Archief 'Johannes van Damme zaak' openbaar
Den Haag, 15 oktober 2002
Begin jaren negentig arresteert de overheid van Singapore twee
Nederlanders, Maria Krol-Hmelak en Johannes van Damme. De aanklacht
luidt drugssmokkel. Een Nederlander, Guus van Bladel staat de twee
bij als sociaal raadsman. Hij is er bij als Van Damme uiteindelijk
door de strop om het leven komt. Dit voorjaar overhandigde Van Bladel
het Nationaal Archief zijn persoonlijke archief dat hij destijds
bijhield over beide zaken. Dit archief biedt allerlei
onderzoeksmogelijkheden. Het geeft onder andere een beeld van het
optreden van de Nederlandse overheid ten aanzien van gedetineerden in
het buitenland. Verder is er informatie te vinden over
undercoveroperaties, de praktijken van de Nigeriaanse maffia en het
Singaporaanse rechtssysteem.
Arrestaties
Maria Krol wordt op 19 april 1991gearresteerd. Op haar hotelkamer
vindt de politie 1,6 kilo heroïne. De drugs zitten verstopt in
machineonderdelen. Vijf maanden later houden de autoriteiten Johannes
van Damme aan op de luchthaven van Singapore. In de dubbele bodem van
zijn koffer vinden ze 4,32 kilo heroïne. In afwachting van hun proces
zitten beide zakenlieden in voorlopige hechtenis. Krol en Van Damme
kennen elkaar niet. Wel waren zij beiden tot hun arrestatie woonachtig
in Nigeria. Voor de twee Nederlanders ziet het er niet best uit. De
Singaporaanse autoriteiten beschouwen het bezit van 15 gram heroïne
of meer als een halsmisdaad. Bij bewezen schuld moet de rechter de
doodstraf opleggen.
Proces tegen Krol
De rechtszaak tegen Maria Krol-Hmelak begint op 17 september 1993. De
openbare aanklager eist tegen haar de doodstraf. Zelf zegt zij
onschuldig te zijn. Toch lijken haar kansen niet groot. Ze is immers
betrapt op smokkel. Volkomen onverwacht spreekt de rechter Krol echter
vrij. Volgens hem wist Krol niet wat voor lading ze werkelijk
vervoerde. Maria Krol kan Singapore als vrij persoon verlaten. Het
proces heeft bij elkaar 29 dagen geduurd.
Proces tegen Van Damme
Van Damme heeft geen geluk. Reeds in april 1993 wordt hij ter dood
veroordeeld. Het hof gelooft zijn bewering niet dat hij is misleid
door een Nigeriaanse zakenrelatie. Na het vonnis wordt Van Damme
overgeplaatst naar de dodencel. Eind november vindt het hoger beroep
plaats. Volgens het hof is er geen nieuw, ontkrachtend bewijs. De
rechters handhaven dan ook de doodstraf. Op 6 mei 1994 dient Van
Damme's advocaat vervolgens een gratieverzoek in bij de Singaporaanse
president. De Nederlandse regering steunt het verzoek op humanitaire
gronden. Een maand later wordt het verzoek echter afgewezen. Alle
juridische mogelijkheden zijn nu uitgeput. Ook een brief van koningin
Beatrix aan de Singaporaanse president brengt geen verandering meer in
het vonnis. Op vrijdag 23 september tussen zes en halfzeven in de
ochtend wordt Johannes van Damme opgehangen in de Changi Prison.
Meer informatie
Voor meer informatie over het archief van Guus van Bladel en Maria
Krol-Hmelak kunt u contact opnemen met de afdeling communicatie van
het Nationaal Archief, mw. S. Barbier Telefoon: 070 - 331 5455.
E-mail: suzanne.barbier@nationaalarchief.nl