24 nov 2004 - Begroting Cultuur
Er is bijna geen gezelschap of culturele instelling in Nederland te noemen waar geen
oud-politici of bewindslieden in het bestuur zitten of adviezen geven. En allemaal
willen ze meer subsidie van de overheid. Aanleiding voor deze stroom aanvragen zijn de
Cultuurnota en de adviezen van de Raad voor Cultuur. Het is wat de VVD betreft de laatste
keer dat er op deze wijze wordt gewerkt want de bureaucratie is enorm en de output
meting gering. Woordvoerder Jan Rijpstra is van mening dat de overheid geen subsidie
fabriek is en dat ook cultuur zelf voor inkomsten dient te zorgen. Dat neemt niet weg
dat de overheid wel voorwaardenscheppend bezig moet zijn en ook taken heeft als het om
bijvoorbeeld het stimuleren van cultuur voor de jeugd gaat.
VVD Kamerleden Stef Blok en Jan Rijpstra hebben in een opinie artikel in de Volkskrant
de discussie aangezwengeld wat de taak van de overheid zou moeten zijn. Hierop zijn veel
reacties gekomen en de reacties gaven vooral aan het in stand houden van de eigen
organisatie. Marktwerking en profijtbeginsel worden stelselmatig gemeden. Oud-
cultuur-woordvoerder Atzo Nicolaï zag de naam van de VVD op cultuur terrein al ten onder
gaan. Natuurlijk, de overheid zal een aantal uitingen van cultuur moeten blijven
ondersteunen zoals voor de jeugd maar ook musea en gezelschappen die de Nederlandse
culturele waarden uitdragen. Ook als het gaat om het behoud van het culturele erfgoed,
het monumentenbeleid, heeft de overheid een taak.
De begroting Cultuur is een begroting waar nauwelijks bezuinigd hoeft te worden omdat er
bij de Algemeen Politieke Beschouwingen ¤ 10 miljoen extra is toegevoegd evenals ¤ 20
miljoen voor de filmregeling om de Nederlandse film te stimuleren. Door deze
toevoegingen kunnen een aantal knelpunten worden opgelost, zoals het Schönberg Ensemble,
Het Mondriaan Kwartet, diverse musea zoals Het Loo, Rijksmuseum van Oudheden,
Openluchtmuseum, Rembrandthuis en het Rijtuigenmuseum, Maar wordt er ook een stevige
impuls gegeven aan initiatieven gericht op nieuw en jeugdig publiek. Bij monde van VVD
woordvoerder Rijpstra stelt de VVD voor hier akkoord mee te gaan met in het achterhoofd
dat het een keuze betreft en dat niet iedereen tevreden gesteld kan worden.
Rijpstra heeft de staatssecretaris gevraagd in te gaan op de rol van de Raad voor
Cultuur en de werkwijze. Hoe gaan we na deze periode verder en op welk moment zal er op
een andere manier worden gewerkt als het om het toewijzen van gelden gaat en het
controleren van de opbrengsten van deze gelden want de staatssecretaris wil meer eigen
verantwoordelijkheid (dus men moet meer uit de markt halen) van de instellingen en
minder bureaucratie. Wat mag er van de burger zelf verwacht worden als het om een
bijdrage gaat voor een bezoek aan een evenement of een museum? De particulier
gefinancierde producties van Joop van den Ende geven aan dat men geld over heeft om naar
een musical toe te gaan.
Het culturele veld in zijn totaliteit overziend dan stelt Rijpstra:"Men is in Nederland
lui en gemakzuchtig: de overheid zorgt en regelt het wel voor ons". Een dergelijke
houding vraagt om een cultuuromslag. Initiatieven zoals in Uden om een uniek museum voor
Religieuze Kunst in een nieuwe setting te plaatsen en waar men gelden van particulieren,
de gemeente, de provincie en Europese fondsen bij elkaar brengt zou ook op steun van de
Nederlandse overheid mogen rekenen, of een garantiestelling waardoor de benodigde gelden
verworven kunnen worden. Men moet worden gestimuleerd om, zoals dat in de Verenigde
Staten op het gebied van sport en cultuur werkt, gelden uit de markt te halen. Ik wil
nog opmerken dat het afschaffen van de directe subsidie vorig jaar aan de sportbonden
heeft geleerd dat de bonden dit jaar zeer creatief zijn geweest om extra gelden uit de
markt te halen.
Monumentenbeleid
De "Kanjerregeling" is een groot succes. Dit betreft een financiële regeling met steun
van het ministerie van financiën om heel grote monumenten zoals de St. Jan in Den Bosch
te kunnen restaureren. Dit zijn lange termijn projecten waarbij de steigerbouw al een
miljoen kost. De regeling loopt af maar de "Kanjers"zijn nog niet klaar. De VVD is een
voorstander van het verlengen van de regeling. Waarschijnlijk zal dit bij najaarsnota
kunnen worden geregeld.
Woordvoerder Jan Rijpstra
j.rijpstra@tweedekamer.nl
22 november 2004
2.
VVD