Eerste Kamer kruist degens met Zalm
woensdag 24 november 2004
De grootste oppositiepartij in de Eerste Kamer, de PvdA, heeft tijdens
de algemene financiële beschouwingen minister Zalm van Financiën
frontaal aangevallen door hem te typeren als penningmeester van het
kabinet Balkenende (CDA, VVD en D66) dat geen sociaal beleid voert en
Nederland de put in praat.
De minister van Financiën kaatste de bal terug. "Wij moeten als
kabinet met goede hervormingsmaatregelen het vertrouwen van de burgers
in de economie herwinnen".
Woordvoerder R. Rabbinge van de PvdA zei in de eerste ronde van het
debat dat Zalm hard op weg is om zijn reputatie als zuinige en
rechtvaardige minister van Financiën in de paarse kabinetten te
verliezen. De PvdA-woordvoerder verwees naar de kabinetten Kok, waarin
VVD-er Zalm van 1994 tot 2002 minister van Financiën is geweest.
Rabbinge sprak tegen dat zijn partij als oppositiepartij niet bereid
zou zijn mee te doen aan hervorming van de verzorgingsstaat en niet
bereid zou zijn te bezuinigen op overheidsuitgaven. "Niets is minder
waar", zei de PvdA-senator en hij verwees naar de tegenbegroting van
zijn partij. Volgens Rabbinge scoort de PvdA-begroting beter op het
gebied van werkgelegenheid, inkomensverdeling, milieueffecten en
vooral de concurrentie-positie van Nederland dan de miljoenennota van
Zalm en het zittende kabinet.
Zalm wierp tegen dat tijdens het tweede paarse kabinet het niet
mogelijk is gebleken om de WAO te hervormen en een ander stelsel van
ziektenkosten van de grond te krijgen. "Dat gaat onder dit kabinet wel
gebeuren", voorspelde Zalm. Minpunten van de economie worden volgens
de PvdA in die miljoenennota uitvergroot en positieve punten komen
nauwelijks aan bod.
In andere bewoordingen verweten ook Thissen (GroenLinks), Kox (SP) en
Van Middelkoop (ChristenUnie/SGP) het kabinet en Zalm dat zij de
bedrijvigheid geen dienst bewijzen met steeds weer sombere verhalen
over de economie. "Begrijpt Zalm dan niet dat de burger bij al deze
onheilsverhalen het zekere voor het onzekere neemt en massaal gaat
sparen in plaats van investeren?" Kox (SP): "We vinden dat de regering
zuinig lijkt, maar gierig is. Bij het hervormen gaat het niet om
verbouwen, maar om het afbreken van de samenleving".
Thissen (GroenLinks) hekelde in zijn eerste toespraak als senator de
onwil van de regering om beperking aan de aftrek van hypotheekrente
bespreekbaar te maken. Volgens Thissen gaat het liberale marktdenken
dat het kabinetsbeleid domineert ten koste van de mensen met lagere
inkomens.
De regeringspartijen CDA, VVD en D66 steunden het kabinetsbeleid.
Opmerkelijk was het verschil in waardering van CDA en VVD van het
sociaal akkoord dat het kabinet na enige stakingen en een massale
demonstratie in Amsterdam heeft afgesloten met de vakbonden.
CDA-woordvoerder Terpstra zei: "Wij zijn gelukkig met deze
overeenkomst..
Hervormingen vereisen immers ook een draagvlak in de samenleving".
Biermans (VVD): "Het kabinet heeft behoorlijke concessies moeten doen.
(...) De verzorgingsstaat moet versoberd worden om de
vergrijzingskosten op te vangen. Het is jammer dat de vakbonden voor
het korte termijngewin gaan". Schuyer (D66) vroeg of de enigszins
afgevlakte maatregelen van het kabinet op het gebied van VUT en
prepensioen wel voldoende zijn?
Of staan we over enige tijd weer voor pijnlijke keuzes?". VVD-er
Biermans kreeg een reeks interrupties te verwerken na zijn opmerking:
"Wij moeten langer, flexibeler, maar zeker ook slimmer en productiever
gaan werken. Wij zijn verwend".
Thissen (GroenLinks) vroeg of de VVD-senator ook mensen met een
uitkering ervan betichtte dat zij 'verwend' zijn. Biermans ontkende
dit. Hij zei vooral te doelen op het gros van de Nederlanders dat 'het
wel best vindt', terwijl vier procent langer werken door vrije dagen
in te leveren en de werkweek te verlengen 'onze economie minstens 13
tot mogelijk 20 miljard euro extra zou opleveren'.
CDA-er Terpstra vroeg of tegen de vergrijzing een actieve
bevolkingspolitiek gevoerd moet worden, zoals in Frankrijk, waar
geboortecijfers omhoog gaan door betere kinderopvang en het
vergemakkelijken van de combinatie van arbeid en zorg. "Als Europa het
probleem van de vergrijzing zou willen oplossen met vergroting van de
immigratie dan zouden er tot 2025 ongeveer 175 miljoen immigranten
moeten bijkomen", citeerde Terpstra de Tinbergenlezing van de Duitse
hoogleraar Hans-Werner Sinn.
In zijn beantwoording van de Kamerleden zei Zalm dat hij hoopt op een
beter lopende economie vanaf 2006. Hij voelde overigens niet voor de
PvdA-suggestie om vanuit de overheid meer te sturen. "Wij kunnen
randvoorwaarden stellen met generieke maatregelen, maar ik voel er
niets voor om met specifieke maatregelen economische activiteiten uit
te lokken. Wij moeten als overheid niet op de stoel van de ondernemers
willen zitten".
Over het sociaal akkoord zei Zalm dat de doelstelling van het kabinet:
het opvoeren van de arbeidsdeelname van ouderen nog recht overeind
staat. Hij zei ook dat het kabinet vasthoudt aan het plan om aan de
lokale lastendruk van gemeenten en provincies een begrenzing te gaan
stellen. Ook zullen gemeenten lokale lasten niet meer als instrument
voor inkomenspolitiek mogen gebruiken. Zalm sloot overigens niet uit,
dat het afschaffen van de OZB voor eigenaren uiteindelijk niet
doorgaat. Maar het kabinet zal niet toestaan dat de koopkracht van
burgers door opvoering van de lokale lastendruk wordt uitgehold.
Staatssecretaris Wijn (CDA, belastingen) motiveerde nog eens waarom in
deze kabinetsperiode door de regering de hypotheekrente aftrek niet
zal worden beperkt, maar zei ook dat een discussie over dit onderwerp
altijd mogelijk is. 'Daar rust geen taboe op', zei Wijn. De
staatssecretaris wees erop dat door eerdere aanpassingen de
hypotheekrente aftrek alleen nog maar geldt voor de eerste woning.
---
link (opent in een nieuw venster) stenogram 23 november 2004 Dit is
een downloadbaar word-bestand van 646.5 Kilobyte word
Aan de informatie op deze site kunnen geen rechten worden ontleend.
Eerste Kamer der Staten Generaal