Persbericht
25 november 2004
Dekker: steviger grondbeleid voor gemeenten en provincies
Provincies en gemeenten krijgen nieuwe instrumenten voor de uitvoering van de Nota Ruimte. Het gaat om vernieuwd grondbeleid in aanvulling op de nieuwe Wet ruimtelijke ordening (Wro). Dat staat in een brief minister Dekker over de stevigere mogelijkheden voor grondbeleid voor de decentrale overheden, die vandaag naar de Tweede Kamer is verstuurd.
Minister Dekker vindt een stevig grondbeleid noodzakelijk omdat met de Nota Ruimte provincies en gemeenten meer taken krijgen. Daar horen ook instrumenten bij voor de uitvoering van de Nota Ruimte. De beschikking en zeggenschap over grond is hierbij vaak een cruciale factor. Dekker biedt deze sturingsmogelijkheden met de nieuwe Wro in combinatie met nieuwe instrumenten voor het grondbeleid.
Regionaal niveau
De minister kiest nu voor versterking van de mogelijkheden voor grondbeleid op regionaal niveau. Dit is belangrijk omdat in een gebied meerdere ruimtelijke functies in samenhang ontwikkelt moeten worden: wonen, werken, recreëren, natuur, water, landschap. De inrichting en ontwikkeling van grotere gebieden vergt een sterke rol van provincies en dus nieuwe instrumenten voor het voeren van grondbeleid op regionaal niveau. Met de Nota Ruimte kondigt het rijk aan dat provincies meer mogelijkheden krijgen om gronden in handen te krijgen (voorkeursrecht, onteigening). Aanvullend hierop kiest Dekker nu ook voor het mogelijk maken van kostenverhaal en verevening op regionaal schaalniveau. Waar gemeenten afspraken kunnen maken met projectontwikkelaars (Grondexploitatiewet), kunnen provincies afspraken maken met andere overheden en marktpartijen over samenwerking en verdeling van de kosten bij de inrichting van grotere gebieden. Deze afspraken kunnen bijvoorbeeld gaan over het aanwenden van een deel van de opbrengst van woningbouwlocaties voor het realiseren van natuur- en recreatievoorzieningen in hetzelfde gebied. Om dit mogelijk te maken stelt de minister voor om het maken van financiële afspraken over planologische wijzigingen een duidelijke wettelijke basis te geven en om ook provincies de mogelijkheid te geven om de Grondexploitatiewet toe te passen.
Gemeentelijk grondbeleid
De mogelijkheden voor gemeentelijk grondbeleid worden versterkt met de Grondexploitatiewet. Deze wet bevordert de samenwerking tussen een gemeente en een projectontwikkelaar in situaties waarin de grond in handen is van de private partij. De Grondexploitatiewet biedt een duidelijke basis voor het maken van afspraken tussen gemeenten en projectontwikkelaars over samenwerking, de inrichting van de betreffende locatie en de verdeling van de kosten die gemaakt moeten worden. Vrijwillige samenwerking blijft voorop staan. Indien een private partij een woningbouwplan wil ontwikkelen maar de noodzakelijke met het plan samenhangende publieke voorzieningen niet wil mee financieren, dan kan de gemeente deze 'kosten verhalen'. De duidelijkheid die de Grondexploitatiewet biedt over de voorwaarden die een gemeente kan stellen en de kosten die verhaald kunnen worden bevordert een snelle ontwikkeling van lokale ruimtelijke plannen. Een maand geleden stemde het kabinet in met het wetsvoorstel voor de Grondexploitatiewet. Het wetsvoorstel is voor advies naar de Raad van State gestuurd.
Rijksgronden
Het Rijk wil haar grondbezit actiever en integraler beheren. Daarmee wordt gebiedsontwikkeling ondersteund en wordt de opbrengst van rijksgrond die het rijk aan projecten van provincies en gemeenten bijdraagt geoptimaliseerd. De betrokken departementen werken die nieuwe aanpak uit. Het kabinet streeft ernaar om in de eerste helft van 2005 nadere voorstellen te doen.
Overige maatregelen
De nieuwe instrumenten voor grondbeleid borduren voort op de nieuwe Wro. Deze vergroot de slagkracht van gemeenten en provincies bij de uitvoering van ruimtelijk beleid. Het wetsvoorstel is mei 2003 naar de Tweede Kamer gestuurd. Daarna heeft het kabinet nog diverse maatregelen genomen die de uitvoering van het ruimtelijk beleid bevorderen:
Door een wijziging van de Wet voorkeursrecht gemeenten kunnen sinds februari 2004 alle gemeenten het voorkeursrecht vestigen.
Er is een wetsvoorstel in procedure gebracht met een regeling voor planschadevergoedingsovereenkomsten. Met deze regeling, die wordt opgenomen in de nieuwe Wro, kunnen gemeenten weer planschade doorberekenen aan projectontwikkelaars en bouwbedrijven.
In het wetsvoorstel voor de nieuwe Wro is een regeling voor een projectbesluit opgenomen. Dit projectbesluit maakt snelle ontwikkeling van projecten door zowel gemeenten als provincies mogelijk zonder dat daar een bestemmingswijziging aan vooraf moet gaan.
Meer info
Download de brief aan de Tweede Kamer (pdf, 81 KB)
( bron: http://www.vrom.nl/pagina.html?id=18930 )
Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer