Congres-en Studiecentrum VNG

Themabijeenkomst

De praktische invulling van de Rechtmatigheidstoets


12 november Congrescentrum De Reehorst te Ede

Accountantscontrole is een wettelijke verplichting voor een gemeente. Dit is geregeld in de Gemeentewet (artikel 213) en de gemeentelijke verordening ex artikel 213, zoals vastgesteld door de, gemeenteraad. Als gevolg van de wijziging in de wetgeving is het vanaf 1 januari
2004 nodig dat de Raad besluiten neemt over:
* De opdrachtverlening aan een accountant voor de controle van de jaarrekening.

* Invulling van het nieuwe begrip Rechtmatigheid en de goedkeuringstoleranties.

Het NIVRA heeft hierover een discussierapport opgesteld en een Audit Alert.
Het discussierapport en de audit alert zijn te downloaden bij www.nivra.nl.

De invulling van de rechtmatigheidcontrole in de praktijk leidt tot veel onduidelijkheid. De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft op 8 september aangegeven onverkort vast te houden aan de invoering van het besluit accountantscontrole over het boekjaar 2004.

De accountantsverklaringen/rapporten die voorjaar 2005 zullen verschijnen moeten worden beoordeeld in het teken van het groeimodel. Deze themabijeenkomst kan u helpen om 2004 tot een succesvol groeimodeljaar te maken en om daarna in 2005/2006 zodanige verbeteringen door te voeren dat de gemeente rechtmatigheidsproof is.

Het kan tot imagoschade leiden als mogelijk geen goedkeurende accountantsverklaring wordt gekregen omdat niet wordt voldaan aan de rechtmatigheidseisen. Om dit te voorkomen wordt op deze bijeenkomst ingegaan op een praktische invulling van de gestelde eisen. Daarom wordt ingegaan op onder meer de volgende zaken:
* Achtergrond en uitwerking van de regeling door accountants en Nivra

* De visie van de VNG

* Praktische invulling vanuit de optie van de accountant
* Praktijkvoorbeelden van organisaties die hier al ervaring mee hebben

* Verandert er echt zoveel ten opzichte van eerdere jaren?
* Hoe voorkom ik risicos op dit gebied en houd de praktijk toch werkbaar?

* Welke kansen biedt deze regelgeving voor de organisatie?
* Hoe kan de raad hierin optimaal meedoen?
* Kunnen wij doelmatig blijven naar de burgers toe en onnodige bureaucratie voorkomen?

* Wij zijn toch een zelfcontrolerende organisatie die haar processen kent en daardoor rechtmatig werkt?

* Wat is het rechtmatigheidsrisico dat een gemeente of provincie loopt?

* Hoe gaan mijn collegas met deze vragen om en wat kan ik daar van leren?
En uiteraard is er volop ruimte en gelegenheid om eigen vragen in te brengen in de discussie.

Rechtmatigheid
Met ingang van het begrotingsjaar 2004 is de reikwijdte van het accountantsoordeel verruimd en beoordeelt de accountant, naast het getrouwe beeld, ook of de baten, lasten en balansmutaties rechtmatig (in overeenstemming met relevante wetgeving) tot stand zijn gekomen. Over de inhoud van het rechtmatigheidbegrip is lange tijd onduidelijkheid geweest. Sinds kort is door de VNG samen met het Nivra meer helderheid geschapen. Met de hiervoor opgestelde audit alert wordt meer uniformiteit bewerkstelligd in de accountantsuitingen ten aanzien van het rechtmatigheidonderzoek.
Het Besluit Accountantscontrole Provincies en Gemeenten (BAPG) onderscheidt 9 rechtmatigheidcriteria, waarvan 6 al worden getoetst in het getrouwheidsonderzoek.
De 3 belangrijke nieuwe criteria voor de rechtmatigheidcontrole nieuwe stijl zijn:

* Begrotingscriterium

* Misbruik en oneigenlijk gebruik

* Voorwaardencriterium

Het begrotingscriterium en het onderdeel misbruik en oneigenlijk gebruik zijn feitelijk vaststaande gegevens waarop de accountant altijd al toetst bij de controle.
Vooral voor het voorwaardencriterium is het noodzakelijk dat de raad zelf de norm vaststelt. Het gaat dan om de vraag welke interne regelgeving effecten kan hebben op de rechtmatigheid, maar ook welke externe regelgeving relevant is voor de financiële rechtmatigheidstoetsing in het kader van de controle van de jaarrekening. De VNG adviseert de onderwerpen als groeitraject geleidelijk in te voeren en vooral in de eerste jaren niet teveel zaken onder de rechtmatigheidstoet te laten vallen. Reden hiervoor is dat in de regel wel degelijk met de regelingen rekening wordt gehouden en er geen aanwijsbare reden is dat er iets mis zou zijn. Daarnaast zou een te uitgebreid aantal regelingen kunnen leiden tot een (veel) hogere accountantsrekening. Jaarlijks kan dit onderdeel worden aangepast op basis van de behoeften en wensen van de raad. Het BAPG geeft als definitie voor rechtmatigheid: Het in overeenstemming zijn met de begroting en van toepassing zijnde wettelijke regelingen. De VNG adviseert van deze definitie uit te gaan en niet van de uitgebreidere definitie in de verordening ex artikel
212, die ook over bijvoorbeeld raads- en collegebesluiten gaat. De toetsingsvoorwaarden van de wettelijke regelingen liggen vast in wet- en regelgeving zoals algemeen verbindende voorschriften van de Europese Unie, formele wetten, algemene maatregelen van bestuur, ministeriele regelingen, raadsbesluiten, verordeningen, richtlijnen, protocollen en dergelijke met een wettelijke grondslag en jurisprudentie.
Deze kunnen door de raad naar behoefte nader worden verbijzonderd of ingeperkt.

Programma


9.30 uur

Ontvangst, begroeting en koffie

10.00 uur Opening door de heer W. Wijntjes, RA dagvoorzitter, voormalig directeur van de Accountantsdienst bij de gemeente Den Haag en sinds 2001 directeur bij de Provincie en voorzitter van de Commissie Besluit Begroten en Verantwoorden (BBV).
10.05 uur Mevrouw C.E.P.M. den Houting, RA MGA, researchmedewerker Overheidsaccountancy bij het Nivra en nauw betrokken bij de opstelling van het discussierapport en de audit alert. Zij gaat in op de achtergrond bij het Nivra om tot het discussierapport en de audit alert te komen.

10.30 uur De heer drs. M. Kerklaan A.A. van de VNG gaat in op de door de VNG gegeven aanwijzingen om tot een goede invulling van het begrip rechtmatigheid te komen. Ben ik wel accountantproof?
11.00 uur De heer drs. R. Ellermeyer RA, partner Ernst & Young en voorzitter van de branchegroep lokale overheid. Hier wordt ingegaan op het discussierapport, opdracht aan de accountant en kaderstelling met ervaringen uit de praktijk.

11.45 uur De heer drs. R. van Vugt R.A., van Deloitte en Touche. Ingegaan wordt op voorbeelden en ervaringen in de dagelijkse praktijk met betrekking tot rechtmatigheid.

12.15 uur De heer G.A.C. van Dorst RA RE, hoofd van de Centrale Afdeling Financiën te Breda. Hij gaat in op de praktijk en werkwijze in Breda.
In Overheidsmanagement 5/2004 is hierover een artikel gepubliceerd.
12.45 uur Discussie/vragen naar aanleiding van de inleidingen
13.15 uur Einde bijeenkomst. Aansluitend kan gebruik worden gemaakt van de lunch. Geeft u bij inschrijving aan of u hiervan gebruik wilt maken?

Datum en locatie
De themabijeenkomst vindt plaats op vrijdag 12 november 2004 in Congrescentrum De Reehorst, Bennekomseweg 24 te Ede.

Doelgroep
De themabijeenkomst is bedoeld voor portefeuillehouders, hoofden en beleidsmedewerkers Financiën, hoofden en beleidsmedewerkers juridische zaken, controllers, griffiers, leden rekenkamercommissies, raadsleden en accountants.

Kosten
De kosten van deelname aan de FAMO-themabijeenkomst bedragen 150 voor FAMO-leden en 200 voor niet-leden.
Na de bijeenkomst ontvangt u afzonderlijk een factuur voor de deelnemersbijdrage.

Sponsors
FAMO wordt gesponsord door Deloitte, Bank Nederlandse Gemeenten, AON Nederland, TMOP, BMC, Ernst & Young Accountants, HumanCapitalGroup, Pink Roccade Civility, Haute Finance, PricewaterhouseCoopers, Eiffel en Resource Connection.

Inschrijving
Indien u zich voor deze bijeenkomst wilt inschrijven kunt u dit doen bovenaan deze pagina. Een week voor de bijeenkomst ontvangt u van ons een schriftelijke bevestiging van uw deelname.
Registratie i.v.m. WBP aangemeld bij het CBP 24-7-2002 meldingsnummer m-1026707.

Annulering
Annulering van de inschrijving kan alleen schriftelijk (brief, fax of e-mail) tot uiterlijk een week voor de bijeenkomst . Bij verhindering mag uw plaats worden ingenomen door een vervanger. U wordt verzocht eventuele vervanging door te geven aan het Congres- en Studiecentrum VNG.

Voor inlichtingen
Secretariaat FAMO
Postbus 30435

2500 GK DEN HAAG
Tel. 070-3738100
Fax: 070-3738743
E-mail: cs@vng.nl