Nieuws
10 nov 2004 - Inbreng VVD bij het debat over het
afvalbeleid
Op woensdag 10 november 2004 heeft de Tweede Kamer een debat gevoerd met
de staatssecretaris van VROM over het afvalbeleid. Hieronder staat de
bijdrage van Paul de Krom in dit debat Afvalexport
In de voortgangsrapportage staat dat een exportheffing op te storten
afvalstoffen in het buitenland op basis van de EVOA beschikking nog
steeds onderwerp is van gesprekken tussen de ministeries (VROM en
Financien) en de Tweede Kamer. Duidelijk is wel dat het Kabinet naast
intensivering van de handhaving en met het oog op de ontwikkelingen in
het Duitse afvalbeheer, geen noodzaak ziet voor extra maatregelen. De VVD
bestrijdt dit.
Ondanks het feit dat de totale hoeveelheid afval in Nederland afneemt en
de verwachting is dat hoeveelheid gestort brandbaar afval in 2006 nihil
zal zijn, neemt de hoeveelheid (brandbaar) afval dat wordt geëxporteerd
nog steeds toe (sinds 2000 meer dan verdubbeld). Dit is het gevolg van de
stijging van het hoge belastingtarief voor het storten van brandbaar
afval, en het ongelijkwaardige speelveld tussen Nederland en andere
landen.
Door het 'weglekken' van brandbaar afval naar Duitsland is in Nederland
een onzeker investeringsklimaat ontstaan en blijven voorgenomen
uitbreidingsplannen voor AVI's op de plank liggen. De Staatssecretaris
constateert dit zelf ook in de voortgangsrapportage van het LAP. Alhoewel
de AVI's in Nederland op dit moment nog goed gevuld zijn, zal bij een
verdere toename van de afvalexport naar Duitsland de bezettingsgraad van
de AVI's afnemen. Hierdoor stijgen de kosten per ton verbrand afval en
daalt de investeringsbereidheid nog verder.
Het beleid van deze Regering schaadt de Nederlandse afvalinfrastructuur
die bekend staat om de zeer goede milieuprestaties en de tot de meest
efficiënte in de wereld kan worden gerekend. Bovendien kan als gevolg
hiervan de doelstelling om in 2006 geen brandbaar afval meer te storten
in gevaar komen. Immers, de benodigde uitbreiding van thermische
verwerkingscapaciteit blijft uit als gevolg van het onzekere
investeringsklimaat. VROM wacht op de invoering van een stortverbod op
voor onbewerkte afvalstoffen in Duitsland, maar zegt zelf dat het onzeker
is welk effect hiervan uitgaat voor de Nederlandse afvalmarkt.
De discussie rond de export van afval sleept zich al lang voort zonder
dat er sprake is van een concreet resultaat. Ik vind dat het Kabinet de
zaak nu lang genoeg heeft vertraagd. De Kamer heeft nu al diverse keren
aangegeven de huidige ontwikkeling een probleem te vinden en het enige
dat wij horen is wat NIET kan. Het Kabinet is daarmee deel van het
probleem in plaats van de oplossing.
Ik wil daarom dat de Staatssecretaris toezegt dat hij binnen 3 maanden
met een plan van aanpak komt om aan dit probleem het hoofd te bieden. Dit
hoeft niet als hij ervoor zorgt dat er binnen die termijn een gelijk
speelveld binnen Europa ontstaat, maar die kans is klein. De vierde
rapportage die de Staatssecretaris ons hierover stuurt staat bol van
holle frasen, maar concreet kan ik er weinig soep van koken. Kan ik
daarom die toezegging van de Staatssecretaris krijgen ?
Afval als secundaire bouwstof in een stortinrichting Enige tijd geleden
spraken wij over de inzet van AVI-bodemas als secundaire bouwstof. De
afzet ervan stagneert. Tengevolge van het beleid neemt de inzet van
primaire grondstoffen als bouwstof toe. Dit staat haaks op het
kabinetsbeleid. Datzelfde dreigt nu weer te gebeuren met secundaire
bouwstoffen die binnen stortinrichtingen nuttig worden toegepast.
Staatssecretaris Wijn is van plan om de vrijstelling van stortbelasting
voor het toepassen van secundaire bouwstoffen op stortplaatsen per 1
januari 2005 in te trekken.
Wat is nu het gevolg van dit besluit?
1. Meer primaire bouwstoffen zullen worden toegepast door de
stortplaatsen. Immers, de kostenverhoging van het toepassen van
secundaire bouwstoffen bedraagt ? 13,79 (tarief 2004) per ton en primaire
bouwstoffen (schoon zand) hebben een marktprijs hebben van tussen de ? 5
en ? 7 per ton. We krijgen dan dus de situatie dat exploitanten primaire
bouwstoffen gaan gebruiken voor fundering, afdichting, etc, om daar
vervolgens het overschot aan secundaire bouwstoffen als afvalstof te
storten voorzover dat niet elders kan worden toegepast. Zie de lessen van
AVI-bodemas. Dit kan toch nooit de bedoeling zijn? Vanuit
milieuhygiënisch oogpunt is het een nadeel dat primaire bouwstoffen
worden aangewend in plaats van secundaire bouwstoffen.
2. Financieel is het nadeel voor de stortplaatsen dat ze ofwel de
duurdere primaire stoffen moeten toepassen (secundaire bouwstoffen zijn
nu goedkoper), ofwel de belasting over de secundaire bouwstoffen voor hun
eigen rekening moeten nemen. Dit doen ze dus niet, want ze kunnen het
niet doorbelasten
3. Er zal ontwijking optreden. Buiten de stortplaatsen kwalificeert het
spul niet als afval en hoeft er geen belasting te worden betaald. Ergo:
aanbieders kunnen het elders goedkoper kwijt en zullen het dus niet meer
aan de stortplaatsen aanbieden. Er mogen dus geen meeropbrengsten van de
voorgestelde belastingmaatregel worden verwacht. Zo er al extra inkomsten
door de maatregel van de Staatssecretaris van Financiën zijn ingeboekt,
dan zullen deze niet gerealiseerd worden.
4. Het hevigst zullen zich de gevolgen voordoen bij stortplaatsen die
niet meer in exploitatie zijn maar die nog wel moeten worden beheerd, en
bij sanering van voormalige stortlocaties . Stortplaatsen die niet meer
in exploitatie zijn zullen niet of nauwelijks dekking kunnen vinden voor
de enorme kostenstijging van de beheermaatregelen op de stortplaats.
Saneringsprojecten waarbij secundaire bouwstoffen zijn ingecalculeerd
kunnen eveneens een enorme kostenstijging tegemoet zien.
Ik wil graag dat de Staatssecretaris deze problematiek bij zijn
ambtgenoot van Financiën onder de aandacht brengt. Het zou mooi zijn als
de Kamer vóór de behandeling van het belastingplan volgende week een
reactie heeft.
Ik zeg dit omdat de VVD fractie overweegt via moties en/of amendering bij
c.q. van het belastingplan de maatregel te neutraliseren.
Teerhoudend Asfalt Granulaat (TAG) Hetzelfde dreigt te gebeuren bij
teerhoudend asfaltgranulaat. Op basis van een uitspraak van de RvS is
VROM van plan om asfaltgranulaat als afvalstof te gaan beschouwen.
Hierdoor komt het hergebruik van deze potentiële secundaire bouwstof in
gevaar. En wel om de verkeerde redenen omdat de casus bij de RvS
betrekking had op de opslag van oud asfalt zonder dat er een bestemming
voor was. Graag zou ik de visie van de Staatssecretaris op dit probleem
vernemen.
Gescheiden inzameling GFT-afval
De staatssecretaris heeft de gemeenten een grotere beleidsruimte gegeven
bij het inzamelen van gft-afval. Door de aangekondigde wijziging van de
wet milieubeheer ligt de kans op de loer dat het aanbod van gft-afval
daalt. Dit heeft nadelige gevolgen voor de jonge composteerbedrijven en
snijdt deze milieuvriendelijke wijze van afvalverwijdering de pas af.
Composteren is milieuvriendelijk omdat:
1. Uit een recent uitgevoerde LCA-studie is gebleken dat composteren een
grotere bijdrage aan de CO2 reductiedoelstellingen levert dan gedacht.
Kan de staatssecretaris toezeggen dat hij dit onderzoek zal bekijken en
de uitkomsten ervan in het nationaal CO2 register verwerkt?
2. Compost heeft een betere milieuscore dan kunstmest. Er zitten minder
mineralen in (stikstof en fosfaat) en deze spoelen minder snel uit. Kan
de staatssecretaris contact opnemen met zijn collega van LNV om ervoor te
zorgen dat compost een zo groot mogelijke vrijstelling krijgt bij het
opstellen van het nieuwe MINAS.
Op deze manier wil de VVD de sterke marktpositie van gft-afval en
composteren behouden door de afzetmogelijkheden te verruimen (lees: te
dereguleren) . Wat is het standpunt van de staatssecretaris op dit punt.
Kan hij in zijn antwoord een reactie geven op deze voorstellen?
VVD