Novem

Energieopslag en warmtepompen voor luchtkoeling in tuinbouwkassen

Samenvatting

Achtergrond van het project

De combinatie van energieopslag in de bodem en warmtepompen vormt een veelbelovende techniek om energiebesparing te realiseren in de glastuinbouw.
De toepassing van deze techniek dient echter te worden vertaald naar systemen voor de glastuinbouw, waarbij in het bijzonder aandacht gegeven moet worden aan de systemen voor het afgeven van de warmte en de koude in de kas.
Op basis van diverse studies is wel duidelijk dat de toepassing van energieopslag en warmtepompen het meest kansrijk is als er behoefte is aan koeling in de kas.

Energie Totaal Projecten heeft inmiddels diverse systemen voor bodemkoeling op basis van energieopslag en warmtepompen gerealiseerd. Bodemkoeling wordt al geruime tijd toegepast bij de teelten van Fresia, Alstroemeria en Amaryllis om de bodem in de zomer te koelen en zo het uitlopen van de bollen te stimuleren.

Een andere toepassing waarbij wordt gekoeld in kassen is het koelen van de kaslucht bij bepaalde potplanten. Zo is in het bijzonder de koeling van de kaslucht in opkomst bij Phalanopsis (potorchideeën), waarbij de koude in de zomer van belang is om de knopvorming te stimuleren.
Tot dusver worden hiervoor systemen toegepast die zijn gebaseerd op de conventionele koeltechniek die ook in koelcellen wordt toegepast. Energieopslag en warmtepompen zouden hiervoor een zeer energie-efficiënt alternatief vormen.

Doel van het project

Doel van het project is om aan de hand van minimaal 3 concrete projecten bij tuinders te onderzoeken of energieopslag en warmtepompen voor teeltkoeling rendabel is en onder welke randvoorwaarden dit het geval is.

Activiteiten

In het kader van het project zijn de volgende activiteiten uitgevoerd:


1. Allereerst zijn de kenmerken van de conventionele koelsystemen die worden toegepast vastgesteld.


2. Vervolgens is een systeem ontworpen met luchtkoelers, energieopslag en warmtepompen voor de levering van de koude en de warmte aan de kas.


3. Voor diverse tuinbouwbedrijven zijn deze systemen voor de praktische toepassing uitgewerkt en is de economische haalbaarheid bepaald. Hierbij zijn aan de tuinders voorstellen gedaan voor de daadwerkelijke realisatie van de projecten.


4. Op basis van de reacties van de tuinders op deze voorstellen is een evaluatie uitgevoerd waarin is vastgesteld wat de mogelijkheden en knelpunten zijn voor de grootschaliger toepassing van het systeem voor de koeling en verwarming in de kassen.


5. Tenslotte zijn aanbevelingen opgesteld om de grootschalige toepassing van de systemen te bevorderen.

Conclusie

Op basis van het onderzoek zijn de volgende conclusies te trekken:


· Het systeem voor luchtkoeling met energieopslag en warmtepompen is rendabel voor de kassen, wanneer dit wordt vergeleken met legale systemen.

· Er is markt voor het toepassen van deze systemen. Naar schatting wordt bij 5 tot 10 bedrijven per jaar een systeem voor luchtkoeling gerealiseerd en de verwachting is dat dit zal toenemen.
· De rentabiliteit van de systemen is te verbeteren door het optimum te zoeken in de omvang van de luchtkoelers, de luchtverdeling en het distributienet voor het water.

· De huidige praktijken waarbij zowel voor de conventionele koelsystemen als voor de systemen met bronnen de wetgeving (STEK, grondwaterwet, WVO) op grote schaal wordt overtreden, leidt er toe dat legale systemen met energieopslag en warmtepompen in praktijk zeer moeilijk kunnen concurreren.

Begindatum: 10 januari 2001

Einddatum: 31 maart 2002

Novem projectnummer: 2020-01-14-26-005