Den Haag, 15 november 2004
Bijdrage van Ferd Crone (PvdA) aan het WO Fiscaal pakket 2005
Haal solidariteit uit het vergeetboek!
Algemeen
Het fiscaal pakket 2005 bestaat uit drie wetsvoorstellen
Fiscale Onderhoudswet (29 678),
Overige Fiscale Maatregelen (29 758) en
Belastingplan 2005 (29767)
Met het fiscaal pakket 2005 wordt een tweede stap gezet in de realisatie van het uitvoeren van de beleidsvoornemens uit het Hoofdlijnenakkoord van dit kabinet. Speerpunten hierin zijn:
. Arbeidsparticipatie en gerichte inkomensondersteuning
. Verbetering van het ondernemings- en vestigingsklimaat en
. Vergroening.
---
Fiscale Onderhoudswet
Met de voorgestelde maatregelen (overwegend technisch) in deze wet kunnen wij akkoord gaan. Wel zijn wij benaderd door de Gehandicapten Raad over een vermeende inkomensderving m.b.t. de nieuwe TBU-regeling. Gr. Links heeft hier vorig jaar het voortouw in genomen en is op dit moment zich aan het voorbereiden op een amendement. Zodra hier duidelijkheid overkomt overweeg ik mee te tekenen.
Overige Fiscale Maatregelen
Weekenduitgaven gehandicapte kinderen
Voor weekend bezoek aan kinderen (die te slecht zijn om naar huis te worden gehaald) geldt geen reisaftrek van 0.18 euro, terwijl als het kind op weekend bezoek naar huis wordt gehaald wel een reisaftrek van 0,18 euro bestaat. We willen dat gelijk trekken, allemaal .
De vragen van de PvdA hierover zijn niet juist beantwoord.
Het gaat om kinderen ouder dan 30 jaar en niet jonger zoals wordt geantwoord.
Bovendien gaat het om ernstig gehandicapte kinderen die nooit een gezamenlijke huishouding hebben gevoerd maar meteen in een verpleegtehuis zijn terecht gekomen.
Dwangsommen
De VVD heeft een amendement ingediend om de dwangsom te schrappen, die het kabinet wil invoeren om bij informatieverzameling een sanctie te hebben. Wij steunen het kabinet, maar vragen wel uitleg hoe de dwangsom gehanteerd gaat worden. De VVD heeft altijd een grote mond t..a.v. criminaliteit maar als het om preventie gaat dit weer terugdraaien.
Belastingplan 2005
Algemeen
Het Belastingplan 2005 vertaalt kabinetsbeleid naar belastingtarieven. Onze twee hoofdpunten zijn:
- de versterking van de economie wordt te eenzijdig gezocht in verlaging van de vennootschapsbelasting voor grote ondernemingen. Wij willen het accent leggen op werkgelegenheid en MKB,
- de lastenverdeling over is gezinnen onredelijk: de hogere inkomens worden teveel uit de wind gehouden, de koopkracht van de laagste inkomens gaat te hard achteruit.
Aanpak structurele problemen
De staatssecretaris betreurt dat de PvdA de relatie niet ziet tussen de maatregelen van het Belastingplan en de structuurhervormingen Wij begrijpen dat niet, want het kabinet:
· wil niks doen met het probleem van de hypotheekrenteaftrek, zelfs geen studie, ondanks waarschuwingen van internationale organisaties (OESO), en oproepen van NVB, Vereniging Eigen Huis, maar ook prominenten in de eigen partij (Lodder, Aantjes, De Vries) en nu zelfs de VVD,
· wil niks doen aan vlaktaks;
· wil niks doen aan de fiscale aftrek van bovenmatige pensioenopbouw.
In onze Beterbegroting hebben we aangegeven hoe het anders en beter kan, maar het kabinet wijst op hautaine wijze de uitgestoken hand af .
Ik bepleit een integrale discussie over de belastingen: een vlaktaks wordt interessant als we grote aftrekposten er bij betrekken (Hrente en pensioenaftopping) en nu ook de OZB en Overdrachtsbelasting (in de geest van Dekker en Veenendaal). Dat kan leiden tot een lager algemeen tarief dan 42%, waarbij ik twee aspecten toevoeg
- heffingskortingen voor specifieke kosten, zoals voor kinderen, huren/wonen, zorg en ouderen
- een tweede belastingtarief voor echte topinkomens, bv. 60 % boven de 60.000 ¤
Dan hebben we een stelsel dat veel eerlijker is en ook de marktprikkels economisch veel effectiever maakt, en heel veel administratieve rompslomp bespaart!
Dit stelsel zal beter zijn voor vooral de middengroepen, want zij hebben nu het minst profijt van de overheid, zo blijkt uit de SCPstudie met dezelfde titel.
Vpb
Natuurlijk leidt een lager tarief tot meer winst en dat maakt Nederland aantrekkelijker. Maar er zijn meer wegen die naar Rome leiden. Problemen als slecht onderwijs, files en inflexibiliteit van de arbeidsmarkt zijn minstens zo belangrijk. Maar dat pakt het kabinet niet aan. De VVD lijkt alleen geïnteresseerd in de slogan: "tarieven omlaag, snelheidsgrenzen omhoog". Staatssecretaris Wijn van Belastingen en staatssecretaris Van Geel van Milieu mogen erachter aan rennen om de problemen op te lossen.
Een te snelle Vpb-verlaging lost niets op, lokt alleen maar verdere Europese concurrentie uit en gaat ten koste van andere zinvolle maatregelen, er worden nu miljarden weggeven.
Opmerkelijk is wel dat de staatssecretaris zegt dat de volgende belastingherziening VPB opnieuw neutraal moet zijn, dus gefinancierd uit lastenverzwaringen elders. Dus een sigaar uit eigen doos, alsnog het grijskenteken weg?
Overigens heeft Verhagen de lasten verschoven naar de gezinnen: die krijgen een extra lastenverzwaring van 545 mln, met dank aan Verhagen een cadeautje voor het bedrijfsleven! Gaat dat over een paar jaar weer beginnen?
Een verlaging van de loon- en inkomstenbelasting levert meer banen op bij een praktisch gelijke economische groei. Klaarblijkelijk heeft het kabinet daar geen oren naar.
Schande dat Nederland op de Informele Ecofin in Scheveningen geen afspraken heeft bepleit om de race to the bottom niet te voorkomen. Het kabinet heeft de gouden kans van het EU-voorzitterschap gewoon laten lopen.
Wij willen - zoals aangekondigd in onze Beterbegroting en bij de behandeling van de begrotingen Justitie en OCW - een deel (85 mln) van het budget voor de VPB-verlaging (we beperken de VPBverlaging met 400 mln) gebruiken om het budget per BVE-leerling constant te houden (45 mln) en de bezuiniging op justitiële jeugdinrichtingen ongedaan te maken (40 mln). Daarnaast zetten we 100 mln in voor de algemene investeringsaftrek voor MKB en 200 mln om de werkgevers vrij te stellen van werkgeverslasten voor jongeren.
Koopkracht: verdeling van lasten
Het kabinet vindt dat er sprake is van een evenwichtige verdeling (p. 7) en in meerjarig perspectief nivellering (p. 7). CDA-prominenten zijn een andere mening toegedaan. Met recht, want het kabinet schetst een onzuiver beeld:
· de bijzondere bijstand wordt gewoonlijk aangewezen als het instrument om de ergste problemen te bestrijden. Trots meldt het kabinet dat er 25 mln extra is voor de bijzondere bijstand. Pas op onze vraag erkent het kabinet dat het budget met 75 miljoen is verlaagd omdat de verhoging in 2004 (80 + 20 mln) eenmalig was (p.16). Dat is schandalig rekenen! Overigens blijft de bijzondere bijstand buiten het koopkrachtplaatje, dus ook de verlaging ervan.
· Voor de eigen bijdrage wordt een verhoging gerekend van ¤ 63 per jaar en een gemiddelde teruggave van ¤ 83 per persoon per jaar. Een bedrag van ¤ 20 wordt gezien als verminderd gebruik. In koopkrachttermen: een voordeel. Maar de kosten blijven: ze worden alleen verschoven naar de (oudere en kwetsbare) burgers en het koopkrachtplaatje verbetert erdoor. Beschamend. Tegenover zulke tegenvallers staan meevallers. Maar die vallen toe aan een andere categorie: de huiseigenaar die zijn hypotheek heeft afbetaald (Hillen) en de auto-van-de-zaakrijder. Het Nibud-onderzoek van mei 2004 bracht dat genadeloos aan het licht.
· Het kabinet presenteert cijfers over de meerjarige koopkrachtontwikkeling. Daarbij wordt schaamteloos gebruik gemaakt van beleid van Kok II (p.10). Dat blijkt uit het volgende staatje uit dezelfde bron (MEV 2005):
Tabelletje van het kabinet:
1990-1994
1995-1999
2000-2005
Modaal alleenstaand
1 ½
2
2 ¼
2-verdiener 1,5 modaal
..
2
6 ¾
Minimum +
2 ¼
4 ½
15
Minimumuitk m.k.
- 1 ¼
2 ¼
7
Idem z.k.
- 1 ½
2
1 ¼
Nu de cijfers uit dezelfde bron, gerangschikt naar beleidsperiode:
Kok I '95-'98
Kok II '99-'02
2003-2005
Modaal alleenstaand
2
5,5
-3,3
2-verdiener 1,5 modaal
..
7,8
-1,05
Minimum +
4,2
13,0
1,55
Minimumuitk m.k.
2,2
7,9
-0,9
Idem z.k.
1,8
4,6
-3,3
Zo ontstaat een ander beeld: wat de kabinetten Kok presteerden wordt nu in hoog tempo afgebroken. De minima bloeden stevig.
· Deze cijfers zijn nog vertekend, want talloze minima kunnen hun belastingkortingen niet verzilveren, omdat ze te weinig belastingen/premis betalen: 91 mln. kan zo niet worden uitgekeerd aan (minimaal) 125.000 personen, per definitie de armen, omdat de Belastingsdienst niet verzilvert. Dit niet-verzilveren levert nog een ander probleem op: het is de reden om de bruto AOW voor iedereen te verhogen met ¤ 60 (kosten 150 mln), terwijl een extra belastingkorting voor AOW-ers met alleen AOW en aanvullend pensioen tot ¤ 5.000 in totaal 75 mln zou kosten: die 75 mln willen wij gebruiken om de verzilveringsproblematiek op te lossen.
· Het kabinet verhoogt de algemene heffingskorting met ¤ 30 per persoon, kosten 365 mln. (p. 15). We zouden een deel daarvan kunnen inzetten voor de onderkant van het inkomensgebouw (evt. bijzondere bijstand naar oude niveau brengen).
· Het kabinet verlaagt de algemene kinderkorting met ¤ 34 per jaar en verhoogt de aanvullende kinderkorting met ¤ 135. Een verdere verlaging van de kinderkorting (voor inkomens tot ¤ 59.612 per jaar) met ¤ 40 biedt ruimte voor een verdere verhoging van de aanvullende kinderkorting (voor inkomens tot ¤ 30.225 per jaar) met ¤ 100 en is gunstig voor gezinnen met lagere inkomens (modaal + 0,3%, inactieve minima + 0,4%) (p. 14).
· Door de sterke stijging van de olieprijzen stijgen de gas- en elektriciteitsprijzen (meerkosten gezinnen: ¤ 150 per jaar) én de inflatie, maar ook de gasbaten. In 2004 greep het kabinet een lager dan verwachte inflatie aan om de awbz-premie te verhogen. Nu kunnen we met datzelfde argument de raming van de gasbaten verhogen met 300 mln, uitgaande van een prijsstijging van ruim $2 per vat (MEV 2005: $35 per vat, huidige prijs boven $50 per vat), om de awbz-premie tijdelijk te verlagen (p. 15).
AWBZ-premie
Deze premie wordt nu alleen geheven over de belastingschijven 1 en 2. Niet over de schijven 3 en 4.
Ons voorstel de AWBZ-premie te heffen over alle 4 de schijven wordt beantwoord met het ongeldige argument dat dit dan ook zou moeten gelden voor AOW- en ANW-premie.
Ons voorstel blijft de kosten van de zorg beter te verdelen over de inkomens. Daarom willen we de awbz-premie over alle 4 schijven gaan heffen (onder gelijktijdige aanpassing van de belastingtarieven, zodat de gecombineerde tarieven in de schijven 1-2-3 gelijk blijven en het tarief in schijf 4 stijgt met 3%-punt). De opbrengst kan worden gebruikt om de zorg te versterken.
Grijskenteken/lease auto
Wij staan positief tegen de laatste wijziging het grijskenteken voor de echte ondernemer te handhaven en voor de particuliere bezitter het af te schaffen, het wordt immers gedekt binnen de ondernemersbelastingen.
We willen wel steun geven aan een overgangsregeling voor particulieren die nu plotseling worden geconfronteerd met een hogere wegenbelasting.
Dienen een amendement in voor het vrijwaren van de bijtelling voor de niet luxe busjes/bestelauto met 2 zitplaatsen, de schildersbusjes e.d. Dat scheelt enorme administratieve lasten.
Het kabinet wil de lease auto in de loonbelasting brengen. Dat brengt enorme administratieve lasten met zich mee voor de werkgever. Dit rijmt niet met de grote mond van het kabinet de administratieve lasten met 25% terug te dringen. Amendement indienen om deze wijziging terug te draaien, zodat de bijtelling in de inkomstenbelasting blijft.
PM: vergroening De PvdA wil biobrandstoffen vrijstellen van accijnzen
Partij van de Arbeid