Algemene politieke beschouwingen
woensdag 17 november 2004
Tijdens de Algemene politieke beschouwingen in de Eerste Kamer heeft
de CDA-fractie kanttekeningen gemaakt bij het begrip 'eigen
verantwoordelijkheid' waar het Kabinet-Balkenende voortdurend op
tamboereert. Fractievoorzitter Werner van de CDA zei: "In de ijver om
te hervormen wordt wel eens te gemakkelijk naar de 'eigen'
verantwoordelijkheid verwezen zonder dat voldoende is nagegaan of
degenen wie het betreft zelf in de positie verkeren die eigen
verantwoordelijkheid ook werkelijk te kunnen dragen".
Waar draagkracht ontbreekt ligt de grens van de eigen
verantwoordelijkheid en begint de sol idariteit,betoogdeWerner.De
CDA-fractieleider vroeg nadrukkelijk aan het kabinet om duidelijk aan
te geven bij een beroep op de eigen verantwoordelijkheid dat deze ook
in redelijkheid gedragen kan worden.
Fractieleider Noten van de PvdA hield het kabinet andere instrumenten
voor dan de eigen verantwoordelijkheid om veranderingen in de
samenleving te bereiken: democratisering en medezeggenschap. De
PvdA-fractieleider verwees naar de grote maatschappelijke beweging van
steeds hoger en beter opgeleide mensen die gebruik kunnen maken van
steeds betere en snellere informatie en zo door allerlei vormen van
zelforganisatie goed in staat zijn om een grotere autonomie op
verantwoorde wijze zelf inhoud te geven. Noten: "Dit is iets anders
dan een ongebreidelde politieke keuze voor het individuele belang". De
PvdA-er gaf aan dat het in zijn visie gaat om een doorzetten van de
democratiserings- en medezeggenschapsideeëen uit de jaren zeventig.
Maar dan niet democratisering en medezeggenschap als doel op zichzelf
maar als onderdeel van een effectieve strategie om problemen die zich
decentraal voordoen ook decentraal op te lossen".
Fractieleider Werner van het CDA maakte zich zorgen over het
functioneren van de overheid. "Dat begint met kwalitatief goede
wetgeving en het afschaffen van overbodige en onzinnige regelgeving",
zei Werner. Volgens de CDA-er heeft de senaat de regering op dit punt
al vaak gecorrigeerd. Dat blijkt uit de 20 novelles (aanpassing
wetsvoorstellen nadat ze al door de Tweede Kamer zijn aangenomen) die
de Eerste Kamer in het afgelopen jaar heeft bewerkstelligd. Werner:
"Met name het overgangsrecht, zeker nu zulke fundamentele
veranderingen worden voorgestaan en gebroken wordt met het verleden,
vraagt de volle aandacht". Kritiek had Werner op de wijze waarop de
regering vorm geeft aan de decentralisatie van beleid nu tegelijk de
posities van gemeenten en provincies worden uitgehold door inperking
van het eigen belastinggebied en de versterking van de centrale regie
van het rijk. Volgens de CDA-er ondergaan provincies en gemeenten 'een
bombardement van zware veranderingen'. Hij verwees naar de gekozen
burgemeester, de afschaffing van de onroerend zaakbelasting en vele
nieuwe taken, o.a. op grond van de Wet Werk en Bijstand en de Wet op
de Maatschappelijke Organisaties.
Gekozen burgemeester
Werner liet doorschemeren dat de CDA-fractie in de senaat niet zonder
slag of stoot voor het voorstel van minister De Graaf (D66,
bestuurlijke vernieuwing) zal stemmen om de door de Kroon benoemde
burgemeester uit de grondwet te schrappen en zo de weg vrij te maken
voor een rechtstreeks door de kiezers gekozen burgemeester. "Het is
niet voor niets dat onze fractie in het verleden meermalen tegen
gelijksoortige voorstellen tot grondwetswijziging heeft gestemd",
waarschuwde Werner.
PvdA-woordvoerder Noten liet op dit punt de opstelling van zijn
fractie nog in het midden.. "Ik heb al enige tijd visioenen van een
Kabinet-Balkenende II dat in het voorjaar van 2005 valt, en wel in de
Eerste Kamer en bovendien over de gekozen burgemeester", zei Noten.
Daartoe uitgedaagd door Schuyer (D66) en Kox (SP) liet Noten zich
evenwel niet in de kaart kijken over de houding van de PvdA in de
senaat over het schrappen van de benoemde burgemeester uit de grondwet
en de verkiezing door de bevolking. Noten: "Misschien wil het kabinet
me een plezier doen, als het dan toch valt, mag het dan zijn over iets
dat de moeite waard is?"
Ondernemers
De VVD-fractie ziet de oplossing voor veel problemen in de samenleving
in het stimuleren van het vrije ondernemersschap. Volgens
fractievoorzitter Van den Broek van de VVD heeft Nederland zich uit de
markt geprijsd door jarenlange bovenmatige loonstijgingen en
verbeteringen van de overige arbeidsvoorwaarden. De Nederlander heeft
volgens de VVD bovendien veel vrije tijd en werkt weinig uren. De
werkweek in Nederland is 37 uur gemiddeld en in de Europese Unie 38,2
uur. Het totaal aantal vakantie- en verlofdagen bedraagt in Nederland
31,3 gemiddeld en in de EU 25,3. De sleutel tot herstel en tot hogere
welvaart ligt in het ondernemerschap. Van den Broek noemde het
'dramatisch' dat in Nederland 68% van de bevolking de voorkeur geeft
aan loondienst boven ondernemerschap. Een van de belemmeringen voor
ondernemers is de administratieve lastendruk. Deze bedragen op
jaarbasis 17,1 miljard euro, ongeveer de helft als gevolg van Europese
regelgeving en de helft door Nederlandse regels.
De VVD in de senaat vindt het moment gekomen om de publieke
bedrijfsorganisatie grotendeels op te heffen. De product- en
bedrijfschappen zijn verantwoordelijk voor extra regeldruk richting
ondernemers. "Ze hebben bevoegdheden zonder democratische controle.
Dat stuit ons liberalen tegen de borst", zei mevrouw Van den Broek.
Als grote ergernis van ondernemers noemde Van den Broek dat de
overheid zich vaak zelf niet aan regels en termijnen houdt. De VVD
staat sympathiek tegenover een voorstel van de PvdA in de Tweede Kamer
om de overheid een boete te laten betalen voor iedere dag dat deze te
laat is met een besluit.
Met de linkse fracties is ook regeringspartij CDA bezorgd over de
stijgende lasten voor mensen met lagere inkomens. Het CDA wil een
plafond invoeren: tot een bepaald percentage van het inkomen. Ook is
het CDA niet overtuigd dat de basisverzekering tegen ziektekosten die
het kabinet voorstaat de lagere inkomensgroepen voldoende ontziet.
Werner keerde zich ook tegen het voornemen van minister Hoogervorst om
vrije marktwerking toe te laten in de gezondheidszorg. "De CDA-fractie
is er nog even niet aan toe dat de winst die gemaakt wordt op de
behandeling van psychiatrische patiënten wordt uitgekeerd in de vorm
van dividend aan de aandeelhouders", zei de CDA-fractievoorzitter.
GroenLinks-fractievoorzitter De Wolff zei dat het kabinet 'geen kaas
heeft gegeten van sociale rechtvaardigheid". Zij verwees naar de
bezuinigingen in de gesubsidieerde arbeid, de huursubsidie en de
ziektekostenverzekering. Volgens De Wolff is de WAO een
buikpijndossier waarvan kleine werkgevers zonder
reïntegratiemogelijkheden en vooral gedeeltelijk arbeidsongeschikten
met een uitkering onder het sociaal minimum het slachtoffer worden.
SP-fractievoorzitter Kox riep minister Van der Hoeven (CDA, onderwijs)
op eens met de vuist op tafel te slaan in de ministerraad om het
VMBO-onderwijs, waar zestig procent van de kinderen na de basisschool
naar toegaat, een oppepper te kunnen geven.
Schuyer (D66) las minister Donner (CDA, justitie) de les over diens
aanvallen op de media. Volgens CDA-fractieleider Werner is de minister
verkeerd geciteerd in NRC-Handelsblad.
Schuurman (ChristenUnie) vroeg aandacht voor het dreigende
anti-semitisme in Europa. Als voorzitter van de EU zou Nederland
moeten proberen tegen te gaan dat het Midden-Oostenconflict naar
Europa wordt geëxporteerd.
Holdijk (SGP) adviseerde de regering om de preventieve ontslagtoets af
te schaffen.
Ten Hoeve (Onafhankelijke Senaatsfractie) vroeg een voor het Noorden
vriendelijker verdeling van de aardgasbaten.
---
Aan de informatie op deze site kunnen geen rechten worden ontleend.
Eerste Kamer der Staten Generaal