Persbericht Universiteit Utrecht
Faculteit Diergeneeskunde
22 november 2004
Remmer ontdekt voor SARS coronavirus
Berend Jan Bosch heeft tijdens zijn onderzoek een remmer ontdekt die de binnenkomst van onder andere het SARS coronavirus in gastheercellen kan remmen. Bosch, die zijn onderzoek heeft uitgevoerd onder leiding van professor Rottier aan de afdeling Virologie van de faculteit Diergeneeskunde, promoveert op 25 november op dit onderwerp.
Centraal in het onderzoek van Bosch stond de vraag hoe het infectieproces verloopt bij coronavirussen, waaronder het SARS coronavirus. Het onderzoek richtte zich hierbij op twee aspecten van de infectiecyclus namelijk de binnenkomst van het virus in de gastheercel en de assemblage van de verschillende virusonderdelen tot een virusdeeltje in de geïnfecteerde cel.
Spike eiwit
De remmers die zijn ontwikkeld, zijn zogenaamde membraanfusie remmers. Membraanfusie is een essentieel proces voor coronavirussen tijdens de virus binnenkomst in de gastheercel. Voor een succesvolle infectie van een cel, moeten virussen hun genetisch materiaal in de cel brengen. Coronavirussen doen dit door hun omhulsel (membraan) te laten versmelten met het membraan van de cel. Dit proces heet membraanfusie en wordt veroorzaakt door het zogenaamde "spike" eiwit wat zich op het oppervlak van het virusmembraan bevindt. Tijdens de membraanfusie ondergaat het spike eiwit allerlei herschikkingen in de structuur die uiteindelijk leiden tot de fusie van de virale membraan met de cellulaire membraan.
HIV-virus
Bosch is er in geslaagd om dit proces te blokkeren voor het muizen coronavirus en het recent ontdekte SARS coronavirus, waardoor virusinfectie van de cel voorkomen wordt. In zijn onderzoek laat de promovendus zien dat bepaalde gesynthetiseerde stukjes eiwit, afkomstig van het spike eiwit, de virusinfectie van cellen kunnen remmen. De kleine stukjes eiwit bleken in staat om aan een bepaalde regio van het spike eiwit te binden, waardoor het spike eiwit waarschijnlijk geblokkeerd raakt en niet de voor membraanfusie noodzakelijke structurele herschikkingen kan doorlopen. Soortgelijke peptideremmers zijn ook beschreven voor het HIV virus en worden nu succesvol toegepast als virusremmer.
Uit het onderzoek blijkt tevens dat coronavirussen deel uit maken van een groep niet-verwante membraanomhulde virussen die ondanks hun grote verschillen overeenkomst vertonen in het mechanisme van membraanfusie.
Donderdag 25 november 2004 om 16.15 uur
Academiegebouw, Domplein 29, Utrecht
Promotie:' The Coronavirus Spike Protein: Mechanisms of Membrane Fusion and Virion Incorporation'
Ir. Berend Jan Bosch, faculteit Diergeneeskunde
Promotor: prof.dr. P.J.M. Rottier
Voorlichter Johan Vlasblom, (030) 253 4073,
Op
Universiteit van Utrecht