KRO - De grootste Nederlander
Historisch bewustzijn
Directeur van het Nationaal Archief:
"..Er is een geweldige belangstelling voor geschiedenis"
Het project De Grootste Nederlander kan een bijdrage zijn aan het
opkrikken van historische kennis. Het afgelopen jaar is er in de
politiek en de media veel gesproken over een zorgelijk gebrek aan
historisch bewustzijn bij grote groepen Nederlanders. Is die zorg
terecht?
Directeur Maarten van Boven van het Nationaal Archief zegt daarover:
De kennis over het Nederlands verleden is heel erg laag ten opzichte
van vroeger, zeker bij de jeugd. Tegelijkertijd constateer ik dat
superster Brad Pitt momenteel de hoofdrol speelt in een bioscoophit
over Troje en dat historische romans de winkels uitvliegen. Van het
Vaderlands Geschiedenisboek dat wij vorig jaar hebben uitgebracht,
zijn inmiddels 25.000 stuks gedrukt! Er is dus wel degelijk een
geweldige belangstelling voor geschiedenis. Waar de politiek zich
zorgen over maakt, is dat de scholieren van nu en dus de volwassenen
van straks veel te weinig nationaal historisch besef hebben. Dat ze
niets weten van hoe Nederland is geworden tot wat het is, in samenhang
met zijn Europese buren.
Je merkt, zegt hij, dat de maatschappij hecht aan een nationaal besef,
ondanks of dankzij de globalisering en een groter wordend Europa. Dat
is ook een politieke wens. De politicus wil dat de Nederlanders weten
waarom dit land op een bepaald gebied een afwijkend beleid voert, in
relatie met de rest van Europa, waarom dat historisch zo gegroeid is.
En een politicus als Jan Marijnissen maakt zich zorgen dat iedereen
vergeet waarom we zoiets als de AOW hebben ingevoerd. Afgezien
daarvan: als je hier woont, zou je sommige dingen toch moeten weten!
Denk aan de worsteling met het gebrek aan ruimte, de strijd tegen het
water, de eeuwenoude sterke positie van de steden.
Maar is die kennis nodig om bijvoorbeeld als nieuwkomer anno 2004
ingeburgerd te raken? Ja, ik vind het essentieel dat het verleden
aandacht krijgt. Op vakantie pak ik, net als veel Nederlanders in den
vreemde, een reisgids om te weten in wat voor land verkeer ik nou? En
dan ben ik er maar een paar weken.
Wie zou er, wat Nationaal Archief-directeur Maarten van Boven betreft,
de verkiezing van De Grootste Nederlander mogen winnen? De man op wie
ik zou willen stemmen staat niet op de lijst. Dat is Pieter Paulus
(1753-1796). Hij was de eerste voorzitter van ons eerste democratisch
gekozen parlement, de Nationale Vergadering die op 1 maart 1796 bijeen
kwam. Helaas is hij dat maar heel kort geweest, want na enkele weken
overleed hij, slechts 42 jaar oud. Hij viel in woord en geschrift op
door zijn democratische inzichten en tevens door zijn vredelievende
rol toen er een harde strijd gaande was tussen patriotten en
stadhoudergezinden. Hij had de potentie om een groot staatsman te
worde, van het portuur van Thorbecke of misschien zelfs nog groter.
(bovenstaande tekst in afkomstig uit een interview in het Nationaal
Archief Magazine, 2004/3. Dit magazine is een uitgave van het
Nationaal Archief in Den Haag. Zie ook de interessante site:
www.nationaalarchief.nl)