CDA
18-11-04
Van der Linden: voorstander van monitoring Turkije tijdens
toetredingsonderhandelingen
Zelden is een voorzitterschap met zoveel problemen tegelijk
geconfronteerd, aldus senator Rene van der Linden, tijdens de
behandeling van de Staat van de Unie, in de Eerste Kamer op dinsdag 9
november.
Het valt samen met een buitengewoon moeilijke periode in de Europese
Unie. De overgang van de oude naar de nieuwe Commissie, de uitbreiding
van 15 naar 25 leden, een overwegend vernieuwd Europees Parlement en
een botsing tussen Europees Parlement en boogde Commissie. Dat laatste
probleem lijkt nu spoedig tot het verleden te behoren. In het gevecht
tussen het europees Parlement en de commissie wreekt zich de wijze
waarop de voorzitter van de Commissie wordt benoemd door de Raad en de
individuele leden door de lidstaten worden aangeleverd. Het is
uitgegroeid tot een strijd om de macht van het Europees Parlement ten
opzichte van de Commissie en meer nog de Raad. Het Europees Parlement
heeft zijn politieke positie versterkt en dat moet ook gezien worden
als een signaal aan de Raad om kandidaten scherper te selecteren.
Terecht hebben de leden van het Europees Parlement zich niet door de
eigen regeringsleiders in het gelid laten zetten. Ik betwijfel of het
de positie van de voorzitter van de Commissie uiteindelijk zal
versterken. Dit zal mede afhangen van het optreden van de Commissie
als geheel en de individuele leden ervan.
Nabuurschapsbeleid
Over het nabuurschapsbeleid merkte Van der Linden op: Het is duidelijk
dat het nabuurschapsbeleid in politiek opzicht van zeer groot belang
is voor de Europese Unie. Met dit beleid trekt de Europese Unie
duidelijke grenzen tussen landen die in de voorzienbare toekomst lid
kunnen worden en landen die daar niet voor in aanmerking komen. () Het
betreft een zeer heterogene groep waarop onderscheiden instrumentaria
van toepassing zijn. De Europese Commissie maakt in haar eigen
berichten uitgebreid gebruik van de rapportage van de verschillende
monitoringsmechanisme en van de expertise die binnen de Raad van
Europa aanwezig is. Dit geldt voor zowel de kandidaat-lidstaten als de
nabuurschapslanden. Meer en betere samenwerking met de Raad van
Europa, die een geïnstitutionaliseerde structuur heeft met een uniek
samengestelde parlementaire assemblee en langjarige ervaring op het
punt van democratie, rechtsstaat en mensenrechten, zal ook het
EU-nabuurschapsbeleid een hechtere politieke verankering geven. De
erkenning van de Raad van Europa als politieke partner, de toetreding
van de EU tot het EVRM [Europees Verdrag van de Rechten van de Mens,
red.] en een nauwere samenwerking tussen het EP en de Assemblee van de
Raad van Europa, waaraan gewerkt wordt, zouden een belangrijke stap
vooruit zijn in de architectuur van Europa waarbij nieuwe, dure
structuren worden voorkomen.
Turkije
Senator van der Linden maakte een groot compliment aan het adres van
de Turkse regering voor haar inspaningen en de vooruitgang die zij
daarbij heeft geboekt. Van der Linden: Dit had niemand verwacht en
deze vooruitgang kent eigenlijk zijn weerga niet. Turkije staat voor
een gigantisch veranderingsproces, ook in mentaal opzicht. Wij willen
ons constructief en kritisch opstellen, streng maar rechtvaardig. Dat
wil zeggen: geen compromissen bij het doorvoeren en het toepassen van
de Kopenhagencriteria. In de praktijk en in mentaal opzicht heeft
Turkije nog een lange weg te gaan. Wij stemmen graag in met de
introductie van een nieuw toetredingsinstrument door de Europese
Commissie, te weten monitoring van voortgang van dit proces met
eventuele opschortende werking. Dit is overigens iets waarmee de Raad
van Europa al jaren ervaring heeft. Bij de start van de
onderhandelingen dienen de politieke criteria, in combinatie met de
monitoring onderdeel van het proces uit te maken. De CDA-fractie kan
instemmen met het besluit tot het starten van de
toetredingsonderhandelingen met Turkije in onder de voorwaarde dat
kwesties als martelingen, vrijheid van godsdienst, opleiding en het
stichten van kerken op de agenda blijven en dat op die punten concrete
vooruitgang wordt geboekt."
CDA