D66 wil dat kiezers bij de volgende verkiezingen directe invloed
krijgen op wie de nieuwe minister-president wordt. Daarom zouden
kiezers, vooruitlopend op de direct gekozen premier, een stem moeten
kunnen uitbrengen op de formateur van hun keuze. Daarvoor is niet
eerst een grondwetswijziging nodig, zoals voor de rechtstreeks gekozen
minister-president. Tweede-Kamerlid Boris van der Ham stelt morgen bij
de begrotingsbehandeling Binnenlandse Zaken voor dat de regering een
voorstel hiertoe uitwerkt in de studie naar de direct gekozen
minister-president die al in het hoofdlijnenakkoord is aangekondigd.
Van der Ham: `Kiezers kunnen maar weinig invloed uitoefenen op welke
coalitie en minister-president er komt. Nu wordt dat allemaal pas na
de verkiezingen besloten. Dat is in toenemende mate onacceptabel,
omdat de minister-president steeds belangrijker wordt in de ogen van
de kiezers. D66 ziet dit voorstel als een stap op weg naar de
rechtstreeks gekozen minister-president'.
Hoewel de gang van zaken tijdens de formatie niet in het geschreven
staatsrecht is opgenomen, wordt de formateur in de regel de
minister-president. D66 wil dat de politiek bij de vorming van een
regering haar oor te luister legt bij de bevolking. De verschillende
partijen zouden dan een kandidaat-formateur kunnen stellen. Job Cohen
had op deze manier bijvoorbeeld officieel door Wouter Bos naar voren
geschoven kunnen worden.
Van der Ham: `Door de formateur te kiezen kan de kiezer ook een kleur
van een coalitie aangeven. Dat lost een groot probleem op met de
huidige praktijk, waarin de kiezer geen enkele inspraak heeft in de te
vormen coalitie'.
D66 ziet niets in voorstellen om kiezers coalitievoorkeuren voor te
leggen. Volgens Van der Ham is dat een schijnoplossing. `Niemand is
dan verantwoordelijk voor de te vormen coalitie. Zo'n uitslag kan de
politiek veel te makkelijk naast zich neerleggen'
16-11-2004 17:52
D66