GroenLinks - Heerlen berichten vanuit de raad 51 11-4
Inhoud
* GroenLinks en SP niet akkoord met bestemmingsplan voor deelgebied Uterweg
* Integraal beheer openbare ruimte
* Klimaatbeleidsplan 2004 - 2010
* Bekenvisie
* Nieuw Meerjaren Ontwikkelingsprogramma GSB III
* Onderzoek naar Kredietbank Limburg
* Persoonsgebonden budget onder druk
* Mededelingen
GroenLinks en SP niet akkoord met bestemmingsplan deelgebied Uterweg
Langs de Uterweg en in de hoek tussen de Uterweg en de Oude Brunssummerweg zijn en worden momenteel woningen gebouwd. Het gebied maakt deel uit van het Heidserpark dat behalve recreatie ook natuurgebied is (uitloper van de Brunssummerheide en verbindingszone met het Caumerbeekdal). Dat er langs de Uterweg woningen zijn gebouwd, is nog wel te billikken. Maar dat men tussen de Oude Brunssummerweg en de Uterweg nog een kwart ronde weg met aan beide zijden huizen moet aanleggen, vindt GroenLinks niet gewenst.
De vaststelling door de gemeenteraad van het bestemmingsplan "Heerlerheide Schil - deelgebied Uterweg-Noord" komt rijkelijk laat. De weg ligt er al en er zijn ook al bouwactiviteiten. Dat is mede het gevolg van de nieuwe verkorte planologische procedures die de gemeenteraad buiten spel zetten (vrijstellingsprocedure ex art. 19 lid 2). Maar ook toen 5 jaar geleden de Ontwikkelingsvisie Heerlen werd vastgesteld, stond daar al deze locatie op. Toen waren we al tegen deze uitbreiding. En nu heeft GroenLinks, samen met de SP, tegen gestemd, meer vanwege principes en consequent gedrag dan dat dit enig praktisch effect zal hebben.
Integraal beheer openbare ruimte (IBOR)
In twee mooi uitgevoerde rapporten van samen twee cm. dik heeft het college voorstellen omschreven over hoe het beste de openbare ruimte kan worden beheerd. IBOR is een nieuw instrumentarium waarmee planmatig en samenhangend het beheer en het onderhoud van de openbare ruimte gestalte kan krijgen. Het gaat hier dan vooral om weg- en groenonderhoud, maar dan wel breed bezien en vooral ook in overleg met buurtorganisaties. Zo is ook omschreven wat de gewenste kwaliteit van beheer en onderhoud zijn en wat het mag kosten.
Op zich had de gemeenteraad veel lof voor deze samenhangende aanpak. Ook GroenLinks, al hadden we enkele opmerkingen. Het is van belang dat behalve buurtorganisaties ook de natuurorganisaties kunnen meepraten over met name het beheer van de natuur- en recreatiegebieden. Daarnaast verdient handhaving in de natuurgebieden meer aandacht dan tot nu toe.
De nota IBOR laat ook (beperkt) ruimte over voor het gebruik van vergif voor de bestrijding van onkruiden en dergelijke. Volgens GroenLinks moet het gebruik van gif (maar ook het snoeien in natuurgebieden) zo beperkt mogelijk plaatsvinden. Daarbij dacht Harrie Winteraeken onder andere aan het gebruik van Diuron (inmiddels 5 jaar verboden, maar nog steeds in het water van de Geleenbeek bovenmatig aanwezig) en Glyfosaat, waarvan afbraakproducten uiteindelijk nog in het drinkwater kunnen komen. Terwijl wethouder Thei Vrolings verzekerde dat dergelijke bestrijdingsmiddelen uiterst terughoudend worden gebruikt, stelde Riet de Wit (SP) dat de gemeente uit kostenoverwegingen weer meer chemische onkruidbestrijding toepast.
Klimaatbeleidsplan 2004 - 2010
Begin jaren 90 heeft de gemeenteraad het klimaatverbond ondertekend, een actie die voortkwam uit de grote Milieu en Klimaat Conferentie in Rio de Janeiro. Echt verplichtend was dat niet en het beleid sudderde dan ook redelijk door (o.a. met een energiebeleidsplan 1994 - 1998). Op industrieterrein de Beitel staat al enkele jaren een forse windmolen (en hemelsbreed 1 km verderop bij Bocholtz over de grens staan nog zes grotere joekels). We hebben inmiddels (sinds 'n half jaar en dus net binnen twee jaar dat GroenLinks daarom vroeg) in Heerlen groene stroom. De nieuwbouw van de dienst Openbare Werken is erg energievriendelijk. En de gemeente Heerlen neemt deel aan landelijke subsidieprojecten voor zonnepanelen ed. voor particulieren.
Een meer opzienbarend project is het Mijnwaterproject. Er loop op dit moment een fors onderzoek om het warme water in de oude mijngangen op te pompen en de warmte-energie uit dit water te winnen voor stadsverwarming. Zo wordt een nieuwe identiteit gegeven aan het mijnverleden van de stad en een hoop fossiele energie gespaard.
Het energiebeleid en met name de uitstoot van CO2 verdient echter een nieuwe impuls, zeker ook omdat het klimaat nu toch echt aan het veranderen is. Reductie van CO2 kan op twee manieren: door besparing van energie en door het meer inzetten van duurzame energie (geen fossiele brandstoffen).
Op zich is het Klimaatbeleidsplan behoorlijk veelzijdig en het verdient dan ook lof. De gemeente maakt er ook werk van. Heerlen doet tenminste een poging om de doelstellingen van de vervolgconferentie van Kyoto te halen.
GroenLinks heeft in haar bijdrage een aantal accenten gelegd. Het Klimaat is aan het veranderen door menselijk toedoen. Daar merken we op steeds meer terreinen wat van, bijvoorbeeld ook in onze waterhuishouding. Klimaatbeleid is op zich heel belangrijk en een goede uitvoering kan plaatsvinden op diverse terreinen. Het is heel goed dat de CO² - reductie mee moet plaatsvinden via vermindering van het (vracht)autoverkeer. En passant wordt daarmee ook de problematiek van de fijnstof aangepakt. Limburg heeft immers zeer vervuilde lucht en dat verdient een strenger mobiliteitsbeleid (beter openbaar vervoer). Maar ook een ruimtelijk ordeningsbeleid dat minder automobiliteit genereert. GroenLinks pleitte dan ook voor een klimaattoets bij veel plannen. Zo kunnen er ook keuzes worden gemaakt op basis van de gevolgen van deze plannen voor de energiehuishouding, het verkeer en dus het klimaat. Het zal ook de gemeenteraad ervan bewuster maken dat plannen vaak duurzamer kunnen zijn.
De gemeente kan een actiever energiebeleid voeren en zich daarbij ook profileren. Zie daarbij voor voorbeelden de gemeenten Sittard-Geleen (zonne-energiestad) en Venlo (waar gemeentelijke auto's op koolzaadolie rijden). Er kunnen meer windmolens worden geplaatst, niet alleen van die grote, maar ook kleine die bij woningen passen.
Het Mijnwaterproject is op zich zeer nastrevenswaard, maar we hebben er ook begrip voor dat de financiële bijdrage van de gemeente vooralsnog begrensd is (tot een bijdrage van ± ¤ 1 miljoen). Daarnaast zijn er wellicht ook andere mogelijkheden voor warmtewinning uit de bodem, weliswaar niet met de uitstraling van ons mijnverleden, maar wel ook energetisch best verantwoord.
Bekenvisie
Het heeft enkele jaren langer geduurd dan oorspronkelijk de bedoeling was, maar het rapport Inrichtingsvisie Beken is gereed en door de raad vastgesteld. Dat het zo lang geduurd heeft, heeft mee te maken met het feit dat er enkele jaren lang een vacature voor een tweede landschapskundige niet is ingevuld en vervolgens met de bezuinigingen maar weer is geschrapt. De bezuiniging ad ¤ 40.000 zal zich wellicht pas over enkele jaren terugverdienen, want het rapport was door een extern bureau gemaakt en die doen dat ook niet voor niets.
De bekenvisie omvat vooral een inrichtingsplan voor de twee hoofddalen van Heerlen, van de Caumerbeek en de Geleenbeek. Het plan is nog niet financieel onderbouwd maar biedt vooral verbeterpunten aan. Het is samen met de al eerder vastgestelde Groenstructuurplan en Waterplan een toetsingskader voor verdere ruimtelijke plannen (bestemmingsplannen) en concrete maatregelen (bijvoorbeeld herinrichting van de beken en hun omgeving). GroenLinks pleitte er dan ook voor om dit toetsingskader zwaarwegend te laten zijn bij verdere ontwikkelingen in de beekdalen. We sloten ons aan bij een opmerking van Jos Zuidgeest (PvdA) dat er ook contouren moeten komen in de beekdalen, waarbinnen stedelijke ontwikkelingen moeten worden geweerd. Harrie Winteraeken (natuurlijk met veel affiniteit met het onderwerp, maar verder vanwege zijn werk bij het waterschap Roer en Overmaas terughoudend in de discussie) vond dat die contouren zich niet mogen beperken tot de beekdalbodems, maar dat deze hoog op de hellingen en aan de randen van de plateaus moeten komen te liggen.
Nieuw Meerjaren Ontwikkelingsprogramma GSB III
Het grote stedenbeleid (GSB) gaat een nieuwe fase of convenantsperiode in. Daarvoor moet er ook een nieuw programma worden voorgesteld aan het rijk: het Meerjaren Ontwikkelings- programma GSB III 2005 - 2009 (MOP). Omdat Heerlen af wil van zijn klagerig imago, is gekozen voor de titel: "Geloof in eigen kracht". Het GSB is voor Heerlen bijzonder belangrijk, al is het maar omdat er een grote subsidiestroom aan verbonden is (in totaal voor Heerlen ¤ 56,5 miljoen voor vijf jaar). Er zijn brede doeluitkeringen in het vooruitzicht gesteld voor drie domeinen of peilers: 1. Sociaal, integratie en veiligheid, 2. Fysiek en 3. Economie. De eerste peiler is de omvangrijkste met totaal kosten van dik ¤ 44 miljoen dat grotendeels wordt gesubsidieerd.
Het MOP is het plan om de GSB - gelden te verspijkeren en dat moet natuurlijk vooraf goedkeuring hebben van het rijk. Het rijk doet dit via de nota "Samenwerken aan de Krachtige Stad" en overleg met de 30 (binnenkort met Sittard-Geleen 31) steden die in dit
Grotestedenbeleid zitten. Het voert te ver om via deze vanuit de raad alle thema's te behandelen. Dat gebeurde ook niet breedvoerig bij de raadsbehandeling. GroenLinks haalde er enkele onderwerpen uit naar voren.
Het MOP is vooral ambtelijk voorbereid en ook al met het ministerie van Binnenlandse Zaken besproken. Daarbij is op zich erg veel werk verzet. Echter omdat de tijd erg beperkt was, vroeg het college de raad niet alleen om het MOP definitief vast te stellen maar ook om een mandaat om waar noodzakelijk bij de verdere afhandeling nog een aantal gewenste bijsturingen te mogen aanbrengen. Definitief is daarbij dus nogal rekbaar. GroenLinks vroeg of bij de aanpassingen ook de opmerkingen van de gemeenteraad konden worden gevoegd? Daar was wethouder Karel Scholtissen wat vager over. Hij zou de meeste zaken meenemen en ook binnenkort zorgvuldig beantwoorden (beter dan nu een beetje improviserend), maar er zijn ook zaken die beter bij de uitvoering kunnen worden betrokken.
Het voorstel ging er prat op dat er gewerkt was met een programma met meetbare resultaatafspraken. Met het verwateren van het Meerjaren Bestuurlijk Programma (zie vanuit de raad nr. 50 10-4) nog in gedachten, is GroenLinks daar nog vrij kritisch op. Zijn er wel voldoende meetbare resultaten opgenomen? Wethouder Karel Scholtissen bracht een positief antwoord. Vanaf 2005 komt er een beter "volgsysteem" voor de uitvoering van het beleid zoals dat door de raad is vastgesteld en door het college ter hand wordt genomen. Er komen rapportages per kwartaal (zoals nu ook bij het MBP, maar hopelijk eerder dan vroeger en informatiever).
Inhoudelijk vroeg GroenLinks aandacht voor enkele zaken. Zo stond er in de nota: "Er hoeft in Heerlen niemand op straat te slapen". GroenLinks heeft er waardering voor dat het college ervoor zorg draagt dat dit ook daadwerkelijk gebeurt. Daarbij denkt GroenLinks overigens niet alleen aan dakloze drugsverslaafden, alcoholisten en ex-psychiatrische patiënten, maar bijvoorbeeld ook aan vluchtelingen en aan toenemende uithuiszettingen van mensen met schulden.
Een belangrijk deel van de nota gaat over bevorderen van veiligheid. Het verminderen van de criminaliteit gepleegd door volwassen en jeugdige veelplegers is daarbij een thema. Daarbij richt zich het beleid uiteindelijk op het stopzetten van de criminele carrière van de veelpleger door het verbeteren van de leefsituatie. Zo wordt in de nota geconstateerd dat er op dit moment 1 op de 3 verslaafde veelplegers een zorgpas heeft. Betekent dat dus dat 2 op de 3 verslaafde veelplegers nog niet in het zorgsysteem (OAC e.d.) opgenomen is? Voor de hele veelplegeraanpak wil Heerlen ¤ 1.305.000 vrijmaken. GroenLinks had daarbij de indruk dat het hier vooral om ambtelijke menskracht gaat. Krijgen deze mensen ook voldoende gereedschap om hun taak uit te voeren en zijn er daarmee ook voldoende voorzieningen om deze mensen op te vangen en te helpen?
Een thema waar GroenLinks in het verleden zich al voor heeft sterk gemaakt is huiselijk geweld. Daar wordt ook in toenemende mate aandacht aan besteed. Maar GroenLinks heeft wel wat opmerkingen. Het lijkt erop dat men zich vooral richt op het vergroten van de capaciteit in de vrouwenopvang. Maar zijn er hier ook andere meetbare doelstellingen? Er bestaat regionaal al enige tijd een integrale aanpak van huiselijk geweld, waaraan Heerlen (mede op basis van een motie van GroenLinks, zie vanuit de raad 45 4-4) intensiever aan deelneemt. GroenLinks vroeg of de andere gemeenten in Parkstad Limburg dit programma inmiddels ook financieel mee ondersteunen. Volgens GroenLinks moet meer voorkomen worden dat niet het slachtoffer (meestal vrouwen en kinderen) nog eens moet boeten door het huis te moeten verlaten. Vanzelfsprekend moeten mensen die huiselijk geweld toepassen strafrechtelijk worden vervolgd. Maar de veroorzakers zouden ook eerder uit huis gezet moeten worden, het liefst met een straatverbod. GroenLinks vraagt bij de aanpak van huiselijk geweld vooral ook meer aandacht voor preventie. Onlangs is gebleken dat er vooral in de opvoedfase werk van moet worden gemaakt. Een moeilijke jeugd leidt vaak tot excessen op latere leeftijd.
Onlangs hebben er ook in onze omgeving extreme vormen van huiselijk geweld plaatsgevonden, o.a. het vermoorden van ex-partners en verwanten in Kerkrade en Landgraaf. Het is daarbij duidelijk geworden dat er niet alleen teveel illegale wapens in onze samenleving zijn, maar ook legale. GroenLinks wil nog niet spreken van Amerikaanse toestanden, maar geconstateerd moet worden dat ook het legale wapenbezit in onze omgeving erg groot is (een kleine 1000 personen in Parkstad Limburg). Wat men met deze wapens thuis moet doen, is GroenLinks niet duidelijk, maar we nemen aan dat ze niet gebruikt mogen worden. Hoewel Rein Hummel (Leefbaar Heerlen) interrumpeerde met de vraag of GroenLinks zich nu ook al met de Wapenwet wilde bemoeien, richtte Harrie Winteraeken zich zijns inziens terecht tot het college met de vraag of hier niet toch iets aan kan worden gedaan en dat verantwoordelijke instanties kunnen worden aangespoord om terughoudender met het verlenen van wapenvergunningen om te gaan.
Zoals al gezegd: de beantwoording van het college gebeurt schriftelijk.
Onderzoek naar Kredietbank Limburg
Enkele jaren geleden heeft de Raad van Toezicht van de Kredietbank Limburg de toenmalige directeur geschorst en daarna ontslagen. De oorzaak lag in uit de hand gelopen kosten en interne problemen. Naderhand is gebleken dat de toenmalige directeur zich ook schuldig heeft gemaakt aan zelfverrijking. Volgens goed ingelichte bronnen is er een deal met hem gemaakt: hij zou een deel van de ten onrechte verkregen gelden terug geven. Dan zou er ook geen ruchtbaarheid worden gegeven aan deze affaire.
Dat laatste lukt maar ten dele. Echter het lukt de gemeenteraad (en vooral de PvdA en de SP) niet om alle informatie en openheid hierover te krijgen. Men (ook de Heerlense wethouders) beroept zich op intern afgesproken geheimhouding.
In de raadsvergadering lag het voorstel om een raadsonderzoekscommissie in te stellen naar deze affaire. Een raadsonderzoekscommissie wordt in het leven geroepen als alle andere middelen hebben gefaald. De onderzoekscommissie kan namelijk mensen oproepen (zo nodig met behulp van de sterke arm der wet) en onder ede horen. Een raadsonderzoekscommissie is het zwaarste controlemiddel dat de gemeenteraad ter beschikking staat.
De gemeenteraad heeft aan de leden van de rekeningencommissie (tevens met de functie van onderzoekscommissie) gevraagd om dit onderzoek zorgvuldig voor te bereiden. Na beraad tijdens een schorsing heeft Harrie Winteraeken namens de overige leden toegezegd het voorwerk te doen. Ze zullen zo spoedig mogelijk de raad voorstellen doen hoe het onderzoek kan worden uitgevoerd. Dan zal ook worden bezien of de leden van de rekeningencommissie ook de raadsonderzoekscommissie vormen of dat deze een andere samenstelling krijgt.
Persoonsgebonden budget onder druk
De Persoonsgebonden budgetten zijn beschikbaar voor mensen die thuiszorg nodig hebben. Ze krijgen geld om zelf de zorg in te kopen die ze nodig hebben en waarvoor ze ook geïndiceerd zijn door het RIO. Veel mensen hebben thuiszorg nodig. Denk daarbij niet alleen aan ouderen die hulp nodig hebben bij hun persoonlijke verzorging. De thuiszorg staat van oudsher ook voor gespecialiseerde verpleegkundige hulp. Gehandicapten, chronisch zieken, mensen met psychische problemen kunnen vaak met thuishulp thuis fijner en vrijer leven. Het alternatief voor thuiszorg is vaak opname in bijvoorbeeld een verpleegkliniek of gehandicapteninstelling. Er maken steeds meer mensen gebruik van de persoonsgebonden budgetten.
Men koopt zorg in, maar men kan ook (gedeeltelijk) zelf je partner of je kind verzorgen. Er zijn nogal wat mensen voor wie dat met PGB mogelijk wordt gemaakt en er bijvoorbeeld hun baan (deels) voor opgeven.
Het Persoonsgebonden budget staat onder druk. Staatssecretaris Ross van Volksgezondheid wil er op bezuinigen. Er komt waarschijnlijk een plafond in de beschikbare gelden en dus bestedingen. Dat betekent grotere risico's op wachtlijsten en beperktere indicaties dan nodig.
Tevens bestaat het plan om het inkopen van activerende begeleiding af te schaffen. Het gevolg is dat duizenden ouders van kinderen met een handicap of psychische problemen geen hulp meer kunnen krijgen voor hun kind. En er dreigt een mogelijk verbod op het inhuren van huisgenoten of familieleden. Juist zij die het meest kunnen betekenen! Hierdoor zullen heel veel mensen de noodzakelijke zorg niet meer rond kunnen krijgen.
Daarnaast dreigt via de Wet Maatschappelijke Ondersteuning vanaf medio 2005 de huishoudelijke hulp en ondersteunende begeleiding via het PGB te vervallen. Hier zouden dan de gemeenten voor verantwoordelijk worden, maar die zijn daar nog niet klaar voor.
Momenteel lopen er nogal wat acties, die moeten uitmonden in een manifestatie op 30 november in Den Haag. Verder wordt opgeroepen om kamerleden en secretaris Ross te schrijven. Gemeenteraadsleden worden benaderd (ook via dit bericht) met de vraag hier ook op te reageren (liefst voor 24 november).
De actie wordt gecoördineerd door de Vereniging van budgethouders Per Saldo, postbus 19161, 3501 DD Utrecht, telefoon 0900 74 24 857 en
Mededelingen
De volgende bijeenkomst van de fractie vindt plaats op donderdag 2 december as., in de fractiekamer van GroenLinks, kamer O.38 van het stadskantoor (ingang naast Its), aanvang 19.30 uur. Het nummer van de telefoon op deze kamer is: 560 39 38.
Vanuit de raad is een uitgave van de gemeenteraads-fractie van GroenLinks in Heerlen.
Per e - mail is vanuit de raad gratis. Per post kost het abonnement ¤ 5,00 per jaar.
Abonnees worden uitdrukkelijk verzocht om mee te werken aan de verdere verspreiding van vanuit de raad. Dit kan door dit bericht per elektronische post door te sturen. Ook houdt de fractie zich aanbevolen voor nieuwe adressen. Belangstellenden zijn van harte welkom.
Harrie Winteraeken verzorgt de redactie:
Bij hem kunt u terecht voor uw reacties en als u vanuit de raad niet meer wenst te ontvangen. Overigens bestaat de mogelijkheid dat er ook andere (GroenLinkse) berichten worden verzonden via dit elektronische adressenbestand.
GroenLinks Heerlen