9-11-2004
Tachtig jaar Chrysler (1924-2004)
Chrysler viert dit jaar zijn tachtigste verjaardag. Het bedrijf werd
in 1924 opgericht door Walter P. Chrysler en was daarmee een van de
laatkomers in de Amerikaanse auto-industrie.
Desondanks groeide het concern in een paar jaar tijd uit tot lid van
de Grote Drie (General Motors, Ford, Chrysler).
Walter P. Chrysler werd geboren in 1875. Na een carrière in de
treinenindustrie, trad hij in 1911 als manager in dienst bij
autofabrikant Buick. Hij werd in 1916 eerste man bij Buick en in 1919
ook vice-president bij GM, de moedermaatschappij van Buick. Vanwege
conflicten met GM-baas Durant verliet hij Buick begin 19 20.Hijkreeg
toen het aanbod om het in financiële problemen verkerende
Willys-Overland uit de brand te helpen. Bij Willys ontmoette hij drie
ingenieurs (Breer, Skelton en Zeder) die een technisch geavanceerde
zescilinder hadden ontworpen. Chrysler zag veel in dit project. Toen
hij in 1923 de baas werd bij Maxwell-Chalmers nam hij het drietal in
dienst en bracht de auto begin 1924 op markt onder de naam Chrysler
Six. Al in het eerste jaar werden er meer dan 30.000 stuks van
verkocht. In 1925 werd Maxwell-Chalmers omgedoopt in Chrysler
Corporation. Een jaar later bracht Chrysler ook een viercilinder op de
markt. Dit was in feite een Maxwell met een nieuwe merknaam. Tevens
kwam er een luxueuzer uitgevoerde zescilinder, die Chrysler Imperial
werd genoemd. Chrysler breidde zijn imperium in 1928 fors uit: hij
introduceerde twee nieuwe merken (Plymouth en DeSoto) en nam Dodge
over.
Airflow
Chrysler introduceerde in 1934 een auto die veel stof deed opwaaien,
de Airflow. Nu wordt de Airflow door velen gezien als één van de meest
kenmerkende ontwerpen ooit. Bij de introductie dachten velen daar er
anders over. De auto was voor die tijd zeer gestroomlijnd. Naast die
gestroomlijnde vormgeving waren er nog meer noviteiten. Hoewel de
Airflow geen echte zelfdragende carrosserie had, waren het geen apart
chassis en carrosserie meer. De auto werd absoluut niet het succes dat
Chrysler had gehoopt. Daarom werd ook al snel met de productie
gestopt. Het voornaamste resultaat van de Airflow was dat Chrysler de
komende decennia geen avontuurlijke automobielen meer durfde te bouwen
Walter Chrysler overleed in 1940 en werd opgevolgd door K.T. Keller.
Voor modeljaar 1941 had Chrysler een opvallende nieuwe auto. Deze Town
& Country was Chryslers eerste wagon en viel op door het vele hout aan
de buitenzijde. Dat leverde de auto de bijnaam woody op. Tijdens de
Tweede Wereldoorlog bouwde het concern enorme aantallen
legervoertuigen, vliegtuigmotoren, munitie en ander oorlogsapparatuur.
Hemi
In de eerste naoorlogse jaren waren de autos van Chrysler, net als die
van de concurrenten, enigszins gemoderniseerde versies van de
vooroorlogse modellen. Het eerste echte nieuws bij Chrysler was de
introductie voor modeljaar 1951 van de geheel nieuwe, 180 pk sterke
V8-motor met halfbolvormige verbrandingskamers, de zogenoemde Hemi.
Deze motor leverde voor die tijd uitstekende prestaties. In de loop
der jaren zouden deze motoren steeds groter, sterker en sneller
worden.
Aangezien de verkoopcijfers midden jaren vijftig terugliepen, moest
Chrysler iets doen. En dat deed het in 1955. Chef-ontwerper Virgil
Exner had een volledig nieuwe generatie automobielen ontworpen met de
zogenoemde Forward Look-styling. Hiermee was Chrysler in één keer het
modernst ogende automerk. Een tweede verrassing was de C-300. Dit was
een uiterst sportieve tweedeurs auto, goed voor 300 pk, die een
antwoord moest worden op de Ford Thunderbird en de Chevrolet Corvette.
Deze autos werden tot 1965 gebouwd. Ze werden bekend onder de naam 300
Letter Series, omdat er elk jaar een nieuwe letter achter de
aanduiding 300 kwam: 300 B in 1956, 300 C in 1957, et cetera. De
motoren van deze autos werden steeds sterker. Na goede
verkoopresultaten te hebben behaald in de jaren vijftig en zestig,
zakte Chrysler in de jaren zeventig steeds verder weg. Dat werd nog
verergerd door de oliecrisis van 1973, die natuurlijk een merk als
Chrysler, dat gespecialiseerd was in grote en dus veel benzine
verbruikende autos, extra raakte. Dit leidde ertoe dat Chrysler ook
kleinere wagens ging bouwen, zoals de Cordoba en de LeBaron.
Lee Iacocca
Om de steeds verder wegzakkende autoverkopen te stoppen, benoemde
Chrysler eind 1978 Lee Iacocca als nieuwe topman. Hij was jaren
directeur bij Ford geweest en met name beroemd geworden als de grote
man achter de Ford Mustang. Om het bijna failliete concern te redden
greep Iacocca keihard in. Hij ontsloeg niet alleen tienduizenden
arbeiders, maar ook 33 van de 35 vice-presidenten. Omdat dit alles
niet genoeg was, vroeg en kreeg hij regeringssteun. Dankzij de
introductie van de zogenaamde K-cars, compacte autos met
voorwielaandrijving die door Dodge en Plymouth worden gebouwd, kreeg
hij het concern in een paar jaar weer winstgevend. Chrysler zelf
bouwde nu ook autos op een iets groter onderstel van de K-cars. In
1984 verschenen voor het eerst de zogenoemde ruimteautos of MPVs. In
de VS waren ze verkrijgbaar als Dodge Caravan en Plymouth Voyager.
Kort daarop verscheen deze auto ook in Europa op de markt. Hier kreeg
hij echter de naam Chrysler Voyager. Deze werd en is nog steeds een
groot succes.
Cab Forward
Vanaf 1993 begon Chrysler met de introductie van een nieuwe generatie
modellen. Deze hadden als gezamenlijk kenmerk het Cab Forward-ontwerp.
De wielen waren dicht bij de hoeken gepositioneerd, waardoor er een
grote wielbasis ontstond. Het meest opvallende was het ver naar voren
geplaatste passagierscompartiment (cab forward), waardoor een zo groot
mogelijk deel van de auto bestemd was voor inzittenden en bagage. Om
dit te bereiken waren de motor en de versnellingsbak meestal dwars
voorin gemonteerd. Binnen een paar jaar tijd kwamen de luxe Vision,
met de motor overigens in de lengte, de compacte Neon en de daartussen
gepositioneerde Stratus. Ook de supersportwagen Dodge Viper was in
Europa te koop onder de merknaam Chrysler. Deze had een imponerende
achtliter grote V10-motor.
In 1998 fuseerde Chrysler en Daimler-Benz waardoor het concern
DaimlerChrysler ontstond. In datzelfde jaar keerde een beroemde naam
terug, de 300 Letter Series. De grote 300M was een luxueuze vierdeurs
sedan, de opvolger van de Vision. Een zeer opvallende nieuweling in
2000 was de PT Cruiser, die zeer opvallend retro was vormgegeven. De
Stratus werd in 2001 opgevolgd door de Sebring, die ook als cabriolet
te koop is. In 2003 kwam Chrysler met een sportcoupé, de Crossfire.
Deze wordt aangedreven door een V6-motor van Mercedes.
Dit jaar werd de 300M opgevolgd door de 300C, die behalve met
V6-motoren ook met een 5.7-liter Hemi V8 te koop is. In november komt
er ook een stationwagonvariant, de 300C Touring. In 2005 wordt in de
VS een supersnelle uitvoering gepresenteerd, de 300C SRT-8.
AutoRai