STICHTING HET REKENSCHAP
Burgemeesters hebben geen inzicht in dienstverlening
Burgemeester Capelle aan den IJssel schreef beste verslag
Het ontbreekt de meeste Nederlandse burgemeesters aan inzicht in de
kwaliteit van de dienstverlening door hun eigen ambtenaren. Dat stelt
de stichting Rekenschap na onderzoek van de burgerjaarverslagen over
2003. In die verslagen moeten de burgemeesters rapporteren over de
kwaliteit van de dienstverlening en de procedures voor
burgerparticipatie. Slechts 25% van de burgemeesters behaalde een 6 of
hoger voor het verslag. 'Het is droevig gesteld met de
verantwoording', stelt Hein Albeda, directeur van Rekenschap.
Sinds 2002 zijn burgemeesters verplicht jaarlijks een verslag uit te
brengen over de dienstverlening en burgerparticipatie in hun
gemeente. De overgrote meerderheid kan dat in onvoldoende mate. 'Het
ontbreekt hen aan de meest basale gegevens', zegt Albeda. 'Vaak weten
ze niet eens of brieven wel op tijd beantwoord worden. Laat staan dat
ze iets kunnen zeggen over de kwaliteit van de gemeentereiniging of de
afdeling groenvoorzieningen. Men praat wel veel over klantgericht
werken en het verbeteren van de relatie tussen de overheid en de
burgers. Als het op prestaties aankomt staan de burgemeesters met de
mond vol tanden.'
Als de burgemeesters al kunnen rapporteren over de dienstverlening dan
beperken zij zich veelal tot de producten en diensten die vanuit het
stadhuis worden geleverd. 'De burger komt de gemeente vooral op straat
tegen. Daar ziet hij hoe het gesteld is met het onderhoud van parken
en perken, het zwerfafval op straat, het onderhoud van wegen en het al
dan niet branden van lantaarnpalen. Vrijwel geen enkele burgemeester
die daar oog voor heeft. Ze kennen het stadhuis en denken blijkbaar
dat daar zich alles afspeelt.'
Rekenschap, een stichting die verantwoording door de overheid wil
bevorderen, verzocht de burgemeesters van de honderd grootste
gemeenten hun verslag op te sturen. 84 gaven daaraan gehoor, al moest
voor meer dan de helft hiervan een tweede brief worden geschreven. 13%
van de burgemeesters reageerde helemaal niet op de twee brieven.
Albeda noemt dat 'hoogst onfatsoenlijk'.
Over de kwaliteit van de rapportages zijn de onderzoekers van
Rekenschap niet te spreken. Slechts zes gemeenten behaalden een 7 of
hoger. Daar staan er zestien tegenover die minder dan een 4
behaalden. 'Er zijn heel wat burgemeesters die zich zouden moeten
schamen voor de manier waarop ze zich verantwoorden. Uit de verslagen
is geen beeld te krijgen van de kwaliteit van de dienstverlening. De
burgemeesters voldoen daarmee niet aan hun wettelijke plicht'.
Rekenschap nomineerde vijf verslagen voor de titel 'beste
burgerjaarverslag 2003': Amsterdam, Amersfoort, Capelle aan den
IJssel, Den Haag en Rotterdam. Een onafhankelijke jury koos het
verslag van burgemeester mevr. J.J. van Doorne van Capelle aan den
IJssel tot winnaar. Zij is daarmee de opvolger van burgemeester
Deetman van Den Haag die vorig jaar de pluim kreeg voor het beste
burgerjaarverslag.
De jury bestond uit K. De Jonge (directeur Consumentenbond), Th.
Lucardie (voormalig ombudsman Den Haag) en F. Meurders
(presentator/journalist).
Albeda: 'De vijf genomineerde burgemeesters laten zien hoe een goede
rapportage eruit moet zien. Ze geven concrete cijfers die iets zeggen
over de kwaliteit van de dienstverlening en ze laten zien hoe het in
hun gemeente gesteld is met de betrokkenheid van inwoners. Het zijn
stuk voor stuk verslagen waar anderen nog veel van kunnen leren'.
De commissarissen van de Koningin schreven dit jaar voor het eerst een
burgerjaarverslag. J.G.M. Alders van Groningen kreeg de pluim voor het
beste provinciale burgerjaarverslag. Naast Alders waren de
commissarissen van Friesland en Noord Holland, hiervoor genomineerd.
Rekenschap plaatst echter vraagtekens bij het nut van een provinciaal
burgerjaarverslag. Bewoners hebben nauwelijks contact met de provincie
en dus is er van dienstverlening aan burgers vrijwel geen sprake.