Persvrijheid versus huisrecht voetbalclubs
Voetbalverenigingen kunnen als eigenaar of gebruiker van hun stadion
voorwaarden stellen aan de toegang tot het stadion, waaronder het
toestaan van het maken van beeldmateriaal van door hen georganiseerde
evenementen, in dit geval voetbalwedstrijden. Door de Hoge Raad is in
1987 uitgemaakt dat de voetbalclubs op die grond beschikken over de
tv-rechten, al moeten ze wel vrije nieuwsgaring toestaan, zoals
niet-live uitgezonden korte flitsen. De eredivisieclubs, verenigd in
de NV Eredivisie, willen meer grip op het gebruik van fotomateriaal,
hetgeen een internationale trend is. Het belangrijkste commerciële
belang is een exclusief contract met een provider voor het direct
doorzenden van fotos van doelpunten naar mobiele telefoons (goal
alert). Voor het begin van het lopende voetbalseizoen kwam de NV
Eredivisie met nieuwe accreditatievoorwaarden voor fotografen, waarin
voor het eerst beperkingen waren opgenomen met betrekking tot de
publicatie van fotomateriaal. De gesprekspartners NSP (Nederlandse
Sportpers), NVJ en het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren
hebben in september het NUV bij het overleg betrokken. Na het eerste
gesprek, waarbij ook het NUV aanwezig was, ontvingen het NUV en de
andere partijen een brief waarin de NV Eredivisie aangaf dat verder
overleg zinloos was vanwege de principiële stelling, dat het recht op
vrije nieuwsgaring geen beperking van het publicatierecht van
fotomateriaal zou toestaan, en dat het weekend van 29 oktober 2004 tot
invoering van de nieuwe accreditatievoorwaarden zou worden overgegaan.
NSP, NVJ en het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren spanden
daarom op 28 oktober een kort geding aan voor de Haagse Rechtbank. De
NDP en het NUV, vanwege het algemeen belang van persvrijheid namens de
overige uitgevers, voegden zich als partij in deze procedure.
De President van de Rechtbank lijkt te erkennen, dat de clubs sinds
1987 nieuwe exploitatiemogelijkheden hebben die een belangrijke
inkomstenbron vormen en dat de clubs dat met hun
eigendoms/gebruiksrecht mogen afschermen. De President lijkt echter
ook te erkennen, dat de clubs in feite de nieuwsvoorziening gaan
exploiteren en daarmee op het terrein van de pers komen en daarbij
ruimte moeten laten voor vrije nieuwsgaring. Het is duidelijk dat de
President van de Haagse rechtbank de huidige voorwaarden van de NV
Eredivisie afwijst als te vergaand, maar dat hij anderzijds het
huisrecht van de clubs en hun commercieel belang niet volledig opzij
zal zetten ten behoeve van het recht op vrije nieuwsgaring. Hij vond
dat partijen onvoldoende alle details hadden uitonderhandeld en stelde
mediation voor. De NV Eredivisie toonde zich bereid de invoering van
de accreditatievoorwaarden uit te stellen tot na de winterstop en ook
de pers toonde zich bereid tot overleg. De procedure werd daarop
aangehouden tot half december.
Nederlands Uitgeversverbond