er respect zijn voor de rechten van andere individuen en het maken van keuzes mag niet ten koste gaan van de rechten van anderen. In de Quraan wordt op talloze plaatsen het belang van wederkerigheid in de relaties tussen individuen onderstreept. Het goede moet met goede worden beloond en het kwade weerstaan. Het vormt een belangrijk uitgangspunt voor de rechtvaardigheid die wezenlijk is voor de islam.
De islam gaat uit van pluralisme: "Aan hen is hun geloof en aan jou is jouw geloof"(109). "Als Allah het zo had gewild, dan had Hij van de mensheid één gemeenschap gemaakt. Maar de mensen zullen niet ophouden onderling van mening te verschillen" (11:118). De islam gaat ervan uit dat individuen niet alleen op zichzelf staan maar onderdeel uitmaken van een levensbeschouwelijke gemeenschap. Deze gemeenschappen beschikken over gelijke rechten en het volgt daaruit dat elke gemeenschap het recht heeft om te leven zoals zij verkiest, zolang dit niet ten koste van andere gemeenschappen gaat. Ook wederkerigheid is niet alleen iets tussen individuen, maar tussen gemeenschappen. Geen gemeenschap kan zijn levenswijze opleggen aan een andere. Wederzijdse erkenning en vreedzame coëxistentie is het uitgangspunt. De door de profeet Mohammed (vzm) opgestelde constitutie van Medina biedt hierbij een inspirerend voorbeeld. Later, in het islamitische rijk, vormden gemeenschappen de basis van de samenleving. In de geïnstitutionaliseerde vorm van het millet systeem van het Otomaanse rijk bood ze, met enige onvolkomenheden, toch het kader waarin verschillende gemeenschappen vier eeuwen vreedzaam hebben samengeleefd.

Misbruik van de Islam

De islam kan misbruikt worden door kwaadwillige bestuurders, seculiere geleerden en koloniale machten. De sjaria (Islamitische wetgeving) wordt of werd in bepaalde landen ingezet als een middel om mensen te onderdrukken en niet om hen te bevrijden. De sjaria wordt blind toegepast zonder rekening te houden met nijpende sociale omstandigheden, met name het bestaan van armoede, en wordt vaak gereduceerd tot een stelsel van straffen terwijl de essentie van de sjaria om rechten en plichten gaat en de straffen maar een secundaire aspect ervan vormen. In sommige landen is de godsdienstvrijheid en het recht op pluralisme aangetast. Het recht van vrouwen om actief deel te nemen aan de samenleving is ten onrechte beperkt. De sjaria wordt op onderdelen toegepast, waarbij wordt voorbijgegaan aan de garanties op een eerlijke en rechtvaardige procesgang. In weer andere landen wordt de sjaria verward met culturele gebruiken en gewoonterecht, die mensenrechten aantasten. Dergelijke misbruiken moeten aan de kaak worden gesteld, en worden bestreden. Tegelijkertijd moeten de pogingen van het imperialistische westen, die deze misbruiken als argument aangrijpt, om Islam te criminaliseren en de moslims te domineren, ontmaskerd en bestreden worden. Pogingen om de islam tot de privé-sfeer te beperken (zogenaamde Euro-islam) zijn gericht op het uitschakelen van de islam. Het is echter van belang het strijdvaardig karakter van de islam

te bewaren. Door de islam te reduceren tot het simpelweg navolgen van vormvoorschriften en een conservatieve moraal (zogenaamde Saudi-Amerikaanse islam), wordt de islam als inspiratiebron van menselijke bevrijding uitgeschakeld. Dit dient met kracht bestreden te worden.

Islam, identiteiten en multiculturaliteit

"O mensen, Wij hebben jullie geschapen uit een man en vrouw en Wij hebben jullie tot volkeren en stammen gemaakt opdat jullie elkaar zouden kennen. De voortreffelijkste onder jullie is bij God de godvrezendste. God is wetend en welingelicht".(49:13)

In deze aya wordt het bestaan van stammen en volkeren als een natuurlijk en goed verschijnsel beschreven. De uitdaging ligt erin elkaar te leren kennen doorheen deze verschillen. Een stam begrijpen wij als een groep bloedverwanten. Een volk (natie) is een groep mensen die door gemeenschappelijke banden van taal, godsdienst, cultuur en gedeelde geschiedenis zich met elkaar verbonden voelt en als zodanig herkenbaar zijn. Allah (swt) heeft ons niet alleen als moslims geschapen, maar ook als man of vrouw en als deel van een bepaalde stam of volk. Hieruit blijkt dat identiteit een veelzijdige zaak is: mensen hebben geen monolithische identiteit, maar een meervoudige identiteit (geslacht, etnische afkomst, nationaliteit, religie...). Deze identiteiten zijn niet tegenstrijdig, maar complementair. Dit is een belangrijk uitgangspunt van de MDP. Uit deze vers blijkt ook dat de mensen eenzelfde oorsprong hebben en dus broeders van elkaar zijn. Alle mensen zijn immers gelijk in het aanzicht van Allah (swt). Uiteindelijk horen alle moslims bij elkaar in één gemeenschap: de Ummah. Superioriteitsgevoelens worden afgewezen. Allah (swt) is de enige oordeler over de morele en persoonlijke integriteit van mensen. Hoewel verschillen als positief worden gewaardeerd, zijn stammenstrijden - waarvan er vandaag nog voorbeelden te vinden zijn - een schandelijke zaak. De Islam wijst tribalisme (assabia) dan ook met kracht af. Tevens worden raciale superioriteitsgevoelens en racisme in duidelijke bewoordingen afgekeurd. De Islam wijst als godsdienst van vrede agressie van volkeren tegen elkaar af. Wij moeten positief en respectvol met elkaar omgaan, "elkaar leren kennen". Een dergelijke ontmoeting kan alleen een vruchtbaar zijn als de volkeren een zelfbewustzijn en positief zelfbeeld hebben.

Democratie en islam

De islam is een politieke religie, en veel van zijn primaire politieke principes zijn vandaag de dag nog geldig. Een van die principes is essentieel voor de democratie, en dat is het principe van de shoera. Aan het shoera-principe wordt gerefereerd door een koranisch vers in Soerat al Shoera, dat de kwaliteiten van goede moslims opnoemt en dan bij de bekende pijlers vaststelt dat zij hun kwesties behandelen in onderling overleg. In het Arabisch: `Wa Amrohom Shoera Baynahom', waarbij het woord `amrohom', door ons vertaald als `kwesties', meer inhoudt dan in onze interpretatie ervan. Het heeft een meer algemene en universele reikwijdte, naar iedere beslissing op ieder niveau. `Shoera' betekent `beraadslaging'.

Deze vers bepaalt in de eerste plaats dat het het volk is dat zijn eigen kwesties moet behandelen, met andere woorden dat het zichzelf moet regeren. En het moet dat doen door middel van het beraadslagen van zijn leden, al zijn leden. Het idee van de wet van het volk, ofwel democratie, is dus absoluut een islamitisch idee. En niet alleen dat: het principe van

shoera maakt van democratie voor iedere moslim een verplichting. Een moslimmaatschappij kan, om waarachtig islamitisch te zijn, niet anders dan een democratie zijn. Veel mensen zouden tegenwerpen dat de geschiedenis het tegendeel laat zien en dat islamitische maatschappijen ten prooi vielen aan despotisme en geen democratieën hebben gevestigd. Dat is waar, maar wij beweren dat dit gebeurde ondanks de islam en niet dankzij de islam.

De principes van de politieke grondslagen van de islamitische staat luiden dan ook als volgt (zie annex voor de legitimering hiervan):


1. Een gekozen leider, verkozen door het volk en daarmee regerend in overleg.
2.Een scheiding van machten, in ieder geval tussen de uitvoerende en de rechterlijke macht.
3. Een egalitair economisch systeem, gebaseerd op een tot norm gemaakte solidariteit en het voorkomen van uitbuiting, monopoliën en concentratie van kapitaal.
4.Bescherming van minderheden en respect voor diversiteit, ook in culturen.
5. Vrijheid van opinie en van deelname aan verkiezingen, hetzij als kandidaat, hetzij als politieke daad.

Dit zijn vijf kenmerken van de Arabisch-islamitische staat van de eerste kaliefen. Ons inziens maken deze vijf elementen de islamitische staat veel democratischer dan de meeste staten van West-Europa, zij het met als kanttekening dat de geest tussen beide tijdsgewrichten verschillend is. De westerse democratie is gebaseerd op de overdracht van de macht van het volk naar het bestuur en het parlement, en dat voor een bepaalde periode. Het principe van de shoera (consultatie) wijst de absolute overdracht van macht af en vraagt na de verkiezing een voortdurende, actieve participatie van het volk bij het regeren. Het parlement zoals dat in de meeste Europese landen functioneert, is niet voldoende, omdat het om niet meer dan een georganiseerde groep parlementariërs gaat die eerder de belangen van hun partij en soms die van andere machtsblokken dienen dan die van hun electoraat. Een beter systeem zou zijn raden te kiezen, te beginnen op het niveau van wijken, dan van steden, van provincies en van federatieve staten, die alle statutair met elkaar en aan het nationale parlement zijn gekoppeld en die alle de mogelijkheid hebben mee te doen aan het besluitvormingsproces.

Aldus is het shoera een principe dat een basis democratie behoeft. En hoe meer nieuwe horizonten de technologie ons biedt om de democratie meer op de basis georiënteerd te kunnen maken en minder steunend op een systeem van machtsoverdracht, des te meer zou de maatschappij hiervan gebruik moeten maken.

In de Islam is ook een zekere pluriformiteit op juridische vlak gegarandeerd. De maatschappij kan verschillende rechtsordes hebben op het niveau van het familierecht en dat in functie van verschillende filosofische of religieuze opvattingen. De maatschappij is niet alleen multicultureel en multireligieus, het is ook multi-institutioneel tot op een bepaald niveau.

Om deze diversiteit in een beter functionerende democratie op alle vlaken te garanderen is het belangrijk de vrije circulatie van informatie en meningen te garanderen. Dit kan alleen het geval zijn wanneer de vrijheid van onderwijs wordt gegarandeerd. Maar ook de toegang tot de media in al haar vormen moet een recht zijn en in de praktijk mogelijk gemaakt. Media moeten democratisch zijn en monopolie van media door de staat of het kapitaal of welke instantie dan ook moet onmogelijk gemaakt worden..

Islamitische economie

De heersende economie in onze wereld vandaag is nog steeds gebaseerd op de beginselen van de liberale filosofie. Sinds de val van het socialisme in het oosten is dit neoliberale beleid alleen maar arroganter en agressiever geworden. Het gevaarlijkste hierin is dat het liberalisme niet meer als een ideologie zoals een ander wordt voorgesteld maar eerder als een evidentie, een soort natuurlijk systeem dat als enige in staat zou zijn de menselijke economie te organiseren. De globalisering en al haar afwijkende en subversieve effecten zijn hierdoor versterkt. Maar het is belangrijk om terug perspectief te scheppen over de basisbeginselen van het liberalisme en haar tekortkomingen bloot te stellen.

Liberalisme en kapitalisme en de zelfvernietiging

Het liberalisme is een samenstelling van enkele theorieën die in Europa zijn opgekomen in de tijd die bekendstaat als de Verlichting. Het liberalisme stelde zich net als elke andere serieuze filosofische stroming de vraag hoe een methode voor maatschappelijke verandering kon worden ontwikkeld. Het liberalisme baseerde zich op de wetenschappelijke bevindingen van de zestiende eeuw en eerder en betoogde dat het universum inderdaad wordt beheerst door deterministische wetten die men kan ontdekken en waarvan men gebruik kan maken. Ook het liberalisme geloofde dus in het determinisme als basis voor maatschappelijke verandering. En net als elke andere filosofische stroming zag het zich ook gesteld voor het dilemma van de vrijheid om te kiezen voor de mens in een deterministische omgeving. Daarom probeerde het een verzoening tot stand te brengen tussen de individuele vrijheid en het maatschappelijke determinisme dat een voorwaarde voor maatschappelijke verandering is, door te stellen dat er een verborgen natuurwet bestaat en dat die de menselijke gemeenschap beheerst. Die wet luidt: `Het belang van de gehele maatschappij zal zonder meer worden bereikt door het werk van ieder individueel persoon, wanneer deze zijn individuele belang nastreeft.' Daarom is het belang van de gemeenschap het best gediend als iedereen zijn eigen belang behartigt zonder tussenkomst van de gemeenschap. Op basis van deze conclusie kwam men tot de beroemde liberale leus `laissez faire, laissez passer' als omschrijving van de beste liberale benadering van maatschappelijke activiteiten en bovenal van de economie. De gemeenschap zoals die werd vertegenwoordigd door de staat, zou daarom helemaal niet moeten ingrijpen in individuele activiteiten en zou als enige taak toezicht moeten hebben op de gemeenschap om binnenlandse- en buitenlandse veiligheidsmaatregelen. Deze liberale filosofische methode is de ideologische kern van het kapitalistische stelsel. Deze wet werd door het liberalisme gezien als absoluut waar en als passend binnen het determinisme.

Met de groei van het kapitalisme in Europa was het eerste slachtoffer van deze ontwikkeling het liberalisme zelf. De magische formules van vrije concurrentie zonder staatsbemoeienis hebben geleid tot een concentratie van het kapitaal, monopolievorming en het afschaffen van de vrije concurrentie zelf. Het kapitalisme ­ haar economische afgeleide ­ heeft op wereldvlak geleid tot een gapende kloof tussen het Westen en de Derde Wereld. Om haar rijkdom in stand te houden moet het kapitalistische Westen de kloof met de Derde Wereld handhaven en de uitbuiting ervan instandhouden door middel van imperialisme en kolonialisme, waarvan de moderne manifestatie de globalisering is. In die optiek blijft het kapitalistische systeem verwerpelijk en blijft het kapitalisme fungeren als de oorzak van de meeste kwalen die vandaag onze wereld globaal teisteren. Het feit dat de zogenaamde democratie in het westen kapitalistisch en liberaal blijft en meer en meer uitgesproken in die

richting evolueert betekend dat het geen echte democratie is, maar een bron van onderdrukking en armoede op mondiale vlak.

In het Westen zijn er pogingen geweest om andere alternatieven naar voor te schuiven, waarvan het Communistisch experiment in het voormalig Sovjet-Unie ons het meest bekend is. Echter, de geschiedenis heeft aangetoond dat ook dit model gedoemd was tot falen en geen geldig alternatief kon bieden op het kapitalistisch of liberalistisch model. Beide modellen berusten immers op een materialistische premisse die de mens vervreemdt en alleen maar tot onderdrukking en autocratie kan leiden.

Wanneer er nu sprake is van een democratische samenleving, is het ook belangrijk dat dit principe zich ook tot het economisch stelsel uitstrekt. Democratie kan niet compleet zijn zonder sociale rechtvaardigheid en economische democratie. Wat is het nut van politieke vrijheid als het proces van besluitvorming op ieder gebied gegijzeld wordt door kringen van economisch sterke personen en groepen? Dat is een reden om ernaar te streven ook de economie te democratiseren.

Het islamitisch geïnspireerd alternatief

In zijn belangrijke boek over de islamitische economie, Iktissadouna,Dar Al Ta'arouf (Beiroet, 1991), legt de Iraakse geleerde Mohammed Bakker Al Sadr de essentiële elementen daarvan als volgt uit:

a) Bezit wordt gecreëerd door arbeid
b) Natuurlijke hulpbronnen en gronden zijn vooral publiek bezit c) Rentegenot is verboden en geld kan geen geld produceren zonder arbeid d) Monopolievorming is verboden
e) Concentratie van monetair kapitaal wordt op jaarbasis zwaar belast en moet door de staat worden ontmoedigd
f) De staat moet bemiddelen om tot een betere verdeling van rijkdom, maatschappelijk evenwicht en algemene solidariteit te komen
g) Iedere burger heeft recht op waardige arbeid, en als hij niet kan werken, heeft hij recht op een inkomen dat zijn essentiële en aanvullende noden dekt.

De islam beschouwt kapitaal of productiemiddelen niet als essentiële factoren bij de bepaling van het eigenaarschap van de daardoor gegenereerde goederen. De machines die zijn gebruikt om een bepaald product te maken, geven hun eigenaar bijvoorbeeld geen recht op eigendom van dat product. Hij heeft recht op een som geld als huursom voor de machines. De islam verbiedt investeren of het zakendoen niet, maar zorgt ervoor dat de oorsprong ervan altijd door productieve arbeid en vrij van uitbuiting is verworven. En door ervoor te zorgen dat alle natuurlijke hulpbronnen in handen van de gemeenschap zijn, beperkt de islam het risico van het ontstaan van bezit van productiemiddelen, omdat de ontwikkeling daarvan gerelateerd is aan de verwerving van een grote hoeveelheid aanwezige hulpbronnen. En omdat de islam monopolievorming en exclusiviteit verbiedt en de concentratie van kapitaal bestrijdt, zal de openbare sector automatisch de enige grote eigenaar van de productiemiddelen zijn. Naast de openbare sector kunnen particuliere ondernemers zich ontwikkelen tot middelgrote en kleine eigenaars van productiemiddelen, die ze kunnen inzetten voor wat ze van de primaire hulpbronnen mogen gebruiken. Op deze manier komt een dynamische, vrije markt op gang, zonder dat er sprake is van grote concentraties van kapitaal. Die markt is ook daarom zo dynamisch omdat de economie niet werkt met rentedragende leningen. Geld sparen is niet

interessant omdat spaargelden zwaar belast worden, tenzij ze worden geïnvesteerd in productieve activiteiten. Mensen die geld hebben, zullen dat dus investeren in andere projecten, en dat model van compagnonschappen vervangt dat van de rentedragende leningen zoals die in de kapitalistische wereld gebruikelijk zijn. Het heel economische gebeuren moet gebruik maken van onze planeet maar geen misbruik ervan. We moeten zorgen dat deze planeet leefbaar en bruikbaar blijft voor de toekomstige generaties. Naast deze maatregelen heeft de staat de verantwoordelijkheid voor de distributie van zijn winsten onder de gemeenschap, in de vorm van investeringen in onderwijs, gezondheids- en welzijnszorg. De staat heeft ook de verantwoordelijkheid voor een maatschappelijk evenwicht, door armoede uit te roeien. Het verschil in levenswijze van burgers moet zo klein mogelijk worden gehouden, en hoewel het niet verboden is om rijk te zijn, is arm zijn dat wel. Iedere persoon heeft dus het recht een baan aangeboden te krijgen die hem een levenspeil garandeert dat gelijk is aan het gemiddelde in de maatschappij. Wanneer een persoon om de een of andere reden niet kan werken (bij structurele werkloosheid of door invaliditeit), heeft hij recht op 150 procent van het inkomen dat nodig is voor de basisvoorzieningen. Die 50 procent extra is een duidelijke aanwijzing dat het vervullen van de eerste levensbehoeften niet voldoende wordt geacht en dat de mensen een marge moet worden geboden om van hun leven te kunnen genieten, ook al worden ze onderhouden door de staat. Indien de bron van de zakat- belasting (2,5 procent per jaar op kapitaal) niet toereikend is om de noden van de armen en de werklozen te lenigen, dan moet de staat er andere hulpbronnen voor aanboren.

Sociaal weefsel en solidariteit

Volgend op onze islamitische overtuiging, geloven wij in een samenleving die gestoeld op een solidaire maatschappij die voor elkaar zorg draagt. Echter, in een moderne maatschappij waarin ieder individu een zekere verantwoordelijkheid draagt en actief wordt ingeschakeld in de opbouw van deze samenleving, beginnen bepaalde banden die voorheen centraal stonden af te takelen. Meer en meer gaan mensen zich in deze geïndividualiseerde samenleving zich in hun eigen `ik-wereld' opsluiten. Zulke egoïstische opstelling zorgt niet alleen voor een lage betrokkenheid in de algemene vooruitgang en het algemene welzijn. Het zorgt ook voor een ontrafeling van primaire banden, zoals familie, die voorheen centraal stonden in de opbouw van ieders leven. Als moslims ervaren we het als een plicht ten aanzien van Allah om deze maatschappelijke betrokkenheid, inzet en actieve solidariteit levendig te houden en waar nodig te vernieuwen.

Bijgevolg is een actieve (her)opbouw van een Welvaartsstaat, die gelijke kansen voor iedereen garandeert, een noodzakelijke voorwaarde om tot een egalitaire en democratische samenleving te komen. Dit betekent niet enkel ervoor zorgen dat er een uitstekend sociaal zekerheidssysteem is, dat voor iedereen openstaat en eenieder een degelijke en betaalbare financiële ondersteuning en verzorging kan bieden. Het betekent verder een gelijke toegang tot de arbeidsmarkt voor ieder individu, en een solidaire ondersteuning van zij die tijdelijk of langdurig van deze arbeidsmarkt uitgesloten worden. Wij verzetten ons tegen de toenemende tendens tot liberalisering van dit sociaal zekerheidsstelsel, die zogenaamde `derde weg',

waarin de lasten van deze samenleving steeds meer op de schouders van de zwakkeren onder ons worden gelegd.

Solidariteit houdt echter niet op bij de opbouw van een goed toegankelijk en degelijk sociaal zekerheidsstelsel. Het solidariteitsgevoel begint immers in onze huizen, binnen onze eigen families. Wanneer deze basis wordt beschadigd, staat iedere verdere vorm van maatschappelijke solidariteit op losse schreden. Het gezin geldt nog steeds ­ tegen de heersende opvattingen in ­ als belangrijke hoeksteen van de samenleving. Zowel de solidariteit van ouders naar de kinderen toe, alsook van de kinderen naar de ouders is cruciaal. In deze `moderne' tijden zijn de ouders zo opgeslokt door hun dagelijkse activiteiten, dat zij amper de ruimte krijgen én nemen om aanwezig te zijn voor hun kinderen. Eens deze kinderen opgroeien, krijgen én nemen ook zij amper de tijd om voor hun ouders te zorgen. Deze affectieve en solidariteitsbanden herstellen binnen de gezinnen en families is een van de belangrijkste uitdagingen voor deze samenlevingen. Kinderen moeten door hun ouders opgevoed kunnen worden, moeders moeten hun kinderen borstvoeding kunnen geven, kinderen hebben het recht bijgestaan te worden door hun ouders bij hun huiswerk... Allemaal evidenties, die echter niet zo evident meer zijn in deze tijden waarin het individu nog maar een hoofdopdracht krijgt: presteren. Wij bepleiten dan ook het recht op opvoeding. Huismoeders moeten een maatschappelijke erkenning krijgen. Zij die beslissen om actiever voor hun kinderen te zorgen moeten daarvoor niet maatschappelijk gesanctioneerd worden. De organisatiestructuren moeten met de moederrol rekening houden in hun interne organisatie.

Een tweede solidariteitsband dat minstens even cruciaal is, maar in deze samenleving volledig wordt uitgehold is de band tussen de kinderen en hun ouders. Wij zijn gechoqueerd over de lage maatschappelijke waarde die ouderen in onze samenleving krijgen: zij zijn de `ongewensten' in deze samenleving, niet langer productief en samengetroept in afwachting van hun overlijden. Ouders en oudere mensen zijn in onze ogen van onschatbare waarde omwille van hun ervaringen en wijsheid. Verder beperkt ons familiebeeld zich niet tot de ouders en de kinderen: grootouders maken onlosmakelijk deel uit van het gezin. Daarom ervaren wij het als plicht dat de kinderen voor de ouders zouden blijven zorgen en hen niet langer in bejaardenhuizen zouden `dumpen'. Eerder dan in de opbouw van bejaardenhuizen te investeren, zou de overheid ouders moeten ondersteunen die naast of bij hun kinderen inwonen. Verder moeten de kinderen beroep kunnen doen op de nodige hulp om hun bejaarde ouders te blijven verzorgen en in huis te houden.

Moslim-democraten zullen op basis van deze ideeën opkomen voor rechtvaardigheid, gelijkwaardigheid en solidariteit. En die waarden tot realiteit proberen te realiseren. We zullen opkomen voor alle onderdrukten hier en elders. Voor de slachtoffers van het kapitalisme, racisme en zionisme. De MDP is ook vooral solidair met de volkeren van het zuiden in hun strijd tegen het neokolonialisme die gestuurd is door de VS en neoliberaal Europa maar ook tegen bezetting en agressie van de VS, haar lakeien en interne dictaturen. Iedereen die zichzelf terugvindt in dit manifest, Moslim of niet, is welkom binnen de MDP en behoort feitelijk tot onze partij.