Nieuws
Franse Duchenne-muizen maken dystrofine
In het ledenblad Contact en in de Duchenne nieuwsbrief werd al eerder
gesproken over exon-skipping. Met deze techniek kunnen genetische
fouten voor een deel gerepareerd worden. Franse onderzoekers melden
een belangrijk succes.
Het gezaghebbende tijdschrift Science meldt in haar online editie van
vrijdag 5 november jl. dat een groep Franse onderzoekers erin geslaagd
is langdurige productie van dystrofine bij muizen met de
verschijnselen van Duchenne spierdystrofie (mdx-muis) te
bewerkstelligen door middel van "exon skipping". Dit is een nieuwe
vorm van genetische therapie waar ook in Leiden (Dr. Judith van
Deutekom, Humane Genetica, LUMC) aan wordt gewerkt. Met behulp van
zogenaamde antisense moleculen, kleine stukjes synthetisch RNA (
zogenaamde AONs) die kunnen plakken aan specifieke delen van de
genetische code, wordt het in elkaar zetten van de code gemanipuleerd
zodat bepaalde bouwstenen (exonen) worden overgeslagen ("geskipt").
Daarmee kan de leesbaarheid van de genetische code en dus de productie
van een korter, maar grotendeels functioneel dystrofine in Duchenne
patiënten hopelijk worden hersteld. Eigenlijk wordt zo van een
Duchenne dystrofine een Becker dystrofine gemaakt, hetgeen tot een
grote verbetering in Duchenne patiënten zou kunnen leiden.
Voor het introduceren van een therapeutisch antisense molecuul in
spierweefsel van mdx-muizen hebben de Franse onderzoekers nu gebruik
gemaakt van een "AON gastheer-gen" (het zogenaamde U7snRNA-gen) dat
van nature een functie heeft in het bewerken van de code van andere
genen in de celkern. Als onderdeel van dit gen zal de AON in voldoende
mate en langdurig aangemaakt worden in de kern, alwaar de bewerking
van de dystrofine-code ook plaats vindt. Als drager van dit "antisense
gen" is een vector gebruikt die is afgeleid van het
adeno-associated-virus (AAV). Dit soort vectoren lijken zeer veilig,
omdat dit virus geen ziekte veroorzaakt in mensen. Een ander groot
voordeel is dat dit virus heel klein is en een grote voorliefde heeft
voor spierweefsel, dus het transporteert het "antisense gen" heel
efficiënt door het spierweefsel.
Het bijzondere van het Franse onderzoek is gelegen in het feit dat met
deze methode het antisense effect langdurig aanhield en daarmee in
volledige spiergroepen tot de productie van dystrofine leidde
gedurende 13 weken!
Over effecten en eventuele schadelijkheid op langere termijn is nog
onvoldoende bekend. Het experiment, werd, zoals genoemd, verricht bij
muizen. Om de stap naar de toepassing bij mensen te kunnen maken is
nog veel onderzoek nodig. Als onderzoekers daar in de toekomst in
zouden slagen, zou dit leiden kunnen tot een mildere vorm van
spierdystrofie.
Meer achtergrondinformatie over dit onderwerp treft u in het artikel
"Plakken en knippen in spiercellen" dat verscheen in het VSN Contact,
jaargang 35, (2002) nr 1 (februari). Dit artikel is terug te vinden op
het ledengedeelte van de VSN-site.
13 november 2004
VSN - Lt. gen. van Heutszlaan 6 - 3743 JN Baarn tel: 035-5480480
Spierziekten Infolijn: 0900-5480480 - E-mail: vsn@vsn.nl - Postbank
1422400
Vereniging Spierziekten Nederland