Rijksuniversiteit Groningen

Grote grazers als grote zaaiers in natuurgebieden
In natuurgebieden is er voor grote grazers niet alleen een rol weggelegd als snoeier, bemester en verschraler, maar ook als zaaier. Zaadverspreiding vormt in het huidige versnipperde landschap een belangrijke beperking voor natuurherstel. Maarten Mouissie toonde onder andere aan dat de mest van grote herbivoren als koeien, schapen, pony's en herten grote hoeveelheden kiemkrachtig zaad bevatten van tal van plantensoorten. Uit een voederexperiment met damherten blijken zaden van vrijwel alle plantensoorten kans te maken om levend het maagdarmkanaal door te komen. De overlevingskans van kleine zaden is daarbij het grootst. Uit modelsimulaties bleek dat zaden via het maagdarmkanaal van grote herbivoren zelfs veel verder kunnen verspreiden dan via de wind: Zo hebben veel soorten een gerede kans (meer dan 1% van de gegeten zaden) om verder dan een kilometer te verspreiden, terwijl 100 m al als een uitzonderlijk lange afstand voor windverspreide zaden geldt. Met uitzondering van schapen, is zaadverspreiding via de vacht veel minder succesvol dan via de mest. Een gladde vacht werkt daarbij selectiever - minder zaden en soorten - en over kortere afstanden dan een dikke krullende vacht zoals van schapen. Grote herbivoren, constateert Mouissie, kunnen dus voor tal van plantensoorten een belangrijke brug vormen tussen bronpopulaties en natuurontwikkelingsterreinen. Helaas transporteren ze binnen terreinen met variabele bodemvruchtbaarheid meer zaden van nutriëntenrijke plaatsen naar nutriëntenarme plaatsen dan omgekeerd. Dit, terwijl natuurbeheerders juist met name de soortenrijke schrale vegetaties willen herstellen. Mouissie's resultaten kunnen helpen om bij natuurherstel zoveel mogelijk gunstige effecten en zo min mogelijk nadelige effecten van grote herbivoren te ondervinden. Maarten Mouissie (Laren, 1976) studeerde biologie aan de Universiteit Utrecht. Aan de Rijksuniversiteit Groningen verrichtte hij zijn promotieonderzoek, bij de vakgroep Community and Conservation Ecology, onderzoeksinstituut CEES. Zijn onderzoeksproject is onderdeel van het project 'Restoration of biodiversity on the Pleistocene sandy deposits in the Netherlands'. Dit project is gefinancierd uit het biodiversiteitstimuleringsprogramma van NWO.

Datum en tijd vrijdag 19 november 2004, 14.45 uur
Promovendus A.M. Mouissie, tel. (050)363 88 35, e-mail: a.m. mouissie@biol.rug.nl (werk) Proefschrift Seed dispersal by large herbivores. Implications for the restoration of plant biodiversity Promotor prof.dr. J.P. Bakker
Faculteit wiskunde en natuurwetenschappen
Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Laatst gewijzigd:8 november 2004 15:06