Socialistische Partij
Vakbonden in de ring of in de marge?
10-11-2003 * Treurig noemde SP-Kamerlid Jan de Wit de opstelling van
de vakbonden. Wij willen aan het stuur blijven en niet met de rug naar
de ontwikkelingen toe gaan staan, verdedigde CNV-voorzitter Doekle
Terpstra zich. Zaken regelen is beter dan ach en wee roepen, zei Henk
van der Kolk, voorzitter van FNV Bondgenoten. Zo'n 150 man bezochten
de debat-avond over de afbraak van de sociale zekerheid in De Groene
Engel in Oss. Centrale vraag: Wat willen en kunnen de vakbonden
betekenen in de strijd? Het ging er onder leiding van gespreksleider
Jan Marijnissen soms hard aan toe in Oss...
De hamvraag voor veel debatbezoekers ligt voor de hand: Hoe heeft de
FNV zich in godsnaam kunnen scharen achter het zwaar omstreden
najaarsakkoord? De positie van de vakbondsleiders in de discussie is
geen gemakkelijke. Jan de Wit lepelt de verslechteringen in de sociale
zekerheid één voor één op en vraagt zich hardop af of de reikwijdte
van dat pakket eigenlijk wel tot de vakbondsleden is doorgedrongen.
Volgens Henk van der Kolk is het najaarsakkoord inderdaad een fuik
waarin we gezwommen zijn. Doekle Terpstra wijst erop, dat zijn leden
hem opriepen om vooral niet de kont tegen de krib te gooien en
proberen zoveel mogelijk mee te blijven sturen. Waarna uit de zaal de
vraag kwam, welke rol de vakbonden dan eigenlijk willen spelen: die
van de alarmerende en mobiliserende getuigenispartij of die van een
beweging die tenminste nog iéts doet? Doekle Terpstra is duidelijk:
Wij willen geen oorlog voeren, maar werken aan oplossingen. Dat de
oorlogsverklaring van de kant van de regering kwam, laat hij buiten
beschouwing.
Na de pauze knallen ineens de snoeiharde gitaarlicks van Eddie van
Halen uit de speakers. Ter ondersteuning van foto's van hard
maatschappelijk verzet uit het verleden. Actie! staat er op de
videowall. De beuk gaat erin wat de SP betreft. Bij de vakbonden ook?
Onze leden zijn niet meer zo in voor dat soort actievormen. Men heeft
tegenwoordig de neiging om de schouders op te halen, als het hen niet
direct persoonlijk aangaat. Qua actie zie ik dan ook weinig
mogelijkheden, zegt Henk van der Kolk. Onzin, zegt Jan Wit: Uit de
steun die onze campagne `Red de solidariteit' krijgt, blijkt dat de
mensen wel degelijk actiebereid zijn. De bonden moeten die roep om
solidariteit in de samenleving ondersteunen en niet meer eindeloos
door willen polderen. Afstand nemen van het beleid van Balkenende II
dus.
Uiteindelijk blijft het beeld hangen van vakbondsleiders die het
regeringsbeleid klip en klaar afwijzen en het bij monde van Henk van
der Kolk zelfs op punten asociaal noemen, maar die - als het gaat om
verzet daartegen - niet echt thuis lijken te geven. Wat zou de positie
van de vakbonden zijn geweest als we inderdaad de beuk erin hadden
gegooid en het hele najaarsoverleg zou zijn misgelopen? aldus Doekle
Terpstra.
Overigens: wat betreft het verzet tegen de plannen die buiten het
najaarsakkoord gehouden zijn maar waarover nog besloten moet worden
(o.a. de WW en het prepensioen, de invoering van een eigen risico van
500 euro per jaar per gezin en de verkleining van het
ziekenfondspakket) hebben beide bonden nog geen plan.