---
Kamervragen en antwoorden
---
Vragen van de leden Van Baalen (VVD) en Timmermans (PvdA) over de Poolse deelname aan de Slag bij Arnhem
16-11-2004 8:50:00
Hierbij bied ik u mede namens de minister-president, minister van Algemene Zaken, de antwoorden aan op de vragen van de leden Van Baalen (VVD) en Timmermans (PvdA) van 16 september 2004 respectievelijk 21 september 2004 over de Poolse deelname aan de Slag bij Arnhem. (kenmerk 2030421470 respectievelijk 2040500010)
DE MINISTER VAN DEFENSIE
1. Heeft u kennisgenomen van de mening van Z.K.H. Prins Bernhard, dat de Poolse militairen die destijds deel namen aan de Slag bij Arnhem daarvoor alsnog, desnoods posthuum, moeten worden onderscheiden, zoals overigens ook H.M. Koningin Wilhelmina destijds reeds een aantal malen heeft verzocht?
Ja.
2. Bent u bereid te onderzoeken of, en zo ja op welke (al dan niet posthume) wijze, een Koninklijke onderscheiding aan de Poolse veteranen mogelijk is?
3. Bent u bereid, indien de mogelijkheid daartoe structureel aanwezig is, de Poolse veteranen die aan de Slag bij Arnhem deelnamen te erkennen via een posthume koninklijke onderscheiding voor hun generaal Stanislaw Sosabowski, de commandant van de Poolse militaire eenheid?
4. Deelt u de mening dat procedurele argumenten een wezenlijke blijk van waardering voor onze Poolse bevrijders, zoals een koninklijke onderscheiding, niet in de weg mogen staan omdat Nederland nimmer bevrijd zou zijn indien onze bevrijders zich slechts van procedurele argumenten hadden bediend?
De Nederlandse regering erkent de moedige inzet van generaal-majoor Sosabowski en zijn manschappen bij de Slag om Arnhem. Terwijl generaal Sosabowski eigenlijk met zijn brigade ingezet had willen worden om zijn eigen vaderland te bevrijden, heeft hij grote offers gebracht voor de bevrijding van Nederland. In 1952 is per ministerieel besluit bepaald dat er geen koninklijke militaire dapperheidsonderscheidingen in verband met de Tweede Wereldoorlog meer worden toegekend. Ik ben niet voornemens op dit ministerieel besluit terug te komen door hem of anderen een dapperheidsonderscheiding toe te kennen. De Nederlandse regering wil wel haar waardering laten blijken door op korte termijn een geschikt geschenk als eerbetoon te overhandigen aan de Poolse 6 Air Assault brigade, de brigade die de traditie van Sosabowski en zijn manschappen voortzet. Thans wordt bezien wat een gepast geschenk en een gepaste gelegenheid zou zijn.
Antwoorden op de vragen van het lid Timmermans (PvdA) over Poolse deelname aan slag bij Arnhem (2040500010, ingezonden 21 september 2004)
1. Kent u de reportage over de bijdrage van de Poolse brigade aan de Operatie Market Garden in september 1944?
Ja.
2. Deelt u de analyse dat het onjuist is dat de Poolse parachutistenbrigade expliciet dan wel impliciet de schuld heeft gekregen voor het mislukken van Market Garden? Deelt u de analyse dat de manschappen onder leiding van generaal Sosabowski met zeer groot risico en met zeer grote verliezen een operatie hebben uitgevoerd die het uiteindelijk mogelijk maakte duizenden Britse parachutisten naar bevrijd gebied te laten terugkeren?
Omtrent de schuldvraag van het mislukken van de operatie Market Garden is veel gezegd en geschreven. In de internationale literatuur wordt de schuld voor deze mislukking niet gelegd bij de Poolse parachutistenbrigade. De omstandigheden waaronder deze brigade moest optreden waren zeer ongunstig. De Poolse manschappen onder leiding van generaal Sosabowski hebben bij de evacuatie van geallieerde troepen van de noordelijke Rijnoever grote risicos gelopen en dientengevolge zware verliezen geleden. Ik zie geen reden aan te nemen dat de literatuur een onjuist beeld geeft.
3. Zo ja, deelt u dan ook de mening dat het hoog tijd is voor eerherstel van de Poolse parachutistenbrigade, haar commandant en haar manschappen, zowel diegenen die de operatie hebben overleefd, als de gewonden en gesneuvelden?
4. Zo ja, bent u bereid om het ministeriële besluit uit 1952, waarbij is besloten om geen medailles meer uit te reiken voor dapperheidsdaden, terug te draaien? Bent u vervolgens bereid generaal Sosabowski postuum een onderscheiding voor zijn dapperheid te verlenen en voorts te bezien of andere militairen van de brigade in aanmerking komen voor een dergelijke onderscheiding?
Zie het antwoord op de vragen 2, 3 en 4 van het lid Van Baalen.
5. Bent u bereid, als gebaar naar onze Poolse bevrijders wier bijdrage aan de bevrijding zo duidelijk onderbelicht is gebleven, bij de viering van de bevrijding in 2005 de Poolse president als speciale gast uit te nodigen, zodat de viering ook mede in het teken zal staan van de band die tussen onze volkeren bij de bevrijding is ontstaan?
H.M. de Koningin heeft eind 2003 de Poolse president Kwasniewski uitgenodigd voor een officieel bezoek aan Nederland op 30 en 31 oktober 2004 ter herdenking van de Poolse bijdrage aan de bevrijding van Nederland. President Kwasniewski heeft deze uitnodiging aangenomen. H.M. de Koningin en president Kwasniewski hebben op 31 oktober gezamenlijk de herdenking van de bevrijding van Breda door de eerste onafhankelijke Poolse Pantserdivisie bijgewoond. Het is niet gebruikelijk een dergelijk bezoek binnen een jaar te herhalen.
Nieuws Nieuwsberichten