Gemeente 's-Hertogenbosch

29-10-2004

Oudste archief 's-Hertogenbosch ontsloten

studiedag rond bijzondere boekpublicatie

Op donderdag 25 november 2004 wordt tijdens de studiedag 'De stad geboekstaafd' de 'Inventaris van het archief van de stad 's- Hertogenbosch 1262-1810' gepresenteerd. Deze inventaris is het resultaat van meer dan een kwart eeuw werk onder leiding van mr. Jozef Hoekx en zijn opvolger drs. Valentijn Paquay, medewerkers van het Stadsarchief 's-Hertogenbosch. Met dit omvangrijke werk is het oude administratieve archief, het belangrijkste archief van de stad 's-Hertogenbosch, toegankelijk gemaakt voor een breed publiek. De inventaris vervangt onder meer twee voorgangers uit 1860 en 1865. Het is heel bijzonder voor Nederland dat een inventaris van een dergelijke omvang (ca. 1000 pagina's) in deze tijd het licht ziet.

Het archief van de stad 's-Hertogenbosch uit de periode 1262-1810 is het oudste en meest omvangrijke archief dat in de depots van het Stadsarchief 's-Hertogenbosch bewaard wordt. Het bevat in hoofdzaak de perkamenten en papieren neerslag van het handelen van het stadsbestuur en de stedelijke secretarie vanaf de eerste eeuw na de stadsrechtverlening tot aan de periode van het Franse Keizerrijk (1810-1813). Vanwege zijn ouderdom, omvang en inhoud kunnen we dit bestand met recht het belangrijkste archief van 's-Hertogenbosch noemen. Het archief, dat originelen bevat vanaf de dertiende eeuw, kent historische gegevens van voor 1200. Het ruim vijf eeuwen omvattend archiefmateriaal beslaat globaal ca. 400 strekkende meter papieren documentatie en ruim duizend perkamenten oorkonden, in totaal bijna 10.000 inventarisnummers. In het archief bevinden zich onder meer de rijke collectie oorkonden, fraaie privilegeboeken, perkamenten rolrekeningen, maar ook lange reeksen notulen- en rekeningenboeken. Bekende stukken als het vriendschapsverdrag met de stad Leuven uit 1262, het capitulatieverdag na de verovering door Frederik Hendrik uit 1629 en het fraaie Rood Privilegeboek maken er deel uit.

Behalve informatie over het stadsbestuur, het archiefbeheer, stedelijke financiën en eigendommen bevatten de stukken ook veel gegevens over relaties tot de centrale overheden van Brussel, later Den Haag maar ook over buitenlandse -, kerkelijke -, sociale - en onderwijsaangelegenheden. Met het verschijnen van het lijvige boekwerk wordt een nieuwe aanzet gegeven tot onderzoek naar de geschiedenis van 's-Hertogenbosch.

Voorafgaand aan de presentatie van de inventaris aan de gemeentesecretaris van 's-Hertogenbosch, mevrouw mr. drs. I.A.M. Woestenberg, zal tijdens een studiemiddag aandacht worden besteed aan het stadhuis, de stedelijke administratie, de rol van de stad in de staat en het burgerschap in de vroegmoderne stad, in Noord- en Zuid-Nederland. Deelname aan deze studiedag is gratis, maar enkel na aanmelding, op volgorde van binnenkomst en beperkt vanwege de ruimte. Aanmelden kan tot 11 november via e-mail: stadsarchief@s-hertogenbosch.nl.