CDA

CDA
12-11-04
Veronderstelling dat inlichtingendiensten blunderen onterecht, misplaatst en ondankbaar

In de afgelopen dagen zijn we een paar drempels over gegaan, waar we maar beter halt voor hadden kunnen houden. Dat zei minister Donner donderdagavond 11 november tijdens het debat in de Tweede Kamer, over de moord op Theo van Gogh.

2 scholen, 6 moskeeën, 7 kerken waar brand is gesticht, de mislukte pogingen nog niet meegerekend; vier agenten en een burger gewond, groeiende angst, verwarring en haat; dat is vooralsnog de trieste balans na de trieste moord op de heer Van Gogh. Als we in dit tempo doorgaan, hebben we straks nog slechts rokende puinhopen over. In de afgelopen dagen zijn we een paar drempels over gegaan, waar we maar beter halt voor hadden kunnen houden.

Waar zijn we mee bezig? Wat is er aan de hand? Waar gaat Nederland naar toe? Dat zijn de angstige vragen die mensen elkaar op straat stellen. Angst die ik mij goed voor kan stellen. Het zal je gebeuren; s ochtends gewekt worden met schoten en hals over kop je huis uit te moeten. Ik heb er diep respect voor; voor de mensen die gisteren onverwachts hun huis uit moesten, maar goed gemoed en goed gemutst een dag elders hebben doorgebracht en geld hebben ingezameld voor de gewonde agenten. Het is een karaktertrek de moed om je niet van de wijs te laten brengen die ik ons allen toewens, nu en in de komende tijd. De rust om te aanvaarden wat moet, de moed om te veranderen wat kan, en de wijsheid om tussen die twee te onderscheiden.

Volgens de minister was de moord op de Theo van Gogh niet voorzien en is niet voorkomen, dat is waar. Maar alleen al bij de groep waar het relaas over gaat, is het gelukt mogelijk meerdere aanslagen te verstoren en te voorkomen. Voeg daar acties bij zoals die van gisteren in Den Haag of een maand geleden in Utrecht; voeg daar arrestaties bij zoals die al sinds juli voortdurend plaatsvinden, voeg daar de verhoogde bewaking en verscherpte controles, en het moge toch duidelijk zijn dat er juist met groeiende effectiviteit wordt gewerkt. Dat we vat kunnen en beginnen te krijgen op de dreiging van terrorisme en gewelddadig radicalisme. Daarom stemt het mij droef, dat bij een aanslag zoals die bij de heer Van Gogh, in de publieke opinie onmiddellijk de beschuldigende vinger wordt gericht op de diensten - AIVD, politie, OM. Het zal wel weer zijn misgegaan. De impliciete veronderstelling van blunderende diensten is ten ene male onterecht, misplaatst en ondankbaar.

Donner: Op Ministers mag men afgeven - hoe onterecht vaak ook; die zijn vervangbaar. Maar in de huidige tijd past het niet om af te geven op de diensten; niet op de agenten die, naar blijkt, soms met gevaar voor eigen leven, terroristen moeten oppakken; niet op mannen en vrouwen, die soms met niet minder gevaar voor eigen leven, de inlichtingen verkrijgen die we nodig hebben; niet op al die functionarissen die, soms met grote creativiteit en inventiviteit, steeds weer oplossingen vinden en onder grote druk beslissingen moeten nemen waar anderen weken van vergaderen voor nodig zou hebben. Er moet verantwoord worden wat er is gedaan, natuurlijk; maar het moet vandaag primair gaan over hoe verder; hoe gaan we met de situatie om.

De hele inleiding van minister Donner kunt u hier downloaden.