MARIN
De 7 Provinciën getest op vaareigenschappen
Persbericht
29 oktober 2004
De 7 Provinciën getest op vaareigenschappen
Kennis reconstructie vlaggenschip Michiel de Ruyter in volgend
stadium
Zal de reconstructie van De 7 Provinciën, het historische
vlaggenschip waarmee Michiel de Ruyter menig zeeslag won, net zo goed
varen als het oorspronkelijke schip? Dat wordt dinsdag
2 november getest, wanneer MARIN (Maritiem Research Instituut
Nederland) te Wageningen sleepproeven uitvoert met het model van het
schip. De reconstructie van De 7 Provinciën is na de Batavia het
tweede project van de Bataviawerf in Lelystad.
In de diepwatertank wordt het model van 46m lengte onder een groot
aantal condities getest, waarbij sprake is van variaties in snelheid,
hellingshoek en drifthoek. Bij deze condities wordt de weerstand
gemeten en zo kan bepaald worden hoe hard het schip heeft kunnen
zeilen onder verschillende weersomstandigheden (windkracht en
windrichting).
MARIN is toonaangevend op dit gebied en één van de vooraanstaande
instituten ter wereld. Het instituut is een van de externe deskundigen
die de Bataviawerf ondersteunen bij het bouwproces. De combinatie van
een 17de-eeuwse schip en hypermoderne technologie maken de proeven tot
een interessant gegeven.
Het testen van de vaareigenschappen geeft ook een voorspelling op hoe
het schip zich gaat gedragen als het klaar is. De Bataviawerf bouwt
dit schip immers niet alleen om het te kunnen bezichtigen, maar heeft
ook de wens in de toekomst met het schip te varen. De gegevens van de
proeven leveren daarvoor kennis op. In de biografie over Michiel de
Ruyter van Gerard Brandt uit 1687 staat vermeld dat De 7 Provinciën
een 'voortreffelijk maaksel en uitermaten wel bezeild' is. De 7
Provinciën zeilde andere schepen er compleet uit. Het is interessant
om uit te vinden of dit historische feit ook opgaat voor de
reconstructie.
De historische tegenstelling is duidelijk: een geavanceerd instituut
doet sleepproeven met het model van een historisch schip. MARIN heeft
ook het modernste luchtverdedigings- en commandofregat van de
Koninklijke Marine, tevens De 7 Provinciën genaamd, getest.
Ambachtelijke herbouw
De bouw van De 7 Provinciën is te beschouwen als een vorm van
experimentele archeologie, waarbij kennis omtrent de bouw van
17de-eeuwse oorlogsschepen al bouwend wordt verkregen en regelmatig
moet worden bijgesteld. Zoveel mogelijk historische informatie over
het schip wordt vergaard uit afbeeldingen, archiefstukken en
beschrijvingen. Een team van externe deskundigen van onder meer SARC
(Scheepsbouwkundig Advies en Rekencentrum), MARIN, het Rijksmuseum en
het NISA (Nederlands Instituut voor Scheeps- en
onderwaterArcheologie), ondersteunt de Bataviawerf in dit proces. Met
alle ten dienste staande middelen wordt met gebruikmaking van de
historische informatie een ontwerp gemaakt. (Computer-)tekeningen,
modellen en uitslagen op ware grootte komen daaraan te pas. De bouw
zelf is ambachtelijk. Alle onderdelen worden met de hand van
authentieke materialen vervaardigd. De bouwmethode, met name de
volgorde waarin het schip wordt gebouwd, is gebaseerd op de manier
waarop rond 1665 in Rotterdam en omgeving schepen werden gebouwd.
Het bouwteam volgt met deze aanpak een open koers en staat open voor
inbreng van buitenaf. De door hen toegepaste moderne technologie en de
historische verantwoording van hun handelen, betekent dat de bouw van
De 7 Provinciën, Hollands bekendste vlaggenschip, een project van
wereldformaat is geworden. De huidige aanpak biedt waardevolle
informatie die grote betekenis heeft voor onze kennis van de
historische scheepsbouw.
De 7 Provinciën
De 7 Provinciën vertegenwoordigt een heel andere periode uit de
Nederlandse geschiedenis dan de Batavia. Gebouwd op het toppunt van de
Nederlandse maritieme macht in de zeventiende eeuw, is het schip te
kenschetsen als een hoogtepunt van de Nederlandse scheepsbouwtraditie.
De uitstraling van dit legendarische oorlogsschip met zijn fameuze
bevelhebber zal dan ook geheel anders zijn dan de ingetogener Batavia,
een koopvaarder uit de vroege periode. Die uitstraling zal vooral tot
uiting komen in een imposante hoeveelheid snijwerk van vele honderden
beelden en ornamenten.
De 7 Provinciën werd oorspronkelijk in 1664-1665 gebouwd voor de
Admiraliteit van Rotterdam. De bouw maakte deel uit van een omvangrijk
vlootbouwprogramma dat tot doel had de Nederlandse maritieme macht te
versterken ten opzichte van Engeland. Tussen 1665 en 1667 werden maar
liefst 60 nieuwe oorlogsschepen gebouwd.
De initiator van dit programma was Johan de Witt, de leidende
politicus van de Nederlandse Republiek.
Bataviawerf
De Bataviawerf is een scheepswerf waar op authentieke wijze
reconstructies plaatsvinden van historische houten zeilschepen,
scheepsbouw en ambachten uit de Gouden Eeuw. De werf combineert bouw,
scholing, onderzoek, ambacht en publieksattractie. Per jaar worden
zo.n 140.000 bezoekers ontvangen en ruim 14.000 donateurs ondersteunen
de activiteiten. De Bataviawerf in Lelystad vormt samen met het
Nederlands Instituut voor Scheeps- en onderwaterArcheologie (NISA) het
Nationaal Scheepshistorisch Centrum en biedt de bezoeker een boeiende
kijk op historische scheepsbouw en scheepsarcheologie.
De Bataviawerf is het hele jaar door geopend van 10 tot 17 uur,
behalve op 25 december en 1 januari.
MARIN
Het Maritiem Research Instituut Nederland is een instituut voor
scheepvaartonderzoek. Het is een van de vijf grote technologische
instituten in ons land en is wereldwijd een belangrijk research
centrum voor de maritieme branche. MARIN beschikt over een groot
aantal faciliteiten voor het op schaal testen van scheepsmodellen en
het trainen van scheepsbemanning. De omstandigheden op zee (wind,
stroom, golven) worden zo realistisch mogelijk nagebootst. De
Diepwatertank waar De 7 Provinciën wordt getest is 252 m lang, 10.5 m
breed en 5.5 m. diep.
Einde persbericht
Noot voor de redactie (