---

Toespraken
---

Afsluiting samenwerking met de Stichting Geluidswerende Voorzieningen Marssum / Jelsum

23-10-2002

Toespraak van de staatssecretaris van Defensie, C. van der Knaap, ter gelegenheid van de feestelijke afsluiting van de Stichting Geluidswerende Voorzieningen Marssum / Jelsum op woensdag 23 oktober 2002.

Dames en heren, geachte aanwezigen.

Vandaag ronden we de jarenlange samenwerking tussen Defensie en de Stichting Geluidswerende Voorzieningen af. En met succes, want vandaag wordt de laatste woning opgeleverd.

Ik vind dit, als staatssecretaris van Defensie, een mooi en belangrijk project. Waarom, hoor ik u denken. Een logische vraag, want er worden zo vaak huizen opgeleverd en op zich klinkt geluidswering nou ook weer niet zo spannend. Toch, als je er over nadenkt, zijn er een paar punten die opvallen.

Om te beginnen: we hebben hier te maken met een typisch Nederlands probleem. Met typisch doel ik op het volgende. Nederland is een drukbevolkt en vooral klein landje, we zitten boven op elkaars lip. Hierdoor kunnen de produkten ruimte en rust als schaarse goederen bestempeld worden.

Oók de situatie bij de vliegbasis Leeuwarden is in deze zin typisch te noemen. Aan de ene kant is er het lawaai van vliegtuigen die nu eenmaal moeten oefenen. Ik zeg: nu eenmaal, we willen tenslotte allemaal over een krijgsmacht te beschikken. We willen allemaal dat onze krijgsmacht effectief is, dat ze beschikt over goed materieel en uitstekend geoefend personeel. Inzet in Kosovo of Afghanistan is tenslotte geen sinecure.

Aan andere kant is er de geluidsoverlast voor omwonenden. Oftewel: met het lawaai van vertrekkende en terugkomende F-16s komen rust en woongenot in het gedrang. Een spanningsveld waar iets aan gedaan moet worden.

Met vereende krachten zijn we op zoek gegaan naar oplossingen. Het ministerie van Defensie, de gemeenten Menaldumadeel en Leeuwarderadeel en de omwonenden van de vliegbasis. Defensie heeft de financiële verantwoordelijkheid op zich genomen en de technische begeleiding op afstand uitgevoerd. De lokale bestuurders en omwonenden zèlf hebben zorg gedragen voor de uiteindelijke uitvoering van de maatregelen. Verenigd in de Stichting Geluidswerende Voorzieningen, had u uw eigen inbreng in de isolatiewerkzaamheden. Voor advies kon u terecht bij het Nationaal Instituut Begeleiding en Advisering Geluidsisolatie, het NIBAG.

Voortvarend bent u te werk gegaan om de geluidshinder tegen te gaan. Complete huishoudens hebben weken lang in de rotzooi en rommel gezeten. Maar het resultaat mag er dan ook zijn. In de loop van de jaren is geluidswerend glas aangebracht bij een kleine duizend woningen. Daken en kozijnen zijn aangepast. Hele straten en wijken zijn zichtbaar opgeknapt. Dit hebben we vanmiddag gezien bij het laatst opgeleverde huis van het project, het huis van de familie Breuker in Marssum. De decibellen van de vliegtuigen dringen niet meer door tot in de huis- en slaapkamers.

Kortom, een typisch Nederlands probleem opgelost met een typisch Friese aanpak, want zoals u dat hier zegt fonetisch : it is mai seezen net te dwan. Dat heeft u bewezen. U bent niet blijven steken in mooie voornemens en allerlei overleg, u heeft gewoon de handen uit de mouwen gestoken. En zo hoort het ook en daar mag u best trots op zijn.

Naast alle verrichtingen aan woningen, zou ik het ook even willen hebben over een andere belangrijke zaak en een andere bron van geluidsoverlast: de laagvliegroutes. Sinds jaar en dag hebben verschillende gemeenten in het noorden en oosten van het land gepleit bij Defensie, en de luchtmacht in het bijzonder, voor de afschaffing van deze routes. Eigenlijk gaat het hierbij om een zelfde strijd tussen ruimte en rust. Zoals ik in het begin al zei: het zijn nu eenmaal schaarse goederen in Nederland. Welnu, ook in dat kader heb ik heb goed nieuws. We hebben goed geluisterd naar de behoeften van gemeente- en provinciebesturen en naar de reacties van bewoners. Ik heb besloten om het gebruik van de langste van de twee routes, met onmiddellijke ingang op te schorten. Deze route staat ook wel bekend als de laagvliegroute 10 A die van Noord Friesland langs Zwolle en Deventer tot Winterswijk loopt.

Waarom, en waarom nu? Een aantal ontwikkelingen ligt hieraan ten grondslag. De belangrijkste reden is de afgenomen behoefte om laagvliegoefeningen in ons land te houden. Dat ligt onder meer aan veranderende tactische inzichten en ervaringen opgedaan tijdens en na de Kosovo-oorlog. Maar ook kan er steeds meer in het buitenland, te weten Canada en de Verenigde Staten, worden geoefend. Met deze landen heeft Nederland immers goede samenwerkingsovereenkomsten afgesloten. En aangezien dit gebieden zijn waar geen of zeer weinig mensen wonen, kan het daar wel!

Ik zei het net, het gebruik van deze laagvliegroute is opgeschort. Definitieve knopen moeten echter nog worden doorgehakt. Het gebruik van de laagvliegroutes staat dan ook op de agenda dit jaar en komend jaar. Uiteraard wordt de totale behoefte in ons land aan laagvliegen met jachtvliegtuigen, transportvliegtuigen en helikopters hierin meegenomen.

Om af te sluiten. Vandaag is het feest. Dat is het, mede dankzij uw inzet. Ik zou u willen bedanken voor uw inspanningen en wens u in een geluidsarme toekomst met veel woonplezier toe.

Nieuws Ministerie van Defensie